گسل های تهران تبدیل به یک معضل جدی شده اند و مدت هاست که هشدارهایی از سوی کارشناسان در خصوص خطر این گسل ها داده می شود. از آنجایی که خطر زلزله در کمین تهران است، ساختمان سازی روی این گسل ها، خطر را تشدید می کند.
به گزارش پرشین سازه ، زندگی روی چنین گسل هایی شاید برای خیلی از شهروندان تهرانی عادی شده باشد اما به هیچ وجه مسئله ساده ای نیست و باید نگاه جدی تری به آن صورت بگیرد.
گسل های تهران در نقاط مختلف آن واقع شده اند و تقریباً هیچ یک از ساکنان تهران از خطر این پدیده در امان نیستند. از آنجایی که گسل ها، نقش ویژه ای در مهلک بودن زلزله ها ایفاء می کنند، تمام شهروندان تهرانی باید نقشه گسل های تهران را بدانند. بر اساس این نقشه، می توان حدس زد که احتمال وقوع زلزله در کدام نقاط بیشتر است.
نکته بسیار عجیب ماجرا اینجاست که روی همین محدوده گسل تهران، نزدیک به ۱۷ هزار پلاک ساختمانی ساخته شده که نشان می دهد خطری که شهروندان تهرانی را تهدید می کند، تا چه حد جدی است. به همین دلیل است که نیاز به راهکار عاجل و جدی از همیشه مطرح تر شده است.
احتمالاً نام گسل مشاء را شما هم شنیده اید. گسلی فعال و خطرناک که در شمال شرق تهران واقع شده است و بخش زیادی از شهروندان تهرانی روی آن مسکن دارند. به طور کلی، این گسل حدود ۸۰ کیلومتر طول دارد و از شمال تهران شروع می شود و به سمت غرب پیش می رود.
بررسی های علمی و زمین شناسانه نشان داده که اگر این گسل فعال شود، عواقب جبران ناپذیری برای ساکنان این محله خواهد داشت.
مدت هاست که کارشناسان در مورد زلزله تهران که اتفاقاً چندین دهه است به تاخیر افتاده، هشدار می دهند. اگر نگاهی به تاریخچه گسل مشاء بندازیم، می بینیم که بخش زیادی از تاریخ زلزله های تهران با این گسل بزرگ پیونده خورده است. در سال ۱۸۳۰ و ۱۹۶۲، زلزله هایی روی این گسل رخ داده که عواقب فاجعه باری داشته و هزاران نفر را به کام مرگ کشانده است.
گزارش هایی که از زلزله ۱۸۳۰ وجود دارد، نشان می دهد که بسیاری از بناهای مسکونی و خانه های روستایی در طی این زلزله تخریب شدند. سوال اینجاست که چرا دانستن تاریخچه این زلزله ها اهمیت دارد؟ واقعیت اینجاست که برای آمادگی بهتر در برابر این زلزله ها، چاره دیگری جز مطالعه ویژگی ها و تاریخچه گسل مشاء باقی نمی ماند.
گسل مشا چه خرابی هایی به بار آورده؟!
یکی از سوالاتی که همیشه در ذهن فعالان و کارشناسان مسکن مطرح می شود، این است که چرا با وجود گسل مشا در شمال شرق تهران، هنوز هم این منطقه بسیار گران قیمت است و ارزش اراضی آن هر روز بالاتر می رود؟ واقعیت اینجاست که منطقی برای این موضوع وجود ندارد.
زلزله هایی که قبلاً روی این گسل رخ داده، آسیب های فراوانی به جان انسان ها و زیرساخت های شهری زده است. بنابراین اصلاً معلوم نیست که چرا قیمت زمین ها انقدر بالاست. بر اساس گزارش های موجود از زلزله های این گسل، می توان تخمین زد که هزینه های زیادی برای بازسازی و نوسازی بناهای از دست رفته در طی این زلزله شده است.
گفته می شود که هزاران نفر متاثر از زلزله های رخ داده بر روی گسل مشا بوده اند و بسیاری از آنها، خانه، زندگی و حتی عزیزان خود را از دست داده اند. سال ها طول می کشید که بعد از یک زلزله با قدرت بالا، زیرساخت های تخریب شده مجدداً ترمیم شوند.
یک زلزله قدرتمند می تواند زیرساخت های شهری را نابود کند و شهروندان را به بحران های بزرگی بکشاند. مثلاً زلزله گسل مشا مشخصاً می تواند سیستم های آبرسانی، برق رسانی و حمل و نقل را مختل کند و خدمات رسانی را متوقف سازد. ناگفته نماند که این موضوع، فقط بخش کوچکی از مشکلات و معضلاتی است که گریبان شهروندان را خواهد گرفت.
مثلاً در زلزله شهریور سال ۱۳۴۱ که در تهران رخ داد، زیرساخت ها تخریب شد و آب و برق قطع گردید. همین اتفاقات، مشکلات بسیار زیادی برای شهروندان ایجاد کرد. گزارش ها حاکی از این است که حتی بحران های انسانی و اجتماعی نیز در چنین شرایطی بزرگ تر می شوند و گریبان شهروندان را خواهند گرفت.
با توجه به تمام این شرایط و مشکلات است که بارها توصیه شده، مقاوم سازی ساختمان ها جدی تر گرفته شود. زیرساخت های شهری باید تقویت شوند تا در برابر حوادثی مثل زلزله، مقاوم باشند.
در صورتی که سازه های شهری مقاوم تر ساخته شوند، تلفات جانی و مالی به کمترین حالت خود می رسد. قوانین زیادی مثل قوانین ملی ساختمان به این موضوع تاکید دارد و حتی بر استفاده از فناوری های نوین و ابزارهای پیشرفته در ساختمان سازی تاکید شده است. اما نمی توان این موضوع را نادیده گرفت که بخش زیادی از شهر تهران را بافت فرسوده و ساختمان های غیرایمن تشکیل می دهند که به محض وقوع زلزله، آسیب های زیادی به جان و مال شهروندان وارد خواهند کرد.
