در طی یک سال، اجاره بهای مسکن در شهر تهران نزدیک به ۵۲ درصد رشد کرد و دردسرهای بزرگی برای قشر مستاجران پایتخت نشین ایجاد کرد. همین موضوع سبب شده که بسیاری از مستاجران با ترس و اضطراب به اجاره های سال جدید نگاه کنند.
به گزارش پرشین سازه ، داده های رسمی نشان می دهد که علت رشد بسیار بالای اجاره بها در سال گذشته، رشد هزینه های زندگی بود. بسیاری از موجران، هزینه های زندگی خود را از محل اجاره پرداخت می کنند و با افزایش این هزینه ها، چاره ای جز افزایش قیمت اجاره ندارند. این موضوع فقط در مورد تهران صدق نمی کند و بسیاری از شهرهای کشور؛ چنین وضعیت وخیمی را پشت سر گذاشتند.
میانگین رشد اجاره بها در کل کشور، ۴۰ درصد بوده اما تهران در سال ۱۴۰۲، رکورد عجیبی از خود به جا گذاشت و در قیاس با سال ۱۴۰۱، با رشد ۵۲ درصدی مواجه شد.
اصلی ترین دلیل تغییر رویکرد بازار اجاره مسکن، پوست اندازی تورم اجاره است. در واقع دلایل جدیدی برای ایجاد تورم در این بازار به وجود آمده که نیازمند بررسی های بیشتر است.
در فاصله سال ۹۷ تا پایان ۱۴۰۲، میانگین رشد نرخ اجاره بها در کل کشور، سه برابر رشد این شاخص در سال های ۹۰ الی ۹۶ بوده است. به این معنی که در یک بازه زمانی شش ساله، دو نرخ رشد متفاوت به ثبت رسیده است. در تهران، این شاخص چهار برابر شده است.
بسیاری از کارشناسان می گویند که دلیل اصلی تورم اجاره بها، تورم عمومی و تورم قیمت مسکن است که در سال های اخیر، رشد چشمگیری پیدا کرده اند. در واقع، این دو عامل شبیه به بال پرواز عمل کرده و منجر به جهش قیمت های اجاره مسکن شده اند.
گفته می شود که نرخ تورم عمومی با تورم سالانه اجاره مسکن یکی شده و حتی در شهر تهران، نرخ تورم اجاره از تورم عمومی نیز پیشی گرفته است. این در حالیست که بازار اجاره قبل از سال ۹۷، همیشه از تورم عمومی عقب تر بوده و هزینه های زندگی حدود ۱.۴ الی ۱.۵ برابر رشد سالانه اجاره بها، افزایش پیدا می کردند. بی دلیل نیست که در حال حاضر، بخش زیادی از درآمد خانوار سهم بخش مسکن می شود.
افزایش تورم اجاره بهای مسکن خالی از تبعات نیز نبوده و بررسی ها نشان می دهد که کیفیت زندگی اقشار مستاجر تا حد زیادی کاهش پیدا کرده است. مستاجران برای تامین هزینه های مسکن ناچارند که خرید خوراک و پوشاک خود را کمتر کنند یا کیفیت آن را پایین بیاورند. این موضوع در طی دو سال گذشته بیشتر از قبل، نمود پیدا کرده است.
البته در کنار تمام این مشکلات، مهاجرت بین منطقه ای نیز بسیار روال شده و خیلی از مستاجران ناچار شده اند برای کاهش هزینه های اجاره نشینی، از محله های شمال شهر به نقاط مرکزی یا حتی جنوبی مهاجرت کنند. در برخی مواقع دیده شده که مستاجران، عطای زندگی در تهران را به لقایش بخشیده اند و حومه نشین شده اند.
با این وجود، برخی از کارشناسان می گویند که رشد اجاره بها، ممکن است برخی از مالکان واحدهای خالی را به عرضه ملک خود ترغیب کند. از آنجایی که بخشی از مالکان نیز به مشکلات ناشی از هزینه های زندگی دچار شده اند، بعید نیست که به اجاره داری روی آورده و املاک خود را روانه بازار کنند. چنین اتفاقی می تواند به تعدیل سیستم تقاضا و عرضه منجر شود و در میان مدت، قیمت ها را تا حدی متعادل سازد.
یکی از کارشناسان مسکن می گوید که چند برابر شدن سطح اجاره مسکن، خیلی ها را به عرضه ملک خود تحریک می کند. فردین یزدانی تاکید دارد که چنین اتفاقی به افزایش بانک آپارتمان های اجاره ای منجر خواهد شد و وضعیت بازار را نیز بهبود می دهد.
در حال حاضر به دلیل کاهش تولید مسکن، واحدهای اجاره ای زیادی در بازار وجود ندارد. افزایش نرخ اجاره بها، گرچه تماماً ضرر و زیان است اما حداقل منجر به تحریک مالکان خواهد شد که ملک خود را به بازار عرضه کنند. شاید کلید حل مشکلات مسکن در شهرهای بزرگ همین باشد.
در صورتی که چنین اتفاقی رخ دهد، می توان انتظار داشت که تورم اجاره بهای مسکن در سال جاری، به سطح تورم عمومی برسد و در همان نقطه باقی بماند. به عبارت دیگر، احتمال افزایش قیمت اجاره در سال جاری، چندان بالا نیست.
یزدانی همچنین به سیاست های دولت برای نگه داشتن نرخ افزایش اجاره بها در حد ۲۰ درصد اشاره کرد و خاطرنشان ساخت که اگر شرایط سال گذشته تکرار شود، تورم عمومی نزدیک به ۳۵ درصد خواهد بود و نرخ افزایش اجاره نیز همانقدر می شود.
- متوسط رشد اجاره بها در کل کشور در سال ۱۴۰۲، ۴۰ درصد بوده است.
- در تهران، اجاره بها در سال ۱۴۰۲، ۵۲ درصد رشد کرده است.
- تورم عمومی و تورم قیمت مسکن، از جمله علل اصلی افزایش اجاره بها هستند.
- افزایش اجاره بها، کیفیت زندگی مستاجران را کاهش داده است.
- مهاجرت بین منطقه ای و حومه نشینی، از جمله تبعات افزایش اجاره بها است.
- افزایش اجاره بها، ممکن است برخی از مالکان را به عرضه ملک خود ترغیب کند.
- کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که تورم اجاره بها در سال ۱۴۰۳، به سطح تورم عمومی برسد.
