معضلات اجاره نشینی به قدری افزایش پیدا کرده که حتی اقشار متوسط جامعه نیز با آن درگیر شده اند. تا پیش از این، خانواده ها بعد از چند سال اجاره نشینی قادر به خرید مسکن بودند اما امروزه چنین امری تبدیل به آرزو شده و مدت زمان انتظار برای خانه دار شدن از یک قرن نیز عبور کرده است.
به گزارش پرشین سازه ، با توجه به افزایش نرخ اجاره نشینی در کشور، باید یک سری نکات و قوانینی که مربوط به موجر و مستاجر است را مرور کرد.
یکی از اصلی ترین نکات مربوط به اجاره نشینی، بررسی همه جانبه ی ملک است. مستاجر باید قبل از نشستن در ملک، تمام نقاط خانه را بررسی کند و اگر جایی نیاز به تعمیر دارد، از موجر بخواهد که آن را تعمیر کرده و سالم تحویل دهد.
بهتر است تکلیف یک سری وسایل مثل شیرآلات، لوازم بهداشتی سرویس ها و …مشخص گردد تا هزینه های اضافه صورت نگیرد. تمام هزینه های مربوط به خرابی سقف خانه در اثر بارش باران و برف یا کیفیت بد ایزوگام، بر عهده ی موجر است.
البته نباید فراموش کرد که با توجه به وضعیت ناگوار اجاره نشینی در کشور، خیلی از مستاجران قدرت مانور برای خواسته هایشان ندارند و ناچارند با هرچه موجر می گوید و می خواهد، کنار بیایند. خیلی از موجران، واحد مسکونی را با تمام ایرادات و نقص هایش تحویل می دهند و هیچگونه اقدامی در جهت تعمیر و بهسازی منزل مسکونی خود انجام نمی دهند.
در این میان، بسیاری از خرج ها و هزینه های تعمیر منزل مسکونی بر عهده ی مستاجر است. مثلا در صورتی که شیرآب خراب شود یا سیستم سرمایش یا گرمایش دچار مشکل گردد، هزینه های تعمیر آن بر عهده ی مستاجر است و باید هزینه های مربوطه را پرداخت کند.
یکی دیگر از نکاتی که حتما به هنگام قرارداد اجاره باید از سوی مستاجر مورد توجه قرار بگیرد، ذکر کردن زمان دقیق اجاره نامه است. بایدئ مشخص شود که دوره ی اجاره چقدر است تا از بروز مشکلات آینده جلوگیری به عمل آید.
عدم ذکر مدت زمان اجاره، حتی ممکن است برای مستاجر گران تمام شود و ناچار گردد که خسارت پرداخت کند.
بر اساس ماده ۴۷۸، اگر مشخص شود که عین مستاجره در حال اجاره معیوب و ناقص بوده، این حق برای مستاجر محفوظ می ماند که اقدام به فسخ معامله نماید یا به همان نحوی که بوده، اجاره را با تمام اجرت قبول کند. البته در صورتی که موجر، مشکل و نقص مورد نظر را رفع کند به نحوی که خسارتی متوجه مستاجر نشود، وی امکان فسخ قرارداد اجاره را نخواهد داشت.
بر اساس همین ماده، در صورتی که زلزله منجر به خرابی واحد مسکونی شود، از زمان وقوع زلزله، پرداخت اجاره بها منحل می شود و مستاجر می تواند تمام مبلغ رهن خود را پس گرفته و در جایی دیگر ساکن شود.
یکی دیگر از نکات مربوط به اجاره نشینی، فوت مالک است. در صورتی که مالک فوت کند، اجاره به وراث وی خواهد رسید. در صورتی که در قرارداد چیزی در مورد فوت موجر ذکر نشده باشد، مستاجر می تواند تا پایان مدت قرارداد در منزل مسکونی باقی بماند. اما در صورتی که به چنین موردی در قرارداد اشاره شده باشد، می توان قرارداد را فسخ کرد.
نکته ی دیگری که تمام مستاجران باید بدانند، اجازه ی دخل و تصرف موجر در عین مستاجره است. موجر فقط وقتی می تواند دست به تعمیرات اساسی بزند که اگر این کار را انجام ندهد به خانه خسارت وارد می شود. در غیر این صورت به بهانه ی ارزان شدن مصالح ساختمانی یا بهبود نمای ساختمان و…نمی توان در دوره ی اجاره نشینی؛ دست به تغییرات عمده زد.
همچنین لازم به ذکر است که اگر در دوره ی اجاره نشینی، خسارتی به عین مستاجره وارد شود، وظیفه ی رفع عیب و پرداخت خسارت بر عهده ی مستاجر خواهد بود.
مستاجر و موجر می توانند هرگونه شروط فرعی را در قرارداد اجاره ی خود ذکر کنند. در صورت تخطی از یکی از شروط ذکر شده، طرفین می توانند دست به فسخ قرارداد اصلی اجاره بزنند.
با توجه به وضعیت فعلی مسکن و داغ شدن بازار اجاره نشینی، درک چنین نکاتی کمک می کند تا موجر و مستاجر نسبت به حقوق خود کاملا آگاه باشند و از بروز پرونده های حقوقی در این خصوص، جلوگیری شود.
