احتمالا در حال حاضر، هیچ بحرانی در کشور به اندازه ی معضل مسکن جدی و خطرناک نیست. در ابتدای سال ۸۰، یک جوان با حداقل حقوق می توانست پس از ۱۵ سال صاحب یک خانه ی ۵۰ متری و یک پراید ساده شود. اما در روزهای کنونی این عدد به ۴۲ سال رسیده است. عددی که شاید به نظر یک عدد ساده باشد اما به معنای زندگی یک نسل است.
به گزارش پرشین سازه ، جوان های بیست ساله چشم اندازی برای آینده ی اقتصادی خود نمی بینند و امیدوار نیستند که به زودی صاحب ابتدایی ترین امکانات زندگی یعنی خانه و ماشین شوند. سوال این جاست که در طول ۲۰ سال، چه اتفاقاتی افتاده است که چنین بحرانی به وجود آمد؟ آیا خرید ملک سخت تر از گذشته شده است یا این که نسل جدید جوانان کشور، توقعات متفاوت تری دارند؟
هزینه ی خرید یک خانه ی کوچک و پراید برابر با یک عمر تلاش
گرچه بیشتر کسانی که دهه ی ۶۰ را به چشم دیده اند یا در آن دوره متولد شده اند، می گویند که شرایط بسیار سختی بر کشور حاکم بوده است. اما با این وجود، یک جوان متولد ۶۶ در سن ۱۸ سالگی اگر وارد بازار کار می شد، ماهانه ۲۰۰ هزار تومان درآمد داشت. در آن زمان متوسط قیمت مسکن در تهران ۶۵۰ هزار تومان بود و یک پراید صفر کیلومتر که خودرویی اقتصادی بود، حدود ۵.۵ میلیون تومان قیمت داشت. بنابراین به نظر می آید که یک جوان دهه شصتی با اندکی تلاش هم می توانست به خواسته های خود برسد.
یک جوان ۱۸ ساله امیدوار بود که با پس اندازه مقداری از حقوق خود یک آپارتمان کوچک بخرد و خودرویی ساده سوار شود و تمام این اتفاقات نهایتا در ۳۳ سالگی و بعد از ۱۵ سال کار برایش رخ می داد. البته که این شرایط هم ایده آل نبود اما در قیاس با وضعیت کنونی، امیدواری های بیشتری وجود داشت.
به طور کلی متوسط زمان انتظار برای خرید مسکن در کشورهای توسعه یافته، ۴ الی ۱۰ سال است.
با آغاز سال ۸۴ و دولت احمدی نژاد، وضعیت اقتصادی نیز کم کم رو به وخامت رفت. تحریم های کمرشکن، کمر اقتصاد را هم شکسته بود و در سال های آخر ریاست جمهوری وی، وضعیت وخیمی در جامعه حاکم شد. به نحوی که در اوج حباب مسکن در سال ۸۶، یک جوان ۱۸ ساله باید برای خرید یک خانه ی ۵۰ متری و پراید باید ۲۲ سال صبر می کرد.
به این ترتیب در کمتر از دو سال، یک جوان به اندازه ی هفت سال از زندگی عقب افتاد. در سال های ۸۷ و ۸۸ که حباب مسکن ترکید، امیدواری برای خرید خانه نیز افزایش پیدا کرد اما این شرایط دلچسب دیری نپایید و در سال ۹۱ دوباره اوضاع اقتصادی وخیم شد. به نحوی که سال ۹۱، زمان انتظار برای خرید خانه به ۲۱ سال رسید.
متولدین دهه هشتاد چه وضعیتی از بابت مسکن دارند
سال ۹۲ و با انتخاب حسن روحانی به عنوان رئیس جمهور، امیدواری های بیشتری به وجود آمد و در سال ۹۴ با تحقق برجام، شاهد رشد اقتصادی و افزایش درآمدهای ارزی بودیم. تا اینکه سال ۹۶ باز هم اوضاع اقتصادی ایران نا به سامان شد و از سال ۹۷ هم، تحریم ها به کشور بازگشت.
در طول این سال ها، قیمت ملک و خودرو ناگهان با سرعت خیلی زیادی شروع به رشد کرد و طبیعتا قشر زیادی از جامعه و به خصوص جوانان را جا گذاشت. بر اساس درآمد سرانه ی سال ۱۴۰۱ و قیمت ملک در تهران، زمان انتظار برای خرید خانه و خودرو به ۴۲ سال رسیده است. به این معنی که یک جوان ۱۸ ساله ی متولد سال ۸۳ اگر از همین الان هم شروع به کار کند و تمام پس اندازش را نیز ذخیره کند، در نهایت زمانی که به سن ۶۰ سالگی رسید، می تواند صاحب پراید و یک خانه ی نقلی شود.
با یک حساب و کتاب ساده متوجه می شویم که نسل متولد دهه ی ۸۰ در قیاس با متولدین دهه ی ۶۰، ۲۷ سال از زندگی عقب افتاده است و همین مسئله، ریشه های امید و خوش باوری در این نسل را خشکانده است.
البته در این میان نباید بسیاری از متولدین دهه ۶۰ را آسوده خاطر و راحت در نظر گرفت. خیلی از آن ها بعد از دویدن های مکرر و کار کردن شبانه روزی، هنوز هم صاحب خانه یا ماشین نشده اند که اصلی ترین دلیلش هم رشد اقتصادی منفی و تورم می باشد.
در طول سال های گذشته، افزایش قیمت مسکن بیشتر از تورم و رشد متوسط درآمد مردم بوده است. به همین دلیل قدرت خرید هیچوقت به این اندازه کم نشده بود.
یک جوان متولد سال ۷۰، با این فرض که در سال ۹۰ وارد بازار کار شده است، امیدوار است که بر اساس متوسط قیمت ملک در این سال و متوسط درآمد، بعد از ۱۳ سال صاحب خانه شود. چرا که در آن سال ها، یک جوان دهه ۷۰ با متوسط حقوق خود قادر به خرید ۳.۵ متر خانه بود. این وضعیت تا سال ۹۶ ادامه پیدا کرد اما ناگهان قیمت ملک به طرز سرسام آوری بالا رفت و تمام امیدهای جوانان در حوزه ی خرید مسکن نیز نقش بر آب شد.
جوانی که امیدواری بود تا سال ۱۴۰۳، صاحب یک خانه ی ۵۰ متری شود تا سال ۹۶ توانسته بود که پول خرید ۲۸ متر خانه را جمع آوری کند. اما در کمتر از یک سال، ناگهان ۱۷ سال به زمان انتظار وی اضافه شد.
در این میان نباید فراموش کرد که خیلی از جوانان به امید آینده ای بهتر، وارد دانشگاه می شوند و کار کردن را دیر شروع می کنند. در نتیجه زمان انتظار برای خرید خانه برای آن ها بیشتر هم می شود.
در چنین شرایطی که اوضاع مسکن این گونه پیش می رود، خیلی از جوانان دهه ۷۰ و ۸۰ دیگر امیدی به خانه دار شدن ندارند. درآمدهای پایین، مصالح و زمین گران قیمت باعث شده است که تولید مسکن نیز کمتر شده و وضعیت آینده در هاله ای از ابهام باقی بماند.
