اجباری شدن ثبت قرارداد اجاره در سامانه خودنویس

سامانه خودنویس املاک و نگرانی های مشاوران املاک

در روند اعتباربخشی به سامانه خودنویس، حالا گفته می شود که تمام مردم و مشاوران املاک موظف هستند که قراردادهای اجاره مسکن خود را در این سامانه ثبت کرده و کد رهگیری دریافت کنند.

به گزارش پرشین سازه ، راه اندازی این سامانه بخشی از قانون ساماندهی به بازار مسکن بوده که از سال گذشته به شکل جدی اجرایی شد. حالا مستاجران و موجران می توانند بدون نیاز به مشاور املاک، قراردادهای خود را ثبت کرده و کد رهگیری دریافت کنند. این کد برای دریافت تسهیلات دولتی از جمله وام ودیعه مسکن و …لازم و ضروری است. صدور کد رهگیری در سامانه خودنویس کاملا رایگان است و هیچگونه هزینه ای برای طرفین معامله نخواهد داشت.

گرچه خیلی از مشاورین املاک نسبت به راه اندازی این سامانه معترض بودند و آن را مخّل معیشت خود می دانستند، اما به نظر می آید که استقبال خوبی از این سامانه صورت گرفته است.
با وجود اعتراضات گاهاً به حق مشاورین املاک، یک پنل جداگانه نیز در این سامانه راه اندازی شده که مشخصاً در دسترس مشاورین املاک است.
افرادی که تمایل دارند قرارداد اجاره خود را در بنگاه های معاملاتی ثبت کنند، می توانند از طریق این سامانه، کد رهگیری خود را رایگان دریافت کنند اما حق کمیسیون مشاوران املاک محفوظ است و باید پرداخت شود.

دولت با راه اندازی این سامانه به دنبال رصد بازار اجاره، کاهش هزینه های ثبت قرارداد برای مستاجران و جلوگیری از وقوع تخلف بود. به نظر می آید که تا به اینجای کار، وزارت راه و شهرسازی از راه اندازی این سامانه به نتایج دلخواه خود رسیده و میزان استقبال مردم نیز معقول و خوب بوده است.
مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی می گوید که با راه اندازی این سامانه، دست واسطه و دلال از قراردادهای اجاره حذف خواهد شد. وی همچنین به شناسایی ۱۸۲ هزار واحد خالی اشاره کرد که مالکان آنها، ناچار شده اند ملک خود را به بازار عرضه کنند.
گزارش ها نشان می دهد که تا اول فروردین سال ۱۴۰۳، نزدیک به ۱۲۵ هزار قرارداد اجاره توسط این سامانه ثبت شده است. در حال حاضر، فقط امکان ثبت اجاره نامه وجود دارد و نمی توان قرارداد خرید و فروش یا مبایعه نامه در آن ثبت کرد اما گفته می شود که به زودی این امکان نیز به سامانه مزبور افزوده خواهد شد. بخش ثبت مبایعه نامه به سامانه خودنویس منتقل شده اما هنوز فعال نشده است.

بعد از راه اندازی این سامانه، گزارش ها حاکی از کاهش فعالیت های سوداگرانه بوده است. البته بسیاری از کارشناسان نگران عقد قراردادهای صوری هستند. برخی از مالکانی که نمی خواهند تن به اجاره دادن ملک خود بدهند، ممکن است به شکل صوری از این سامانه استفاده کرده و قراردادی امضاء کنند. البته مسئولین این سامانه می گویند که راه اندازی آن توانسته به کاهش تخلفات کمک کند و نظارت بر بازار املاک را افزایش بدهد اما نمی توان منکر مشکلات و چالش های این سامانه شد.
مدیر کل راه و شهرسازی نیز می گوید که بعد از راه اندازی این سامانه، معاملات اجاره مسکن بیشتر شده و دست سوداگران هم از بازار کوتاه شده است. این سامانه به شکل ۲۴ ساعته باز است و طرفین قرارداد می توانند به شکل رایگان از مزیت های آن بهره مند شوند.
حسین جنتی در بخش دیگری از صحبت های خود تاکید کرد که شرط اصلی استفاده از سامانه مزبور، ثبت اطلاعات ملک مورد نظر در سامانه املاک و اسکان است. قبل از اینکه سامانه جدید راه اندازی شود، فعالیت در سامانه املاک و اسکان بر اساس توکن بود اما حالا این فعالیت ها منوط به تطابق سیم کارت و شماره ملی است.
همچنین تمام مشاوران املاکی که قصد استفاده از این سامانه را دارند، باید دارای مجوز صنفی و شناسه یکتا باشند. به این ترتیب می توان فعالیت این صنف را نیز قانونمند کرد و افراد فاقد مجوز را از چرخه بازار حذف نمود.
بر اساس قانون، تمام کسانی که قعالیت اقتصادی دارند، از جمله مشاوران املاک، باید مجوزهای قدیمی خود را با مجوزهای دارای شناسه یکتا عوض کنند. به این ترتیب، فقط مشاورانی می توانند اقدام به ثبت قرارداد نمایند که شناسه یکتا داشته باشند. حق الزحمه این صنف نیز بر اساس قیمت های مصوب پرداخت خواهد شد.
مشاورین املاک نسبت به این وضعیت ابراز نارضایتی کرده اند و اعلام می کنند که امکان تخلف در این سامانه بالا می رود و تعداد پرونده های حقوقی افزایش پیدا خواهد کرد. حالا باید منتظر ماند و نتیجه راه اندازی چنین سامانه ای را دید.

نکات قابل توجه
  • ثبت قرارداد اجاره در سامانه خودنویس برای همه افراد و مشاوران املاک اجباری است.
  • این سامانه برای دریافت تسهیلات دولتی مانند وام ودیعه مسکن لازم است.
  • صدور کد رهگیری در سامانه خودنویس رایگان است.
  • هدف از راه اندازی این سامانه، رصد بازار اجاره، کاهش هزینه ها و جلوگیری از تخلف است.
  • تاکنون ۱۲۵ هزار قرارداد اجاره در سامانه خودنویس ثبت شده است.
  • گفته می شود که این سامانه به کاهش فعالیت های سوداگرانه کمک کرده است.
  • برخی از کارشناسان نگران عقد قراردادهای صوری در این سامانه هستند.
  • مشاوران املاک از سامانه خودنویس ناراضی هستند و معتقدند که امکان تخلف در آن بالا است.

دیدگاه ها غیرفعال است