از آغاز دهه ۷۰ که دوره های سازندگی شروع شد، چند طرح مسکن سازی دولتی اجرا شده است؟ چرا انبوه سازی در کشور ما با این همه مشکل و دردسر اجرا می شود؟
به گزارش پرشین سازه ، انبوه سازی دولتی در ایران با طرح هایی مثل مسکن مهر آغاز شد اما سرنوشت واحدهای مسکن مهر بر همه روشن است.
یکی از کارشناسان مسکن در خصوص مشکلات انبوه سازی دولتی اعلام کرد که اساسا نباید دولت در امر مسکن سازی دخالت کند. هرگونه دخالت دولت در ساخت مسکن، عاقبتی شبیه به مسکن مهر خواهد داشت.
فردین یزدانی اعتقاد دارد که پیامدهای طرح نهضت ملی مسکن از مسکن مهر نیز بیشتر خواهد بود. البته باید در نظر داشت که اصلا وعده ی دولت سیزدهم محقق نخواهد شد و دولت نمی تواند ۴ میلیون واحد مسکونی در طی ۴ سال بسازد.
یزدانی می گوید که اصلی ترین مشکل مردم، قدرت خرید پایینشان است که همین موضوع، بازار را عملاً به رکود کشانده است. این رکود دامنگیر صنعت ساخت و ساز نیز شده است. چرا که در نبود متقاضی، تولید مسکن جدید بی فایده است.
اولین پیامد این مسئله، خروج سرمایه گذاران مسکن ساز و انبوه ساز از بازار است.
راه حل مشکل مسکن سازی، برون سپاری است!
بارها از سوی کارشناسان مختلف به دولت هشدار داده شد که دخالتی در مسکن سازی نداشته باشد و امر ساخت و ساز را به دست انبوه سازان و فعالان بازار بسپارد.
فردین یزدانی نیز ضمن ارائه ی همین پیشنهاد، اظهار کرد:
پیش بردن پروژه های مسکن سازی به این شکل، درست نیست و باید انبوه سازی را برون سپاری کرد. آمارها نشان می دهد که واحدهای زیادی از طرح نهضت ملی مسکن ساخته نشده اند و همین آمارها، بیانگر وخامت اقتصاد کشور است.
وی در ادامه تصریح کرد که بسیاری از مردم قدرت خرید مسکن خود را از دست داده اند و حتی بسیاری از آنها، قدرت پرداخت اقساط سنگین ماهیانه را هم ندارند.
این کارشناس مسکن در بخش دیگری از صحبت های خود اعلام کرد که مشکل اصلی در بازار مسکن، عدم حضور متقاضیان واقعی مسکن است. در طی این سال ها که قیمت تمام کالاهای ضروری بالا رفته، قیمت مسکن نیز افزایش داشته است. اما در کمال تعجب، تناسبی میان افزایش قیمت کالاها و افزایش دستمزدها وجود ندارد.
به همین دلیل است که قدرت خرید مردم روز به روز در حال کاهش است و عملاً بازارهای زیادی از جمله بازار مسکن را ترک کرده اند. برای بهبود وضعیت مسکن باید قدرت خرید را بالا برد. حتی اگر هزاران مسکن ساخته شود، تا زمانی که قدرت خرید پایین است، نمی توان مردم را به خرید مسکن وادار کرد.
بر اساس گفته های فردین یزدانی، مسکن سازی دستوری دردی را دوا نخواهد کرد و منجر به خانه دار شدن مردم نمی شود.
در نتیجه، چندان بعید نیست که طرح نهضت ملی مسکن نیز به سرنوشت مسکن مهر دچار شود. در این وضعیت، فقط کسانی وارد بازار می شوند که قدرت خرید کافی دارند. بیشتر کسانی که قدرت خرید دارند، واحدهای مزبور را به قصد سرمایه گذاری می خرند. بنابراین دیر یا زود، واحدهای نهضت ملی مسکن نیز به دام دلالان و سوداگران خواهد افتاد.
در بهترین حالت می توان امیدوار بود که این واحدها به دست اجاره نشینان بیفتد و در این راستا، استفاده شوند.
به عقیده ی یزدانی، دولت در حوزه ی مسکن ناکارآمد است و دخالت دولت در ساخت واحدهای مسکونی، پروسه ای پیچیده و سخت خواهد بود. همواره تاکید شده که دولت ها به شکل مستقیم دخالتی در مسکن سازی نداشته باشند و به نقش تسهیل گر خود اکتفاء کنند.
این کارشناس مسکن خاطرنشان ساخت که ناکارآمدی دولت منجر به هدر رفتن سرمایه ها و منابع خواهد شد. علاوه بر این، مدت زمان ساخت پروژه ها را نیز طولانی می کند. کافیست نگاهی به پروژه های مسکن مهر بندازیم که با گذشت نزدیک به ۲۰ سال، برخی از آنان هنوز هم تکمیل نشده اند.
حضور دولت به عنوان انبوه ساز، نه تنها سودی به حال صنعت ساختمان ندارد، بلکه پیامدهای زیادی در ابعاد مختلف خواهد داشت که مهمترین پیامد به هدررفت بودجه برمی گردد. همچنین کیفیت ساخت سازه ها پایین می آید چرا که قیمت گذاری به شکل دستوری است.
مثلا دولت تعیین کرده که قیمت ساخت هر متر مربع واحد مسکونی از ۸ الی ۱۰ میلیون تومان هزینه بر خواهد بود که به گفته ی بسیاری از فعالان بازار مسکن، این عدد شوخیست. کاهش دستوری قیمت ها باعث می شود که پیمانکاران، مصالح ارزان قیمت و بی کیفیت را وارد پروسه ی ساخت و ساز کنند و در نتیجه، کیفیت نهایی سازه پایین خواهد آمد. در این شرایط صحبت از طول عمر ساختمان ها نیز بیهوده است.