طرح مسکن مهر به یکی از بزرگ ترین چالش های دولت ها تبدیل شده است. یکی از اعضای کمیسیون عمران مجلس می گوید که حدود ۲۵۰ هزار واحد نیمه کاره در مسکن مهر وجود داشت که به دولت سیزدهم رسید. دولت نیز بخشی از آن ها را تکمیل کرده و به مالکان خود تحویل داد اما هنوز هم ۱۴۵ هزار واحد دیگر باقی مانده است.
به گزارش پرشین سازه ، طرح مسکن مهر قرار بود با ساخت ۲ میلیون و ۵۰ هزار واحد مسکونی به کار خود پایان دهد. دولت نهم و دهم این هدفگذاری را برای خود تعیین کرد.
مجتبی یوسفی، عضو کمیسیون عمران مجلس می گوید که ۲ میلیون واحدی که در آن دوره ساخته شد، مربوط به مسکن روستایی و مقاوم سازی آن ها بوده است.
طرح مسکن مهر میان چهار دولت مختلف دست به دست شد و تا به امروز به پایان نرسیده است.
یوسفی می گوید که گرچه ۱۴۵ هزار واحد مسکونی از طرح مسکن مهر باقی مانده است اما بیشترشان به دلایلی غیر از بودجه یا کم کاری، نیمه کاره مانده اند.
بر اساس گفته های این نماینده ی مجلس، بیشتر واحدهای باقی مانده از مسکن مهر مشکل حقوقی و تعاونی دارند. البته برخی دیگر نیز مشکلات زیربنایی و روبنایی دارند که ادامه ی ساخت و ساز را با مشکل مواجه کرده است.
مسکن مهر، مشکل کم ندارد اما شاید مهمترین مشکل این طرح، جانمایی اشتباه آن بود. بسیاری از پروژه های مسکن مهر، تراکم بالایی دارند و در جای درستی ساخته نشده اند. اگر توجه بیشتری به جانمایی آن ها صورت می گرفت، شاید این مشکلات ایجاد نمی شد و واحد های نیمه کاره، مدت ها قبل به متقاضیان خود تحویل داده می شدند.
بر اساس گفته های بسیاری از مسئولین و کارشناسان، برخی از پروژه های مسکن مهر در نقاطی ساخته شده اند که خاک مناسبی برای ساخت و ساز ندارد. یا تسریع در ساخت شهرهای جدید منجر به ایجاد معضلات بزرگی برای ساکنان این شهرها شده است. خیلی از شهرهای جدید، خدمات روبنایی و زیرساختی خوبی ندارند و ساکنان آن ها با مشکلات فراوانی رو به رو شده اند.
مجتبی یوسفی می گوید که ساخت شهرهای جدید اصولی دارد که در طرح مسکن مهر، رعایت نشد. در پروژه های مسکن مهر، در واقع هیچ شهری ساخته نشد. بلکه صرفاً ساختمان هایی برای خواب و استراحت ساکنان احداث گردید.
چنین موضوعی را می توان به وضوع در شهرهای جدید مشاهده کرد. هیچگونه خدماتی در این شهرها وجود ندارد و اگر از دور به آن ها نگاه کنیم، صرفا چند ساختمان بلند مرتبه می بینیم که در کنار هم رشد کرده اند. در واقع به جز ساختمان های مسکونی، هیچ نشانه ای از شهر بودن در آن ها پیدا نمی شود.
رئیس کمیته احیا و بهره برداری اراضی نیز در طی یک برنامه ی تلویزیونی خاطرنشان کرد که برای طرح های دولتی مسکن سازی، باید از تجارب مسکن مهر بهره ببریم.
مهدی عسگری خاطرنشان کرد:
در آن دوره، ساخت مسکن صورت نگرفت، بلکه خوابگاه ساخته شد. خیلی از واحدهای مسکن مهر در شهرها، به شکل متمرکز و انبوه سازی ساخته شده اند و بیشتر به خوابگاه شباهت دارند.
این مقام مسئول در بخش دیگری از صحبت های خود خاطرنشان کرد که در کشور ما کمبود زمین وجود ندارد. بیش از ۱۵ درصد مساحت ایران قابل سکونت است. این در حالیست که ما فقط از ۰.۸ درصد این پهنه ی قابل سکونت، استفاده کرده ایم.
همچنین معضل بزرگ دیگری که در مساحت شهری ما وجود دارد، این است که تراکم و تجمع را در شهرهای بزرگ و پایتخت متمرکز کرده ایم. تراکم شهر تهران، ۱۴۰ نفر به ازای هر هکتار است. اما اگر قادر به توسعه ی شهرها باشیم، می توانیم این عدد را کاهش بدهیم.
نکته ی قابل تامل اینجاست که توسعه شهرها باید با اصول مهندسی و کارشناسی دقیقی صورت بگیرد. در غیر این صورت تجربه ی مسکن مهر قابل تکرار می شود.
در مسکن مهر، بدون توجه به جانمایی و خدمات روبنایی، مسکن سازی صورت گرفت. اما می بینیم که بخش زیادی از واحدهای خالی در شهرهای جدید هستند.
طرح نهضت ملی مسکن حالا با کمبود شدید زمین رو به روست. در طی دو سالی که از آغاز این طرح گذشته، بیشترین تلاش متولیان طرح مذکور، این بوده که زمین کافی برای ساخت و ساز تامین کنند. این موضوع، نگرانی های زیادی برای کارشناسان و مردم پدید آورده که بدون توجه به جانمایی شهری، دوباره مسکن سازی صورت بگیرد و مشکلات مسکن مهر تکرار شود.
