بارها گفته شده که زور اقشار مختلف جامعه به خرید مسکن نمی رسد اما یکی از مهم ترین شاخصه هایی که این وضعیت را به خوبی نشان می دهد، نسبت درآمد خانوار به متوسط قیمت مسکن است. در طی ۱۰ سال گذشته، اختلاف این دو شاخص بسیار بیشتر شده و عملاً خرید مسکن را از دسترس متقاضیان دور کرده است.
به گزارش پرشین سازه ، از سال ۹۱ تا به امروز، رشد نرخ اجاره بهای مسکن ۵۴۰ درصد بوده است. در کنار اجاره، مبلغ رهن مسکن نیز افزایش سالیانه داشته است.
این تصور غلط وجود دارد که اجاره نشینی در شهرهای بزرگ و کوچک متفاوت است اما واقعیت اینجاست که در چند سال اخیر، نرخ اجاره بهای مسکن در تمام کشور یکسان شده و تمام اقشار جامعه را به دردسر انداخته است. بخش زیادی از درآمد خانوار صرف هزینه های اجاره می شود و این موضوع هیچ ارتباطی با محل زندگی ندارد. تنها راهکار خانوار این شده که تمام اعضای آن مشغول به کار شوند تا هر یک، بخشی از هزینه ها را پوشش دهند.
سال ۱۴۰۳، رویای مسکن محقق می شود؟!
مدت هاست که اقشار اجاره نشین به فکر یافتن مسکن مناسب نیستند و تنها فکر و ذکرشان، یافتن خانه های خوش قیمت است. در شرایطی که تورم اجاره بها از تورم عمومی هم پیشی گرفته، چنین مسئله ای چندان هم دور از انتظار نبود. برای اجاره یک واحد مسکونی کوچک در مرکز تهران که برای زندگی چهار نفر مناسب باشد، باید حداقل دستمزد را پرداخت کرد که همان ۸ میلیون تومان می شود.
در چنین شرایطی، سوال اصلی این است که در سال ۱۴۰۳، وضعیت بازار مسکن چگونه می شود و اجاره ها تا چه اندازه رشد می کنند. در حال حاضر نسبت قیمت مسکن به درآمد خانوار تهرانی، ۱۰.۳ است. این عدد در سال ۹۷، ۵.۵ بود که نشان می دهد در این ۵ سال، رشد قیمت ها چشمگیر بوده است.
با توجه به این که سهم مسکن اجاره ای از سبد مصرف پایتخت نشینان، ۵۰ درصد است، به خوبی مشخص می شود که وضعیت این شاخص چگونه است. سهم مسکن از سبد مصرف نباید از ۳۰ درصد بالاتر برود و اگر این عدد از ۳۰ بالاتر برود، نشان از کاهش سطح رفاه خانواده است.
در حال حاضر، رقم دقیق دستمزدها مشخص نشده و خالص دریافتی کارگران معلوم نیست. در نتیجه نمی توان سهم مسکن را از سبد خانوار مشخص کرد اما با توجه به عدد و رقمی که گفته می شود، بعید است که اتفاق خاصی در توان مالی مستاجران رخ دهد.
رشد ۹۶۳ درصدی در طی ۷ سال!
در سال ۹۰، برای اجاره هر متر مربع مسکن در تهران به علاوه ۳ درصد ودیعه، باید مبلغ ۱۳ هزار و ۸۸۸ تومان پرداخت می شود. این شاخص هر سال رو به افزایش رفت و در سال بعد به ۲۲ هزار و ۱۱۲ هزار تومان رسید.
در سال ۹۹ که بازار مسکن دچار یک جهش قیمتی وحشتناک شد، مستاجران بیش از همه ضربه دیدند و این مبلغ به ۶۳ هزار تومان رسید. در سال بعد نیز وضعیت بغرنج اجاره بها ادامه پیدا کرد و این مبلغ به ۸۹ هزار تومان رسید.
با توجه به آمارهای ده سال اخیر، اصلا بعید نیست که شاخص مزبور در حال حاضر به بالای ۱۰۰ هزار تومان رسیده باشد. به عبارت دیگر در یک بازه ۱۰ ساله، اجاره بهای مسکن در تهران با رشد ۵۴۰ درصدی رو به رو شد.
پرداخت اجاره با دلار و سکه!
علاوه بر افزایش ریالی قیمت مسکن و رشد اجاره بها، برخی از صاحبخانه ها، درخواست های عجیب و غریبی دارند. برخی از آنان از مستاجران خود تقاضای اجاره دلاری دارند و برخی دیگر، سکه می خواهند.
از سوی دیگر، بعد از سال ۹۷ که برجام به شکل یک طرفه لغو شد، فشارهای اقتصادی بر مردم نیز افزایش یافت. آمارها نشان می دهد که شاخص دسترسی خانوار به مسکن در سال ۹۱، نزدیک به ۶.۳ درصد بود. به این معنی که نسبت درآمد مردم به متوسط قیمت مسکن، در حد معقولی بود. این عدد سال به سال کمتر شد تا حدی که در سال ۹۶ این شاخص به ۴.۴ رسید که نشان از سلامت بازار می داد اما این وضعیت دیری نپایید و از همان سال به بعد، مشکلات بخش مسکن نیز آغاز شد و متاسفانه تا به امروز، راهکار خوبی برای حل آن پیدا نشده است.
در چنین شرایطی، اقشار آسیب پذیر مثل مستاجران بیش از دیگران ضربه می خورند و باید جور این گرانی ها را به دوش بکشند.
- نسبت قیمت مسکن به درآمد خانوار در تهران ۱۰.۳ است.
- سهم مسکن از سبد مصرف پایتخت نشینان، ۵۰ درصد است.
- درآمد خانوارها مشخص نیست و بعید است که اتفاق خاصی در توان مالی مستاجران رخ دهد.
- اجاره بهای مسکن در تهران در ۱۰ سال گذشته ۵۴۰ درصد رشد داشته است.
- برخی از صاحبخانه ها، درخواست های عجیب و غریبی مثل اجاره دلاری یا سکه دارند.
- شاخص دسترسی خانوار به مسکن در سال ۹۱، نزدیک به ۶.۳ درصد بود.
- اقشار آسیب پذیر مثل مستاجران بیش از دیگران از گرانی مسکن ضربه می خورند.
