ساختمان های غیرایمن و ناپایدار بخش بزرگی از معضل شهری هستند. بارها از سوی کارشناسان هشدار داده شده که موضوع این ساختمان ها را جدی بگیرند. حال در جدیدترین خبرها چنین به گوش می رسد که رئیس سازمان مدیریت بحران کشور اعلام کرده است که با عاملان ساخت و سازهای غیر ایمن و ناپایدار، برخورد قانونی می شود.
به گزارش پرشین سازه ، ساختمان های بدون مجوز و غیراستاندارد به کرّات ساخته می شوند و به نظر می آید که با رویکرد چشم پوشی به آن ها نگاه می شود. اما از آن جایی که این ساختمان ها می توانند منجر به بروز فاجعه های بزرگ شوند، هیچ راه دیگری به جز برخورد با ساخت و ساز آن ها باقی نمی ماند.
محمدحسن نامی، مدیرعامل سازمان مدیریت بحران کشور، در جلسه ای که در محل وزارت کشور برگزار شده بود، ضمن تاکید روی مجازات عاملین ساخت و سازهای غیرایمن اعلام کرد:
این جلسه، چهارمین جلسه ای است که با حضور تمام دستگاه های مربوطه برگزار می شود. چهار موضوعی که در جلسه ی امروز بررسی شد و در دستور کار قرار گرفت، شامل دستورالعمل سطح بندی هشدارهای هواشناسی، هشدار سیلاب، دستورالعمل اجرایی انتظام امور، تامین جانی و مالی مردم به هنگام وقوع حادثه و ارائه ی گزارش های مربوط به تجارب و درس آموخته های زلزله ی اخیر ترکیه بود.
این مقام مسئول تاکید کرد که دستورالعمل ها و هشدارهای هواشناسی مربوطه به گونه ای خواهند بود که از لحاظ عملیاتی بتوان کار جدی و دقیقی انجام شود. قرار بر این است که خیلی زود این دستورالعمل ها تدوین شوند.
وی در ادامه به موضوع باران های سیل آسایی که در مرداد ماه رخ داده بود و به پدیده ی مانسون مشهور است نیز پرداخت و اشاره کرد که برای وقوع این پدیده، هشدارهای سطح قرمز ارسال شده بود.
نامی می گوید که پیش بینی برخی از سازمان ها این بود که چنین پدیده ای، ۲ الی ۲.۵ میلیون نفر تلفات خواهد داشت. از لحاظ تئوری این پیش بینی صحیح بود اما در نهایت تعداد تلفات، خیلی کمتر از پیش بینی ها بود که این مسئله به نحوه ی مدیریت این موضوع برمی گردد!
مدیرعامل سازمان مدیریت بحران کشور در ادامه به سوءاستفاده ی شبکه های مجازی و رسانه های معاند از رخدادها و حوادث طبیعی اشاره کرد. وی اعلام کرد که برخی از شبکه های فارسی زبان مقیم خارج، دائما تلاش می کردند که بگویند در ایران مدیریت بحران وجود ندارد و همین مسئله منجر به تلفات شده است.
محمدحسن نامی در ادامه به موضوع وقوع زلزله در ترکیه پرداخت. زلزله ای که بیش از ۵۰ هزار نفر کشته داشت. بر اساس گفته های بسیاری از کارشناسان و مسئولین کشور ترکیه، بیشتر خسارت جانی ناشی از زلزله، به دلیل ساخت و ساز غیراستاندارد بوده است. مثلا در بررسی های انجام شده، مشخص شد که به جای میلگرد عاج دار از میلگرد صاف در ساختمان های جدید استفاده شده است. همچنین قطر تیرها و ستون ها کمتر از حدّ استاندارد بود. در چنین شرایطی، طبیعی است که وقوع زلزله، تلفات زیادی از خود به جای می گذارد.
متاسفانه در کشور ما هم چنین اقداماتی صورت می گیرد. برخی از سازندگان، استانداردهای لازم را رعایت نمی کنند و به همین دلیل، با وقوع یک حادثه ی طبیعی، ممکن است هزاران نفر آسیب مالی و جانی ببینند.
رئیس سازمان مدیریت بحران در ادامه به اهمیت استفاده از مصالح ساختمانی استاندارد اشاره کرد. وی همچنین تاکید نمود که مردم باید به کار ساخت و ساز واحدهای مسکونی خود نظارت کنند. در واقع علاوه بر مهندس ناظر، بهتر است که از افراد کارشناس و متخصص نیز در جهت نظارت بر ساختمان سازی، دعوت به عمل بیاید.
این مقام مسئول همچنین در خصوص ساخت و سازهای غیرمجاز در اطراف شهر نیز سخن گفت. بیشتر این ساختمان ها به صورت غیراصولی و غیراستاندارد ساخته می شوند. مثلا برخی از افراد می خواهند به سرعت خانه بسازند که طبیعتا، نتیجه ی چنین عملکردی ساخت و ساز غیر اصولی می شود.
نامی افزود:
بنده از همین جا اعلام می کنم که سازندگان این بناها و هرکسی که به ساخت و ساز غیراصولی مجوز می دهد، تحت تعقیب قضایی قرار گرفته و با آن ها برخورد قانونی می شود.
وی در ادامه به گسل های مختلفی که در سطح شهرها وجود دارد اشاره کرد. به گفته ی ایشان، وزارت راه و شهرسازی موظف است که نقشه ی تمام گسل ها و حریم آن ها را تدوین کرده و در اختیار مردم قرار بدهد. مردم حق دارند که بدانند خانه ای که خریداری کرده اند در چه محلی واقع شده است.
همچنین باید تمام ساختمان هایی که ساخته می شوند، دارای پیوست مدیریت بحران باشند.
محمدحسن نامی در ادامه به وظایف وزارت نیرو در خصوص مدیریت بحران نیز اشاره کرد و اهمیت آن را غیرقابل انکار خواند. در صورتی که استاندارد مصرف آب رعایت نشود، خیلی زود مشکلات مربوط به بحران کمبود آب، گریبانگیر ما خواهد شد. بر اساس دستورالعمل های موجود، حدود ۷۵ درصد آب تهران باید از طریق سدها تامین شود. الباقی نیز توسط چاه ها تامین شده و از آن ها استخراج می شود.
این وضعیت در حال حاضر، کاملا معکوس است و می بینیم که بیشترین آب مورد نیاز تهران از طریق حفر چاه تامین می شود.
ناگفته پیداست که حفر غیراصولی چاه به پدیده ی فرونشست زمین می انجامد و در نهایت ساختمان سازی را دچار اشکال و ایراد می کند. خیلی از ساختمان هایی که در حال حاضر ساخته می شوند، در آینده با مشکل بزرگ فرونشست مواجه خواهند شد. چرا که سفره های آب زیرزمینی در حال خشک شدن هستند.
نکته ی مهم دیگر این است که عدم توجه به دستورالعمل های مدیریت بحران، در نهایت می تواند به خسارت های مالی و جانی منجر شود. تجارب زلزله ی ترکیه به خوبی نشان می دهد که عدم توجه به اصول ساختمان سازی تا چه حد می تواند فاجعه به بار بیاورد.
متاسفانه در حال حاضر، توجه زیادی به اصول مهندسی ساختمان سازی نمی شود و همین مسئله، کشور ما در معرض یک بحران بزرگ قرار خواهد داد.
