یکی از اصلی ترین مشکلاتی که امروزه در حوزه ی مسکن می بینیم، سکونتگاه های غیررسمی و ناپایدار است. حالا معاون وزیر راه و شهرسازی اعلام کرده است که حتی یک زلزله ی کوچک هم می تواند منجر به خرابی بیش از ۲.۷ میلیون سکونتگاه غیررسمی شود.
به گزارش پرشین سازه ، محمد آئینی اعلام کرد که برنامه ی وزارت راه این است که برای نوسازی و مقاوم سازی بافت فرسوده، سکونتگاه های غیررسمی و بافت تاریخی، اقدامات ویژه ای ترتیب دهد.
این مقام مسئول اعلام کرد که برای تامین مسکن می توان از ظرفیتی که بافت فرسوده دارد، استفاده کرد. چرا که این بافت ها، دارای زیرساخت لازم برای خانه سازی هستند.
محمد آئینی، مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران خاطرنشان ساخت که بیش از ۲۰ درصد از اراضی شهری ایران مربوط به همین بافت فرسوده و ناکارآمد است. به این معنی که ۱۶۷ هزار هکتار اراضی ناکارآمد وجود دارد.
وی در مورد این بافت ناکارآمد چنین آمار داد: حدود ۳۲ هزار هکتار از زمین های مزبور در بافت تاریخی و در ۲۰۰ شهر کشور پراکنده شده اند. در بیش از ۱۱۰ شهر کشور نیز دارای ۶۰ هزار هکتار سکونتگاه غیررسمی داریم که در ۱۱۵۳ شهر کشور قرار گرفته اند. بافت فرسوده نیز به اندازه ی ۷۴ هزار هکتار و در ۵۴۰ شهر از کشور، وجود دارد.
بنا بر گفته های محمد آئینی، در سال ۹۵، سرشماری مختصری در مورد این بافت ها صورت گرفت و مشخص شد که در کل کشور، ۳۲۸ بافت تاریخ، ۹۳۰ هزار واحد سکونتگاه غیررسمی و ۱.۴ میلیون بافت فرسوده وجود دارد. به طور کلی، در حال حاضر بیش از ۱۰ میلیون نفر در این بافت فرسوده ساکن هستند که عملا جانشان در خطر است. چرا که یک حادثه ی کوچک یا زلزله ی خفیف نیز می تواند منجر به فروریختن این سکونتگاه ها شود.
آئینی در بخشی از صحبت های خود به زلزله ی ترکیه اشاره و آن را با زلزله ی بم در سال ۸۲ مقایسه نمود.
وی خاطرنشان کرد که گرچه زلزله ی ترکیه بسیار مهیب تر بود اما تعداد تلفات آن به زلزله ی بم نمی رسد. در صورتی که ترکیه برنامه های مقاوم سازی را در پیش نگرفته بود، عمق فاجعه از این نیز بیشتر می شد.
معاون وزیر راه و شهرسازی تاکید کرد که باید سرعت بیشتری به نوسازی بافت فرسوده دارد. هر پلاک فرسوده ای که تخریب شود، یه واحد مسکونی اضافه و نوساز ساخته خواهد شد. در مورد تهران این عدد به ۵ خانه نیز می رسد.
آئینی تصریح کرد که با استفاده از ظرفیت بافت فرسوده می توان ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی را اجرایی کرد.
این مقام مسئول در دولت، در ادامه تاکید کرد که تمام سکونتگاه هایی که دارای سند عادی یا قولنامه ای هستند باید سند رسمی داشته باشند.
البته نکته این جاست که بخش زیادی از ساکنان این بافت، اقشار ضعیف و کم درآمد جامعه هستند که حتی از عهده ی پرداخت وام های ارزان قیمت نیز برنمی آیند. بنابراین هیچ راهی به جز جذب سرمایه گذاران خصوصی باقی نمی ماند. البته این توسعه گران نیز تمایلی به حضور در بافت فرسوده ندارند. چرا که صرفه ی اقتصادی برای آن ها ندارد.
محمد آئینی بعد از آن به تبیین مشوق هایی پرداخت که برای جلب انگیزه ی سرمایه گذاران خصوصی، تدارک دیده اید. این مشوق ها از جنس تسهیلات اداری، مالی و شهرسازانه هستند. اصلی ترین هدف این است که مالک و سازنده متوجه شوند که عرصه ی نوسازی بافت فرسوده، یک عرصه ی برد-برد است و هیچ مشکلی بر سر راهشان نخواهد بود.
این مشوق ها در قالب یک بسته ی ۱۹ بندی تدوین شده و احتمالا می تواند اثرگذاری عمیقی در روند ساخت و ساز بافت فرسوده داشته باشد.
مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران در بخش دیگری اعلام کرد که برای پیشبرد این هدف به همکاری کامل شهرداری ها نیاز است و باید مشارکت فعال تری در نوسازی داشته باشند. ابزارهای قانونی و نوآورانه ی زیادی در اختیار شهرداری هست که می تواند با استفاده از آن ها، مشارکت مردمی را جلب کند و با کمک معاونت های معماری و شهرسازی خود، سرعت بیشتری به این برنامه بدهد.
دولت برنامه دارد که از بافت های میانی شهرها، استفاده ی ویژه ای در ساخت و ساز ببرد چرا که زیرساخت و خدمات زیربنایی و روبنایی، در آن موجود است. در نتیجه، معاونت های معماری و شهرسازی شهرداری باید همکاری ویژه ای با دولت داشته باشند.
