گرچه مسئولین بخش ساختمان اعلام می کنند که صدور پروانه ساختمانی در نقاط مختلف کشور رشد داشته اما در طی ۸ سال گذشته، بازار تولید مسکن با نوسانات زیادی رو به رو بوده است.
به گزارش پرشین سازه ، تورم بازارهای مختلف ساختمانی و رکودی که این روزها در بازار مشاهده می شود، عامل اصلی کاهش ساخت و ساز بوده است. واقعیت اینجاست که بخش زیادی از سرمایه گذاران ساختمانی این بازار را رها کرده اند و در نقاط دیگری که امنیت پول و سرمایه شان بیشتر است، سرمایه گذاری کرده اند.
از سوی دیگر، دولت نیز سیاست خاصی برای حفظ این سرمایه گذاران در بازار ساخت و ساز در پیش نگرفته است. وضعیت ساخت مسکن در طی این سال ها، به سادگی قابل ردیابی است. از سال ۹۴ تا سال ۱۴۰۲، تعداد پروانه های ساختمانی صادر شده در کشور بسیار مختلف بوده و نوسانات زیادی را تجربه کرده است. بر اساس همین آمارها می توان اعلام کرد که در کدام سال ها، رونق ساخت و ساز بیشتر بوده است.
بررسی آمارهای مرکز آمار ایران نشان می دهد که در سال ۹۴، تعداد پروانه های ساختمانی صادر شده ۱۳۱ هزار و ۶۵۱ عدد بوده است که در قیاس با سال قبل با کاهش ۲.۵ درصدی مواجه بوده! بعد از آن، هر سال تعداد پروانه های ساختمانی صادر شده کمتر شد. در سال ۹۵، این پروانه ها با کاهش ۱.۹ درصدی مواجه شدند. البته در سال بعد، رشد مختصری را پشت سر گذاشتند و ۲.۲ درصد نسبت به سال پیشین، رشد داشته اند.
در سال ۹۷ که قیمت مسکن دچار جهش ناگهانی شد و تورم بازارهای مختلف در کشور بالا رفت، تعداد پروانه های ساختمانی صادر شده با رشد عجیب و غریب ۱۵.۷ درصدی مواجه شد و ۱۵۲ هزار و ۶۵۴ فقره صادر شد. این روند در سال ۹۸ و ۹۹ نیز ادامه پیدا کرد. در سال ۹۹، صدور پروانه ساختمانی به بالاترین حد خود رسید. اما از سال ۱۴۰۰ که همه گیری کرونا شدت پیدا کرد، روند صدور پروانه ساختمانی نیز کُند شد و با افت ۳۱.۹ درصدی، تعداد مجوزهای ساختمانی به ۱۲۷ هزار و ۷۹۱ فقره سقوط کرد.
گرچه همه فکر می کردند که در سال ۱۴۰۱، بازار آرام شود و تعداد مجوزهای ساختمانی افزایش پیدا کند، فقط شاهد رشد ۲.۶ درصدی صدور پروانه ساختمانی بودیم. آماری که نشان می داد قهر سازندگان با بازار تولید، کاملا جدی است.
در طی ۸ سال گذشته، بیشترین میزان ساخت و ساز مربوط به سال ۹۹ بوده که تعداد ۱۸۷ هزار و ۶۶۶ فقره پروانه ساختمانی صادر شده است.
بازار ساخت و ساز در خوابی عمیق
گرچه هنوز هم آمارهای دقیق ساخت و ساز در پاییز منتشر نشده اما تحقیقات و بررسی های میدانی نشان می دهد که این بازار، وضعیت جالبی را پشت سر نگذاشته است. در بهار سال ۱۴۰۲، تعداد پروانه های ساختمانی صادر شده در قیاس با فصل پیشین(زمستان سال ۱۴۰۱) با کاهش ۲.۷ درصدی مواجه شده است.
این شرایط در حالی پیش آمده که بسیاری از مسئولین از رونق صدور پروانه ساختمانی به خصوص در بافت فرسوده سخن می گویند. در فصل بعدی که عملاً آغاز رکود بازار معاملات مسکن است، کاهش پروانه های صادر شده بیشتر به چشم می آید و تا ۲۴.۱ درصد افت داشته است. البته وضعیت در زمستان ۱۴۰۲ اندکی بهبود یافت و تولیدات ساختمانی از سر گرفته شد. به نحوی که صدور پروانه ساختمانی با رشد ۲۷ درصدی مواجه شد.
نکته ی بسیار حائز اهمیتی که در این میان وجود دارد، این است که صدور پروانه ساختمانی لزوماً به معنای ساخت واحد نیست. بسیاری از واحدهایی که حتی مجوز ساخت هم گرفته اند، تکمیل نشده اند.
یکی از اعضای کانون سراسری انبوه سازان مسکن می گوید که شرایط تولید و عرضه مسکن اصلا جالب نیست و در سال آینده نیز احتمال تداوم این وضعیت وجود دارد. انتظار می رفت که دولت و مجلس در راستای این مشکل گام بردارند و وضعیت را برای سازندگان آسان تر کنند اما عملاً شاهد بودیم که در سال جاری، هیچ اقدامی از سوی این دو نهاد بزرگ انجام نشد.
فرشید پورحاجت اعلام کرد که مشخصاً فضای کسب و کار سازندگان مسکن اصلاً مطلوب نیست و سیستم بانکی نیز همچنان ناکارآمد است. بیش از ۸ سال است که وضعیت بازار تولید به همین منوال پیش می رود و بعید است به زودی اتفاق خاصی در آن رخ دهد.
شرایط کنونی بازار مسکن در حالی رخ می دهد که بخش زیادی از بازارهای کشور به این صنعت گره خورده و نوعی پیشران اقتصاد محسوب می شود. رکود این بازار به معنای رکود بخش مهمی از اقتصاد کشور است.
- بازار مسکن در ۸ سال گذشته با نوسانات زیادی روبرو بوده است.
- تورم و رکود، از عوامل اصلی کاهش ساخت و ساز در این مدت بوده است.
- سرمایه گذاران زیادی از بازار ساخت و ساز فرار کرده اند.
- دولت و مجلس در سال جاری، هیچ اقدامی برای رونق این بازار انجام نداده اند.
- پیش بینی دقیق از آینده بازار مسکن دشوار است.
