طرح نهضت ملی مسکن قرار بود برای طبقات محروم جامعه، مسکن بسازد. اما حالا که اخبار مربوط به شرایط آن منتشر می شود، مشخصا نمی توان روی آن حسابی باز کرد و انتظار داشت که در نهایت منجر به ساخت خانه برای طبقات فرودست جامعه شود.
به گزارش پرشین سازه ، با شروع دولت سیزدهم این طرح نیز کلید خورد و قرار بود که واحدهای آن با قیمت متری ۴ الی ۵ میلیون تومان ساخته شوند. اما در مدت زمان کوتاهی این مبلغ به ۶ الی ۷ میلیون تومان رسید و در نهایت به متری ۱۰ میلیون دست پیدا کرد.
اما حالا زمزمه هایی شنیده می شود که دولت قرار است قیمت روز مسکن را از متقاضیان دریافت کند. حتی نرخ سود تسهیلات بانکی در نظر گرفته شده برای این پروژه ها نیز بسیار بالاست و به ۲۳ درصد رسیده است.
تمام این عوامل باعث شده که امیدواری چندانی برای بهبود وضعیت مسکن وجود نداشته باشد.
در روزهای گذشته، خبری از سوی وزارت راه و شهرسازی منتشر شد. بر اساس این خبر، تمام متقاضیانی که نتوانند اقساط خود را پرداخت کنند، به هرحال در پروژه باقی می مانند. اما برای تحویل مسکن باید مبلغ مورد نظر را واریز نمایند.
مشکل این جاست که چنین اتفاقی پیش از این در طرح مسکن مهر نیز رخ داد. حدود ۲۰۰ هزار واحد مسکونی با مشکل پرداخت اقساط مواجه شدند و به همین دلیل، پروژه های آن ها تعطیل شده و نیمه کاره رها شدند.
با اعلام این خبر، به نظر می آید که نهضت ملی مسکن نیز به همان مسیر می رود. وزارت راه و شهرسازی بدون توجه به توان مالی افراد برای پرداخت اقساط، صرفا روند ثبت نام آن ها را تایید می کند. در نتیجه دور از انتظار نیست که مشکل مسکن مهر، برای این طرح مسکن سازی دولتی هم پیش بیاید.
به خصوص حالا که دولت نرخ ساخت و ساز را بالاتر برده است و قرار شده که نرخ را به قیمت روز با مردم حساب کند. همچنین سود ۲۳ درصدی تسهیلات را نیز نباید فراموش کرد.
به نظر می آید که تمام این ساز و کارها طراحی شده تا متقاضیان از طرح مزبور انصراف بدهند.
دولت و مجلس نیز به دنبال ارائه ی راهکارهایی هستند که بتوان این مشکل را حل کرد. اما واقعیت های بازار نهاده های ساختمانی، اجازه ی عملکردهای غیرواقعی را نمی دهد.
یکی از اعضای کمیسیون عمران مجلس در خصوص افزایش قیمت تمام شده ی مسکن طرح نهضت ملی می گوید:
قیمت سیمان و فولاد بیش از ۵۰ درصد هزینه های مربوط به مصالح را در برمی گیرد. اما از آن جایی که نرخ این دو محصول به صورت جهانی بالا رفته، نمی توان انتظار دیگری داشت. مگر اینکه دولت، نرخ این دو محصول را کنترل کند و اجازه ندهد که قیمت ساخت و ساز بالا برود.
علیرضا پاک فطرت خاطرنشان ساخت که تمام شرکت های تولید کننده ی مصالح ساختمانی مثل سیمان و فولاد، انرژی مورد نیاز خود را با نرخ یارانه ای تامین می کنند و حتی به کارگران خود هم حقوق ریالی می دهند. اما بحث فروش که می شود، نرخ خود را به دلار عرضه می کنند.
وی در ادامه به ذکر دلایل عدم کاهش قیمت مسکن در کشور پرداخت و تاکید کرد:
خیلی از شرکت های تولید کننده ی مصالح ساختمانی به محض این که دیدند قیمت دلار دچار نوسان شده، محصولات خود را با قیمت بالاتری به بازار عرضه کردند. اما وقتی که نرخ دلار از ۶۰ تومان به ۵۰ تومان رسید، قیمت محصول خود را تعدیل نکردند.
این عضو کمیسیون عمران مجلس خاطرنشان ساخت که هزینه ی ساخت هر متر مربع طرح نهضت ملی مسکن، حدودا ۱۰ میلیون تومان می شود که بدون در نظر گرفتن هزینه های مجوز و زمین و….است.
پاک فطرت اعلام کرد که این هزینه باید توسط مصرف کننده پرداخت شود. البته در این میان استثنا هم وجود دارد و کسانی که توان مالی کافی برای پرداخت این نرخ ها را ندارند، باید مورد حمایت دولت قرار بگیرند.
از سوی دیگر، به نظر می آید که کمبود نقدینگی به تاخیر در اجرای این پروژه ها منجر شده است. کلا تا زمانی که مردم پولی نپردازند، دولت هم نمی تواند پروژه ای را اجرا کند.
علیرضا پاک فطرت اعلام کرد:
در این میان عملکرد بانک ها هم مثبت نیست و خیلی هایشان مدعی هستند که پولی در بساط ندارند و هرآنچه هست، سپرده های مشتریان است.
این مقام مسئول تاکید کرد که بانک ها می گویند که قادر به پرداخت تسهیلاتی با نرخ ۱۸ درصد سود نیستند، در حالیکه سود سپرده هایی که منبع اصلی این تسهیلات هستند، ۲۰ درصد است.
چرا تاخیر در پروژه های مسکن رخ داده است؟
۲ سال گذشته و تعداد واحدهای تکمیل شده ی طرح نهضت ملی مسکن بسیار کم است. به نظر می آید که اراده ی کافی برای اجرای این طرح وجود ندارد.
از نگاه بسیاری از کارشناسان اصلی ترین معضلی که در مورد این طرح وجود دارد، قیمت تمام شده ی واحدهای آن است.
خشایار نادی، کارشناس اقتصادی در خصوص این موضوع چنین گفته است:
دولت باید بتواند تسهیلات ارزان قیمتی برای متقاضیان این طرح فراهم آورد، وگرنه روند ساخت و ساز همچنان کُند باقی می ماند.
وی تاکید کرد که بسیاری از دهک های پایین جامعه نمی توانند تسهیلات مورد نظر را پرداخت کنند. تنها نتیجه ای که از این وضعیت می توان گرفت، تاخیر و توقف کامل پروژه های ساختمانی است.
این کارشناس اقتصادی خاطرنشان ساخت که دولت برای پیشبرد این طرح، چاره ای جز اعطای زمین رایگان به متقاضیان مسکن ندارد و این مسئله باید به سرعت اجرایی شود.
نادی تاکید کرد که هرچقدر اجرای پروژه های مسکونی از سوی دولت به تعویق انداخته شود، هزینه های ساخت نیز بالاتر می رود چرا که قیمت مصالح ساختمانی به شکل لحظه ای بالا می رود و درآمد مردم هم نسبت به تورم پایین تر است.
حالا که مدت هاست از آغاز طرح نهضت ملی مسکن و مسکن اجتماعی می گذرد، هنوز هم خبری از گزارش های مربوط به پیشرفت آن در دسترس نیست. تنها چیزی که به گوش می رسد، ادعاهای گاه و بیگاه مسئولین مربوطه در خصوص اجرای بخشی از این پروژه هاست.
تا زمانی که همه چیز به شکل شفاف پیش نرود، نمی توان انتظار داشت که مسکن سازی دولتی پیشرفت خاصی داشته باشد. به خصوص با توجه به قیمت تمام شده ی مسکن های این طرح و تسهیلاتی که سود بسیار بالایی دارند.
حالا که دو سال از آغاز ثبت نام این طرح می گذرد، متقاضیان آن هنوز هم بلاتکلیف مانده اند و چشم انداز روشنی هم در برابر خود مشاهده نمی کنند.
