یکی از مسائل متناقض و جالبی که در مورد پروانه های ساختمانی یک سال اخیر وجود دارد، کاهش تعداد صدور پروانه ها و افزایش مساحت واحدهاست. به عبارت دیگر، گرچه صدور پروانه های ساختمانی در تهران کمتر شده اما به نظر می آید که مساحت واحدهای در حال ساخت بیشتر شده است.
به گزارش پرشین سازه، در زمستان گذشته، رکود زیادی بر بازار تولید مسکن سایه افکنده بود که هنوز هم تبعات و پیامدهای آن قابل مشاهده است. در تابستان امسال نیز روند ساخت و ساز کاهش چشمگیری داشته و به نظر می آید که فعلاً خبری از رونق ساختمان سازی نیست. گرچه دولت سیزدهم ادعا می کند که نزدیک به ۶۰۰ هزار واحد مسکونی را تحویل داده و نزدیک به ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار واحد در حال ساخت هستند اما بررسی آمارهای مربوط به صدور پروانه ساختمانی در تهران، چیز دیگری می گوید و نشان می دهد که جز برای بازسازی بافت فرسوده، کمتر مجوزی صادر می شود.
جالب توجه اینجاست که در پروانه های ساختمانی صادر شده برای تهران، تعداد واحدهای مسکونی پیش بینی شده نیز کاهش یافته است و این نکته را یادآور می شود که شاید مالکان به سمت ساخت خانه های بزرگ ویلایی رفته اند.
البته در نقاط مختلف کشور، این روند معکوس است و تعداد پروانه های ساختمانی صادر شده بیشتر شده است و تعداد واحدهای پیش بینی شده بیشتری هم قرار است ساخته شود. حتی مساحت زیربنای این واحدها نیز رشد داشته است.
در چنین شرایطی این سوال مطرح می شود که چرا در تهران با کاهش صدور مجوزهای ساختمانی رو به رو هستیم؟ آیا بلاخره شهر تهران از لحاظ ساختمان سازی اشباع شده یا دلیل دیگری پشت این ماجرا نهفته است؟
چرا پروانه های ساختمانی تهران کمتر شده؟!
این روند معکوس دریافت مجوز ساختمانی که در تهران و دیگر نقاط کشور طی شده، معانی مختلفی دارد. بر اساس گزارش های رسمی، در سال ۱۴۰۲، تعداد پروانه های ساختمانی صادر شده در تهران به طرز قابل توجهی کاهش یافت. این در حالیست که چندین و چند طرح مسکن سازی برای متقاضیان و بسته های تشویقی برای سازندگان تهرانی تعریف شد.
در طی این دوره، فقط ۸۱۷ پروانه ساختمانی توسط شهرداری تهران صادر شد که در قیاس با فصل گذشته( تابستان ۱۴۰۲) با کاهش ۵۹.۵ درصدی مواجه بود. این رقم حتی در قیاس با زمستان ۱۴۰۱ نیز روند کاهشی داشته و نزدیک به ۵۵.۳ درصد کمتر شده است.
علاوه بر این، به نظر می آید که روند نزولی، فقط به تعداد پروانه های ساختمانی خلاصه نمی شود. حتی واحدهایی که در این پروانه ها پیش بینی شده نیز کاهش یافته و به ۶.۶۶ واحد در هر ساختمان رسیده که خبر از کاهش ۵۴.۷ درصدی نسبت به فصل قبل می دهد.
این تعداد واحد حتی نسبت به زمستان سال قبل نیز کمتر شده و به اندازه ۵۰.۷ درصد کاهش داشته است. در این دوره، متوسط تعداد واحدها به ازای هر پروانه ساختمانی، ۸.۱ واحد بوده است.
علاوه بر این موضوع، به نظر می آید که مساحت زیربنا در پروانه های تهران کاهش یافته است. این مسئله این نوید را می دهد که بلاخره سازندگان ساختمانی، نیاز متقاضیان را متوجه شده و به سمت ساخت خانه های متوسط متراژ رفته اند.
در زمستان سال قبل، در تهران فقط ۱۴۴۳ هزار متر مربع، پروانه ساختمانی دریافت کرده که در قیاس با تابستان همان سال با کاهش ۴۴.۲ درصدی مواجه بوده است. حتی نسبت به زمستان سال ۱۴۰۱ نیز کاهش ۳۸.۹ درصدی داشته است.
علاوه بر این، متوسط مساحت زیربنا نیز در پروانه های ساختمانی تهران، نزدیک به ۱۷۶۶ متر مربع بوده که نشان می دهد فعالیت های ساختمانی در تهران به طرز چشمگیری کاهش یافته است.
این در حالیست که بیشتر نقاط شهری ایران با افزایش درخواست برای صدور مجوز ساختمانی مواجه بوده اند و روند آن کاملا معکوس بوده است. در زمستان سال گذشته، کلاً ۴۹ هزار و ۹۱۶ پروانه ساختمانی در تمام کشور صادر شده است که در قیاس با فصل گذشته با رشد ۲۰.۸ درصدی مواجه بوده و حتی نسبت به زمستان ۱۴۰۱ نیز افزاشی بوده است.
بر اساس آمارهای موجود، تعداد واحدهای مسکونی پیش بینی شده در این پروانه های ساختمانی نیز با رشد مواجه بوده و ۱۱.۸ درصد بیشتر شده است. به عبارت دیگر کل واحدهای پیش بینی شده در این مجوزها، ۱۴۲ هزار و ۴۷۶ واحد بوده است.
این موضوع نیز با رشد ۱۶.۹ درصدی نسبت به فصل قبل مواجه شده و در قیاس با زمستان ۱۴۰۱، با رشد ۱۲ درصدی رو به رو بوده است. در این پروانه های ساختمانی، متوسط مساحت زیربنای هر ساختمان، ۵۲۶ متر مربع بوده است.
با توجه به شرایط کنونی، به نظر می آید که به دلیلی گرانی بیش از حد زمین و هزینه های بالای ساخت و ساز، فعلاً سازندگان دست از تولید مسکن برداشته اند و اصلی ترین دلیل کاهش پروانه های صادر شده در پایتخت، همین موضوع بوده است.
