در حال حاضر، سکونت بیش از یک سوم واحدهای مسکونی کشور به مستاجران تعلق دارد که در آینده ای نزدیک می تواند بحران بزرگی را برای این بازار ایجاد کند.
به گزارش پرشین سازه ، مدت هاست که اقتصاد کلان کشور ما درگیر تحریم است و این موضوع، بر بیشتر جنبه های زندگی مردم اثر گذاشته است. یکی از بازارهایی که به شدت تاثیرپذیرفته از تحریم هاست، بازار مسکن می باشد. از سال ۹۷ که برجام به صورت یکطرفه لغو شد، قیمت ها در این بازار روند صعودی پیدا کرد و خیلی از متقاضیان را جا گذاشت.
حالا گفته می شود که بازار مسکن یکی از سیاه ترین روزهای خود را سپری می کند. قیمت ها در سایه رکود تورمی افزایش پیدا می کند و بازار نیز کاملا به خواب رفته است. با توجه به این شرایط، وضعیت متقاضیان مسکن و به خصوص مستاجران چه خواهد شد؟!
مردم از صاحبخانه شدن نااُمید شده اند!
اولین اتفاقی که بعد از جهش قیمت ها رخ داد، جا ماندن متقاضیان واقعی مسکن از بازار بود. اختلاف درآمد آن ها با رشد قیمت ها به قدری بالا بود که تحت هیچ شرایطی این شکاف پر نمی شد. نتیجه چنین پدیده ی شومی، نااُمید شدن مردم از صاحبخانه شدن بود.
این موضوع را می توان در تعداد معاملات مسکن ردیابی کرد. کافیست مقایسه ای کوتاه میان تعداد معاملات مسکن در سال گذشته با سال های پررونقی مثل سال ۹۳ داشته باشیم. از سوی دیگر سیاست های انقباضی دولت در سال گذشته نیز وضعیت معاملات مسکن را بدتر کرده است. گفته می شود که در سال ۱۴۰۲، کاهش ۷۰ درصدی معاملات مسکن نسبت به سال ۱۴۰۱ داشته ایم. این ضربه ای که به بدنه بازار مسکن خورد، به سادگی و در کوتاه مدت جبران نخواهد شد.
سازندگان مأیوس شده اند!
وقتی که بازار معاملات مسکن دچار خواب شود، طبیعتاً سازندگان نیز از ساخت و ساز مأیوس می شوند و به همین دلیل، قیمت ها در سایه کاهش تولید، بیشتر خواهد شد.
از سوی دیگر، حاشیه سود سازندگان به دلیل افزایش قیمت مصالح ساختمانی و نیروهای انسانی کمتر شده است. در نتیجه طبیعی است که دیگر تمایلی به ساخت و ساز نداشته باشند و سرمایه های خود در بازار دیگری بگذارند.
این موضوع در سال های آینده به شکل کمبود عرضه و افزایش تقاضا نمود پیدا می کند و دوباره منجر به افزایش قیمت ها خواهد شد.
مستاجران نگران هستند!
هیچ مرثیه ای به اندازه وضعیت مستاجران اندوهناک نیست. زمانی که قیمت مسکن بالا می رود، به طور مستقیم روی قیمت اجاره نیز اثر می گذارد و افزایش تورم این بخش را به همراه خواهد داشت. آمارها نشان می دهد که در سال گذشته، رشد اجاره بها در تهران به ۵۰ درصد رسیده است. وضعیت مستاجران دیگر نقاط کشور نیز چندان جالب توجه نیست و رشد ۴۰ درصدی را تجربه کرده اند.
به نظر می رسد که از همین اواخر سال ۹۹، شکل بازار اجاره مسکن در حال تغییر بوده و به اصطلاح، پوست اندازی می کند. به این معنا که مسیر خود را طی کرده و خیلی زود، اثرپذیری این بازار از تورم عمومی کمتر می شود.
از سال ۹۷ تا ۱۴۰۲، رشد اجاره بها سه برابر نرخ سال های ۹۰ الی ۹۶ بوده است. وضعیت پایتخت همواره نسبت به دیگر نقاط کشور وخیم تر بوده. به نحوی که تورم سالانه اجاره مسکن به چهار برابر گذشته رسید. از آن جایی که قیمت مسکن هر روز در حال افزایش است، بیشتر کسانی که به تازگی زندگی متاهلی خود را آغاز کرده اند نیز به بازار اجاره می پیوندند. همین پدیده به افزایش تقاضا و به هم خوردن سیستم عرضه و تقاضا می شود و دوباره بر نرخ اجاره ها می افزاید.
به طور خلاصه اگر بخواهیم وضعیت بازار مسکن را بررسی کنیم، باید بگوییم که این بازار شبیه به کلافی سردرگم شده است که باز کردن آن، غیرممکن می باشد.
روند افزایش مستاجران از دهه ۳۰ شروع شد و هر ساله، نسبت مستاجران به مالکان بیشتر می شود. در ابتدای دهه ۷۰ این روند کمی نزول کرد و برخی از افراد توانستند صاحبخانه شوند اما دوباره قیمت ها بالا رفت و حالا نزدیک به یک سوم جمعیت کشور مستاجر هستند. در خصوص تهران، باید گفت که نیمی از جمعیت پایتخت، مستاجر می باشند.
بیشتر کارشناسان سال ۱۴۰۳ را، سالی پر از سختی و افزایش قیمت برای مستاجران پیش بینی کرده اند و از مستاجران خواسته اند که خود را برای تورم بیشتر قیمت ها آماده کنند.
در چنین وضعیتی که امید به خرید خانه مدت هاست مدفون شده و حتی خیال اجاره نشینی در مناطق خوب نیز از بین رفته، باید منتظر ماند و مشاهده کرد که چه فاجعه ای بر سر اقشار آسیب پذیر جامعه خواهد آمد.
- تحریم ها و رکود تورمی باعث افزایش شدید قیمت ها در بازار مسکن شده است.
- متقاضیان واقعی مسکن به دلیل عدم توانایی مالی، از بازار جا مانده اند.
- سیاست های انقباضی دولت در سال گذشته، وضعیت معاملات مسکن را بدتر کرده است.
- تعداد معاملات مسکن در سال ۱۴۰۲، ۷۰ درصد نسبت به سال ۱۴۰۱ کاهش یافته است.
- سازندگان به دلیل کاهش حاشیه سود، تمایلی به ساخت و ساز ندارند.
- کمبود عرضه و افزایش تقاضا در سال های آینده، قیمت ها را بیشتر خواهد کرد.
- مستاجران در سال گذشته با ۵۰ درصد افزایش قیمت اجاره در تهران و ۴۰ درصد افزایش در سایر نقاط کشور روبرو بوده اند.
