هزینه های پنهان عمودی سازی در کلانشهرها

نهضت ملی مسکن امید اصلی قشر عظیمی از جامعه برای خانه دار شدن است اما به نظر می آید که مشکلات این طرح تمامی ندارد. یکی از چالش هایی که بر سر راه نهضت ملی وجود دارد، نحوه ساخت واحدهاست. در حال حاضر، بخش زیادی از این واحدهای مسکونی در شهرهای بزرگ به شکل عمودی و انبوه سازی ساخته می شوند اما هیچکس متوجه عوارض عمودی سازی نیست.

به گزارش پرشین سازه ، آمارها نشان می دهد که بیشتر طرح نهضت ملی مسکن در شهرهای بزرگ ساخته می شود. سرپرست مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران می گوید که نزدیک به ۸۰ درصد واحدهای این طرح به شکل انبوه سازی و آپارتمان سازی پیش می رود. بنابراین مشخص نیست که تاکیدات دولت بر ویلاسازی چه موقع اجرایی می شود.

محمدمنان رئیسی می گوید که در شهرهای بزرگ، کمبود زمین وجود دارد بنابراین نمی توان موضوع واگذاری زمین را در آنها پیگیری کرد.
این مقام مسئول اعلام کرد:

می گویند که در ۱۲۰۰ شهر، افقی سازی و ویلاسازی می کنیم اما وقتی که این تعداد شهر را نسبت به کل شهرهای ایران در نظر بگیریم، نهایتاً ۲۰ درصد می شود. در نتیجه، همچنان بخش اعظم طرح نهضت ملی مسکن به شکل آپارتمان سازی و انبوه سازی پیش می رود.

وی تصریح کرد که در شهرهای بزرگی مثل تهران، مشهد، قم و…هنوز هم عمودی سازی انجام می شود. به همین دلیل نتیجه ای حاصل نشده اما در صورتی که این مدل از مسکن سازی را به نقاطی که تقاضای بیشتری دارد، ببریم احتمال موفقیت بیشتر می شود.

سرپرست مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران می گوید که عمودی سازی در تمام کلانشهرها در دستور کار قرار گرفته و فقط در شهرهای محدودی از کشور، افقی سازی صورت می گیرد. شهرهایی که جمعیت کوچکی دارند و زمین کافی در آنها وجود دارد. بنابراین نمی توان اعلام کرد که طرح افقی سازی دولت موفق بوده است.

دست پنهان هزینه ها در عمودی سازی!

یکی از اصلی ترین مشکلاتی که در مورد ساخت انبوه مسکن و عمودی سازی وجود دارد، هزینه تراشی های پنهان است که به نظر می آید از چشم مسئولین دور مانده! البته برخی از آنها می گویند که با ورود تکنولوژی های چینی، می توان سرعت ساخت را بالا برد و هزینه ها را کاهش داد. اما نظر خیلی از کارشناسان بر این است که چنین راهکاری نمی تواند منطقی باشد چرا که همچنان انبوه سازی و عمودی سازی دنبال می شود.

البته برخی دیگر با حضور این شرکت های چینی موافق هستند و می گویند که ورود تکنولوژی ساخت این شرکت ها منجر به ارزان شدن مسکن می شود.
نظر محمدمنان رئیسی این است که به هر طریق، فشرده سازی شهر و رویکرد وزارتخانه تا به امروز اشتباه بوده است. مسئولین وزارت راه و شهرسازی تصور می کردند که اگر زمین را مدیریت کنند و عمودی سازی را دنبال نمایند، می توان هزینه های اداره شهر را کاهش دهند اما واقعیت اینجاست که هزینه های پنهان عمودی سازی را در نظر نگرفته بودند.
رویکرد وزارتخانه این است که اگر به سمت افقی سازی بروند، ناچاراً باید هزینه زیادی صرف آسفالت سازی خیابان، انشعابات، آبادسازی زمین و…انجام بدهند. به همین دلیل رویکرد عمودی سازی را در پیش گرفتند تا هزینه ها کمتر شود اما ساخت ساختمان ها بلندمرتبه و عمودی سازی، شریان حیاتی شهر را مسدود می کند و هزینه های زیادی به دنبال خواهد داشت.

مثلا آسیب های زیست محیطی وارد شده به شهر بالا می رود. در حال حاضر، تهران نمونه خوبی برای بررسی آسیب هایی است که ساختمان های بلندمرتبه در شهر ایجاد می کنند. علاوه بر این نباید از آسیب های فرهنگی و اجتماعی این ساختمان ها غافل شد.
بحث آلودگی هوا نیز ناشی از افزایش تراکم شهر است. زمانی که تعداد زیادی از افراد را در یک مساحت محدود و کوچک جای بدهید، طبیعتاً آلودگی های محیطی بیشتر می شود. این درحالیست که افزایش افقی شهر چنین مشکلاتی را در بر نخواهد داشت و پهنه بزرگ تری برای زندگی در اختیار ساکنان خود قرار می دهد.
سال هاست که کارشناسان مختلف در تلاش هستند که مشکلات شهرهای بزرگ را حل و فصل کنند و در این مسیر، از هیچ راهکاری روی گردان نبوده اند. غافل از اینکه راهکارهای ساده تری مثل افزایش افقی سازی و استفاده از پهنه ی بی نظیر ایران، می تواند منجر به بهبود وضعیت شود.
ساخت ساختمان های عریض و طویل در کلانشهری مثل تهران، جز اینکه شریان تنفس شهر را ببندد، فایده ی دیگری ندارد.

• بخش زیادی از واحدهای نهضت ملی مسکن در شهرهای بزرگ به شکل عمودی و انبوه سازی ساخته می شوند.
• کمبود زمین در شهرهای بزرگ، مانع از واگذاری زمین به متقاضیان در این شهرها شده است.
• عمودی سازی، شریان حیاتی شهر را مسدود می کند و هزینه های زیادی به دنبال خواهد داشت.
• آلودگی هوا، یکی از پیامدهای افزایش تراکم شهر است.
• افقی سازی می تواند منجر به بهبود وضعیت شهرهای بزرگ شود.