فرونشست زمین، موضوع تازه ای نیست اما حالا که هشت ماه از تحویل لایحه ی مهار فرونشست به مجلس می گذرد، اقدامات وزیران و نهادهای مختلف در راستای جلوگیری از این پدیده، منتشر شده است.
به گزارش پرشین سازه ، پنج استان کشور درگیر این معضل هستند و این قضیه نشان می دهد که بحران فرونشست در کشور، کاملا جدیست. هشت ماه پیش، مجلس هم لایحه ای تدوین کرد که در آن به مهار این معضل، تاکید شده بود.
مرکز پژوهش های مجلس نیز، تحقیقات مفصلی در این رابطه انجام داد و مشخص شد که تهران، یکی از شهرهایی است که به شدت با این معضل رو به روست.
در لایحه ای که توسط مجلس تدوین شده بود، پنج وزارتخانه ی دولت، ماموریت پیدا کردند که نسبت به این موضوع پیگیری های لازم را داشته باشند و جلوی بحران را بگیرند. در این لایحه، حتی آدرس دقیق نقاطی که خطر جدی فرونشست آن ها را تهدید می کند نیز ذکر شده بود.
پنج وزارتخانه ای که ماموریت پیدا کردند، شامل وزارت راه و شهرسازی، وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت کشور و وزارت صمت بودند.
ماموریت وزارتخانه ها چیست؟!
یکی از اصلی ترین محورهای این لایحه، بارگذاری جمعیت بود. در نقشه ی کشور، نقاطی مشخص شد که در محدوده ی آبی قرار می گرفتند و دولت موظف بود که بارگذاری جدید جمعیت را صرفا در همین مناطق آبی رنگ انجام دهد.
وظیفه ی وزارت نیرو هم این است که مصرف آب هر استان را به تفکیک مصارف مختلف تعیین کند. همچنین عمق برداشت چاه و مصرف سفره های زیرزمینی آب نیز باید مشخص شود که وزارت نیرو باید به این موضوعات رسیدگی نماید.
وزارت جهاد کشاورزی نیز وظایف زیادی بر عهده دارد که اصلی ترین آن، اصلاح جغرافیایی محصولاتی است که نیاز به آب فراوانی دارند. وزارت کشور نیز باید الگوی مشخصی برای آبیاری فضای سبز شهری داشته باشد.
و اما وظیفه ی وزارت راه و شهرسازی این است که ضوابط ساخت و ساز را به درستی رعایت کند. مثلا باید سازندگان را وادار کند که مسیر ورود آب باران به فاضلاب ساختمان ها را تغییر دهند تا آب مزبور به چاه ها سرازیر شود.
وزارت صمت نیز باید به صنایعی که زیرمجموعه اش هستند، رسیدگی کند. برخی از این صنایع به آب فراوانی نیاز دارند و باید برای مصرف آنها، ساز و کار مشخصی اندیشیده شود. مثلا نباید این صنایع را در پهنه های دارای خطر احداث کرد. در این میان وزارت نیرو و سازمان محیط زیست نیز باید با وزارت صمت همکاری کند.
نقش شهرداری ها را نباید دست کم گرفت. شهرداری باید فکری به حال معابر شهری کند تا آب باران جذب شده و از پساب شهری برای آبیاری فضای سبز استفاده نماید.
البته لایحه ی مزبور، واکنش های متفاوتی را از این پنج وزارتخانه دریافت کرد. مثلا وزارت کشور معتقد است که قوانین زیادی در این حوزه وجود دارد و نیازی به تصویب قانون جدید نیست.
از سوی دیگر، وزارت نیرو می گوید که فرونشست زمین، متولی ندارد و لایحه ای که نمایندگان تدوین کرده اند نیز به تعیین متولی نمی پردازد. وزارت جهاد کشاورزی هم حرف خود را می زند و می گوید که اگر قانون توزیع عادلانه آب و قانون افزایش بهره وری به درستی اجرا می شد، حالا مشکل فرونشست زمین تا به این حد، بحرانی نمی شد.
بیشتر فرونشست زمین، به دلیل اقدامات انسانی است و حوادث طبیعی، نقش چندانی در آن ندارند. اقدامات انسانی، به تدریج صورت می گیرند و از آن جایی که سرعت پیشرفتشان کُند است، کمتر به چشم می آیند.
فرونشست زمین، در لایه های زیرین خاک رخ می دهد و خسارت مالی و چه بسا جانی فراوانی به همراه دارد. در بحث ساختمان سازی، شاهد هستیم که ساختمان ها هر ساله در حال فرونشست هستند و همین موضوع، خسارت های مالی زیادی را برای ساکنان این واحدها به همراه می آورد. هشت میلیون واحد مسکونی در کل کشور وجود دارد که در خطر تخریب ناشی از فرونشست هستند. بدین معنی که ۱۰ درصد خانه های کشور، دچار مشکل شده اند و ۲۴ میلیون نفر در معرض خطر ناشی از این پدیده هستند.
بحران فرونشست در استان های تهران، خراسان رضوی، اصفهان، البرز و کرمان به وضعیت بحرانی رسیده است. در تهران، مناطق ۱۷ تا ۲۱ بیش از دیگر مناطق در معرض خطر هستند. حتی فرودگاه های تهران، خطوط انتقال انرژی در نواحی جنوب غرب پایتخت و خطوط مترو نیز، در امان نیستند و خطر فرونشست آنها را تهدید می کند.
در صورت عدم رسیدگی سریع به این معضل بزرگ، به زودی شاهد افزایش بحران خواهیم بود.
