حالا که تقریبا یک سال و نیم از آغاز طرح نهضت ملی مسکن می گذرد، می توان با خیالی آسوده آن را مورد نقد و بررسی قرار داد و به نظر می آید که تا اینجای کار نمره ی قبولی نمی گیرد.
در واقع از همان لحظه ای که نفر اول مسکن سازی دولت اعلام کرد که امکان ساخت یک میلیون واحد مسکونی در طول یک سال وجود ندارد و ساخت چهار میلیون واحد را به دو بخش دو میلیونی تقسیم کرد، باید انتظار می داشتیم که پروژه نهضت ملی مسکن گرفتار بی عملی و اشکال شود.
به گزارش پرشین سازه ، تقریبا ۱ سال و دو ماه از تصویب قانون جهش تولید و تامین مسکن در ۱۷ مرداد سال ۱۴۰۰ می گذرد. بر اساس این قانون، تمامی دستگاه ها موظف به همکاری بودند تا ظرف یک سال، یک میلیون واحد مسکونی ساخته شود. گرچه در ابتدای این طرح، پروژه با کُندی هر چه تمام پیش می رفت، اما باز هم امیدواری هایی مبنی بر تحقق وعده ی مسئولین وجود داشت.
اما پس از اعلام مستقیم و صریح وزیر راه و شهرسازی که قرار نیست سالانه یک میلیون واحد بسازیم، تمام امیدها نقش بر آب شد. آقای رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی اعلام کرد که ساخت مسکن حداقل یک سال و نیم زمان می برد و به همین دلیل چهار میلیون مسکن باید در طول دو مرحله ساخته شود.
همین حرف ها کافی بود تا شایعاتی مبنی بر عدم توانایی دولت در اجرای این ابرپروژه به گوش برسد.
اما حقیقت چیست؟ به نظر می آید که در حال حاضر که یک سال از عملکرد وزارت راه و شهرسازی گذشته است، می توان به خوبی ایرادات و مشکلات را سنجید. از مقاومت دستگاه های دولتی در برابر واگذاری زمین گرفته تا امتناع بانک ها از همکاری. از طرف دیگر اقبال چندانی از سوی مردم نیز صورت نگرفته است.
تا اینجای کار به نظر می آید که دولت توانسته است برای بیش از یک میلیون و ۵۲۵ هزار واحد مسکونی زمین لازم را تامین کند. اما با این وجود، فقط ۴۳۰ هزار واحد به مرحله ی ساخت رسیده اند. این در حالیست که تعداد این واحدها در اسفند سال گذشته ۳۲۰ هزار واحد بوده است. این نکته نشان می دهد که تعداد واحدهای ساخته شده از اسفند سال گذشته تا الان بسیار کم بوده است. در واقع فقط ۱۱۰ هزار واحد در شش ماه گذشته به مرحله ی ساخت رسیده اند.
البته از این میان این تعداد، بیشتر آن ها متعلق به واحدهای خود مالکی در روستاها و برخی از شهرهای حومه بوده اند.
نکته ی جالب این جاست که از میان ۴ میلیون واحد مسکونی قرار است که ۷۰۰ هزار تای آن ها در شهرهای جدید ساخته شوند. تا اینجا بسته ی ۱۰۰ هزار واحدی اول آغاز به کار است و قرار بود که بسته ی دوم نیز در تیرماه آغاز شود. اما حالا که ۴ ماه گذشته است، هنوز هم خبری از آغاز بسته ی دوم نیست.
البته مدیرعامل شهرهای جدید در خصوص بسته ی اول چنین گفته است که فقط ۵۰ درصد متقاضیان اقدام به افتتاح حساب کرده اند.
اما یکی دیگر از مشکلات اصلی طرح نهضت ملی مسکن این است که خیلی از مردم با توجه به تجربه ی مسکن مهر، اعتماد چندانی به طرح های دولتی مسکن سازی ندارند. آمارها نشان می دهد که از میان تمام متقاضیان نهضت ملی مسکن فقط ۳۳۳ هزار نفر، آورده ی اولیه ۴۰ میلیون تومانی را واریز کرده اند.
سازندگان نیز اطمینان دارند که تعداد این افراد در فراخوان های بعدی افت خواهد کرد. این مسئله به خوبی نشان می دهد که استقبال چندانی از این طرح صورت نگرفته است.
مسئولین این حوزه به طور دائم می گویند که دهک های ۱ تا ۸، تحت پوشش نهضت ملی مسکن قرار می گیرند اما هیچگونه جزئیاتی در خصوص سیاست های دولت در جهت حمایت از این دهک ها منتشر نمی شود. خیلی از متقاضیان می گویند که با زحمت و تلاش فراوان، توانسته اند که آورده ی ۴۰ میلیون تومانی اولیه را پرداخت کنند. اما تقریبا مطمئن هستند که توان پرداخت ۴۰ میلیون تومان دوم را ندارند.
از طرف دیگر حاشیه های دردسرسازی نیز به وجود آمد. مشاور وزیر راه و شهرسازی به اتهام ارتشاء دستگیر شد. همچنین برای سرپرست سابق شرکت عمران شهرهای جدید نیز شائبه تخلف ایجاد شد که طبیعتا اعتماد مردم را بیشتر از قبل کاهش می دهد.
با تمام این تفاصیل، تغییراتی که در بدنه ی مدیریتی وزارت راه و شهرسازی ایجاد شد هم به نفع طرح نهضت ملی مسکن نبود. البته لازم به ذکر است که آقای رستمی چند روز پیش اعلام کرد که مشاور وی آزاد شده است.
در انتها به نظر می آید که با گذشت یک سال و چند ماه از آغاز دولت سیزدهم، طرح نهضت ملی مسکن که یکی از اولویت های این دولت بوده است، طبق برنامه پیش نمی رود و حقیقتاً نمره ی قبولی دریافت نمی کند. بر اساس انتظار و برنامه ی وزیر راه، باید پیشرفت ساخت این واحدها حداقل ۵۰ درصد بود. اما از میان ۴۳۰ هزار واحدی که در حال ساخت می باشند، عمدتاً ۱۰ الی ۲۰ درصد پیشرفته داشته اند.
