بررسی عملکرد نهضت ملی مسکن: وعده ها و واقعیت ها

بعد از دو سالی که از آغاز طرح نهضت ملی مسکن می گذرد، بررسی آمارهای مربوط به تسهیلات پرداختی به این پروژه دولتی نشان می دهد که این طرح، عملاً از سال ۱۴۰۱ شروع شده و عمر پروژه های آن چندان بالا نیست.

به گزارش پرشین سازه ، دومین سال طرح مزبور نیز به زودی تمام می شود و وارد سومین سال از شروع نهضت ملی مسکن می شویم. قرار بود که تا پایان دوسال، ۲ میلیون واحد مسکونی ساخته شود اما آمارها چیز دیگری می گوید و نشان می دهد که هنوز خبری از واحدهای مسکونی نیست. کارنامه نهضت ملی مسکن موفقیت آمیز نیست و بعد از ۲ سال، اتفاق خاصی را در بازار مسکن رقم نزده است.

مشخصاً طرح نهضت ملی مسکن به اهداف ۲ ساله خود دست نیافته، بنابراین بعید است که در دو سال باقی مانده از عمر دولت، بتواند اتفاق خاصی را در بازار رقم بزند یا به شکل معجزه آسایی، ۴ میلیون واحد مسکونی تحویل دهد. البته بسیاری از مسئولین این طرح می گویند که روند خوبی در جریان است و نزدیک به ۲ میلیون واحد، کار ساخت و ساز خود را شروع کرده اند.
برنامه ریزی طرح مزبور با دقت تدوین نشده و مشخصاً به مهلت های زمانی تعیین شده، نرسیده است. حالا این سوال مطرح می شود که سن واقعی این طرح چقدر است و چه مدت از آغاز این طرح می گذرد؟!

برآورد سن نهضت ملی مسکن!

تنها ابزارهایی که در دست است و می توان با استفاده از آن، سن دقیق نهضت ملی مسکن را مشخص کرد، بررسی آمار تسهیلات پرداخت شده به این طرح هاست. بانک مرکزی گزارشی منتشر کرده و در آن به تعداد واحدهایی که توانسته اند وام مسکن ملی دریافت کنند، اشاره کرده است.
بر اساس این ابزار، می توان دو تحلیل ارائه کرد. اولین تحلیل مشخص می کند که تعداد واحدهای ساخته شده در این طرح به اهداف تعیین شده، نرسیده است. حتی اگر بگوییم که طرح نهضت ملی مسکن از سال ۱۴۰۱ آغاز به کار کرد، باز هم باید ۱ میلیون واحد مسکونی ساخته می شد که مشخصاً تعداد واحدهای ساخته شده، انقدر نیست.

دولت تصمیم گرفته که ساخت بیشتر این واحدها را به سال های بعد موکول کند. بر اساس آمارهای بانک مرکزی در طی ۲ سال گذشته، نزدیک به ۵۸ هزار میلیارد تومان به طرح نهضت ملی مسکن، تسهیلات بانکی پرداخت شده است. اگر همین آمار را به عنوان ابزار تحلیل پیشرفت طرح نهضت ملی مسکن در نظر بگیریم، می توان اعلام کرد که تا کنون ۱۲۰ هزار واحد ساخته شده و به متقاضیان خود تحویل داده شده است.
البته رقم ساخت با رقم تسهیلات پرداختی متفاوت است. برای ساخت این ۱۲۰ هزار واحد باید ۳۶ همت هزینه شود. این در حالیست که نزدیک به ۵۸ همت تسهیلات پرداخت شده و به نظر می آید که ۲۲ همت باقی مانده، صرف واحدهایی شده است که هنوز در مراحل مختلف ساخت هستند و هنوز تکمیل نشده اند.

وامی که این روزها به عنوان تسهیلات نهضت ملی مسکن پرداخت می شود، ۵۵۰ میلیون تومان است. بنابراین به نظر می آید که مبالغ پرداخت شده توسط بانک های عامل، مربوط به نرخ قبلی وام هستند و حالا که هزینه های ساخت بیشتر شده، ممکن است ۲۲ همت باقی مانده صرف واحدهای نیمه تمام شود.
در صورتی که میزان پیشرفت پروژه های نهضت ملی مسکن را ۵۰ درصد در نظر بگیریم و فرض کنیم که هر یک از این واحدهای در حال ساخت، ۲۰۰ میلیون تومان وام دریافت کرده اند، کل واحدهای در حال ساخت مسکن ملی، ۱۱۰ هزار واحد هستند. از آن جایی که گفته می شود، ۱۲۰ هزار واحد تکمیل و تحویل شده اند، می توان گفت که کل واحدهایی که تا به امروز در طرح نهضت ملی مسکن به نتیجه رسیده اند، کلا ۲۳۰ هزار واحد بوده اند که اختلاف زیادی با ۲ میلیون واحد دارد. در واقع این تعداد واحد مسکونی باید در چند ماهگی نهضت ملی مسکن، تکمیل و تحویل می شد.
تحلیل دومی که مطرح می شود، این است که با توجه به حضور خودمالکی ها، نوسازی بافت فرسوده، واگذاری زمین و..در طرح نهضت ملی مسکن، می توان اعلام کرد که کل تسهیلات پرداخت شده به این طرح ۲۲۰ همت بوده است. باز هم اگر در نظر بگیریم که هر واحد مسکونی ۲۰۰ میلیون تومان تسهیلات دریافت کرده، تعداد واحدهای ساخته شده ۱ میلیون واحد می شود که باز هم از برنامه های تدوین شده برای این طرح، عقب است.
با تمام این حرف و حدیث ها، دولت وعده داده که در ۲ سال باقی مانده از عمر خود، شتاب بیشتری به طرح مزبور بدهد و تا پایان دولت سیزدهم، ۴ میلیون واحد مسکونی را تحویل دهد.

• نهضت ملی مسکن در دو سال گذشته به اهداف خود نرسیده است.
• تا کنون فقط ۲۳۰ هزار واحد مسکونی در قالب این طرح تکمیل و تحویل شده است.
• دولت وعده داده که در ۲ سال باقی مانده از عمر خود، ۴ میلیون واحد مسکونی را تحویل دهد.
• تحقق این وعده با توجه به عملکرد دو ساله نهضت ملی مسکن، با چالش های جدی روبرو است.