مالیات بر خانه های خالی و لوکس قرار بود به یکی از اصلی ترین منابع درآمد مالیاتی دولت تبدیل شود اما آمارها نشان می دهد که کل درآمد کسب شده از این محل در سال ۱۴۰۲، فقط ۴۶ میلیارد بوده که به اندازه قیمت یک واحد لوکس در شمال تهران هم نیست.
به گزارش پرشین سازه ، در تمام کشورهایی که منابع نفت و گاز ندارند، دریافت مالیات یکی از اصلی ترین روش های کسب درآمد دولت است اما به نظر می رسد که در کشور ما، چنین مسئله ای چندان درست نیست و تا به امروز، درآمد خاصی از این محل کسب نشده و این گمان را ایجاد کرده که شاید این قانون مالیاتی، چندان موثر و کارآمد نباشد.
در طی سال های گذشته که بحث مالیات ستانی در کشور ما جدی تر شده، هیچ یک به اندازه دریافت مالیات از محل خانه های خالی و لوکس، جنجالی نبوده است. البته بعد از گذشت نزدیک به ۳ سال از اجرای این طرح، به نظر می آید که قانون مزبور، موفقیت چندانی نداشته است.
این قانون که از سال ۱۴۰۰ مشغول اجراست، تا به امروز نتوانسته موفق ظاهر شود و کل مالیاتی که در این سه سال جمع آوری شده از ۴۳ میلیارد تومان کمتر بوده است.
بررسی ها نشان می دهد که درآمد دولت از منابع دیگر مالیاتی مثل مالیات بر نقل و انتقال مالکیت خیلی بیشتر بوده است. بنابراین می توان گفت که قانون مالیات بر خانه های خالی، بازدارندگی لازم را ندارند و نمی توان از طریق آن ها، مالکان را به عرضه املاک خالی خود وادار کرد. این در حالیست که اساساً چنین طرحی به همین منظور آغاز شد و اصلاً دولت، اهداف مالی از اجرای این قانون نداشت.
در سال ۱۴۰۰، کل واحدهای گران قیمت شناسایی شده و قیمت آن ها، ۱۲ هزار واحد به ارزش ۳۹۰ میلیارد تومان بود. در سال بعد، تعداد واحدهای شناسایی شده افزایش پیدا کرد و به ۴۰ هزار خانه رسید که ارزشی بالغ بر ۱۱۰۰ میلیارد تومان داشتند. در سال ۱۴۰۲ نیز تعداد واحدهای گران قیمت بیشتر شد و به ۱۳۵ هزار خانه رسید که بیش از ۳ هزار میلیارد تومان قیمت داشتند.
در سال ۱۴۰۰، تمام خانه هایی که بیش از ۱۰ میلیارد تومان قیمت داشتند، مشمول قانون مالیات ستانی از خانه های لوکس می شدند. این عدد در سال ۱۴۰۱ به ۱۵ میلیارد تومان رسید. در سال ۱۴۰۲ نیز با توجه نرخ تورم، قیمت خانه هایی که لوکس حساب می شدند، از ۲۰ میلیارد تومان بیشتر شد.
مالیاتی که در سال ۱۴۰۰ باید از این محل جمع آوری می شد، ۴۰۰ میلیارد تومان بود. این عدد در سال ۱۴۰۱، ۱۲۰۰ میلیارد تومان و در سال ۱۴۰۲، ۷ هزار میلیارد تومان بود. مقایسه این اعداد و ارقام با رقم واقعی به دست آمده نشان می دهد که این قانون تا چه حد موفقیت آمیز بوده است!
تا به امروز، دلیل اصلی این موضوع از سوی سازمان مالیاتی کشور، نقص اطلاعات و پایگاه های داده اعلام شده است. سازمان امور مالیاتی اعلام کرده که در سال جدید با یک شرکت دانش بنیان همکاری خواهد کرد و با استفاده از هوش مصنوعی، املاک گران قیمت را شناسایی می کند. تا به امروز ۱۱۴ هزار واحد مسکونی گران شناسایی شده و به زودی این عدد تکمیل خواهد شد.
بر اساس گزارش های موجود، روند شناسایی خانه های خالی و گران قیمت، کار سخت و پیچیده ای است چرا که نمی توان تعداد روزهای خالی بودن یک واحد مسکونی را با دقت تخمین زد. علاوه بر این، سرعت کار بسیار کُند است و سالانه فقط ۲۰ هزار واحد مسکونی خالی شناسایی می شود. اگر این سرعت تداوم پیدا کند، بر اساس آمارهای موجود، ۱۰۰ سال طول می کشد تا تمام واحدهای خالی شناسایی شوند.
سرپرست وزارت راه و شهرسازی اعلام کرده که نزدیک به ۲ میلیون واحد خالی در کل کشور وجود دارد که تا آبان سال گذشته، فقط ۱۸ هزار واحد شناسایی شده است. از سوی دیگر وضعیت مالیات بر خانه های لوکس نیز چندان جالب توجه نیست. با وجود افزایش واحدهای لوکس در این چند سال، مالیات آنها کاهشی شده است.
کل مبلغی که در این سه سال از محل خانه های لوکس جمع آوری شده به ۴۴ میلیارد تومان هم نمی رسد. حالا که تعداد خانه های لوکس در این سه سال، سه برابر شده است، کاهش ۳۰۰ درصدی وصول مالیات از خانه های مزبور اصلاً منطقی نیست و نشان می دهد که سیستم مالیات ستانی در این حوزه، اصلاً کارآمد نمی باشد.
- قانون مالیات بر خانه های خالی و لوکس از سال ۱۴۰۰ در ایران اجرا می‌شود.
- هدف از اجرای این قانون، افزایش عرضه مسکن در بازار و کاهش قیمت ها بود.
- تاکنون این قانون نتوانسته به اهداف خود دست پیدا کند و درآمد ناچیزی برای دولت داشته است.
