مسکن یکی از مهم ترین شاخص های اقتصادی در کشورهای کل دنیاست. به همین دلیل است که اهمیت زیادی به آن داده می شود. اما به نظر می آید که در هیچ کجای دنیا، به اندازه ی ایران، مسیر خانه دار شدن سخت و دشوار نیست.
مقایسه ای میان دو کشور همسایه یعنی ایران و ترکیه که شرایط یکسانی دارند و هر دو با تورم دست و پنجه نرم می کنند، نشان می دهد که باز هم مسیر خانه دار شدن در ترکیه، راحت تر و سهل تر است.
به گزارش پرشین سازه ، شرایط اقتصادی این دو کشور، بیش از هر زمان دیگری به هم شبیه شده است. سیاستمداران هر دو کشور تصمیمات اشتباهی گرفته اند و وضعیت را به گردابی از جنس تورم کشانده اند.
اما با وجود تمام این مسائل، بررسی ها نشان می دهد که هنوز هم شرایط و مسیر خانه دار شدن در ترکیه، متفاوت از ایران است.
اگر نگاهی به وضعیت اقتصادی ترکیه بندازیم، متوجه می شویم که ابعاد اقتصادی کشور به شدت تحت تاثیر اقدامات اردوغان بوده است. اما با وجود تمام سختی ها و تورم هایی که ترکیه را درگیر کرده، اقدامات دولت برای تسهیل خرید مسکن چه بوده است؟!
از سوی دیگر، کشور خودمان سال هاست که درگیر گرانی است. در واقع در طی این سال ها هیچوقت نتوانسته ایم از چنگال گرانی رها شویم. معضلی که خودش را به شکل غول تورم نشان داده است و تمام ابعاد زندگی شهروندان را تحت تاثیر قرار داده است. حالا هم هر روز، از حجم سفره ی آن ها می کاهد.
در چنین شرایطی است که وضعیت مسکن نیز شکل و بوی بحرانی به خود گرفته است و خرید خانه برای اقشار مختلف جامعه، تقریبا غیرممکن شده است.
شرایطی که از آن صحبت می کنیم، در حالیست که هزینه ی وام مسکن نیز افزایش پیدا کرده است و عملاً خیلی ها از دریافت این تسهیلات پشیمان شده اند. اما سوال این جاست که وضعیت دریافت وام مسکن در کشور ترکیه چگونه است؟!
نحوه ی دریافت وام مسکن در ترکیه
بررسی وضعیت کشور ترکیه نشان می دهد که نا به سامانی های اخیر، ناشی از سیاست های رئیس جمهور این کشور است. نرخ تورم سالیانه ی ترکیه در دسامبر سال ۲۰۲۲، به ۶۴.۲۷ درصد رسیده است. البته این عدد، پایین ترین میزان تورم در ۹ ماه گذشته است.
به طور کلی، قیمت هر متر مربع خانه در شهر استانبول که گران ترین شهر ترکیه است، حدوداً ۱۵ هزار لیر می شود.
با این وجود تمام این معضلات و تورم افسارگسیخته، تمام ساکنین و شهروندان ترکیه، حتی خارجی های مقیم این کشور نیز می توانستند، تا ۷۰ درصد قیمت مسکن خود را وام بگیرند.
اما باید در نظر داشته باشید که بانک های ترکیه، کمتر از مبلغ ۶۵ الی ۷۰ هزار دلار به خارجی هایی که قصد خرید خانه دارند، وام نمی دهند.
نرخ بهره ی وام در ترکیه نیز در سال های گذشته، همواره متفاوت بوده است. اما از سال ۲۰۲۲، نرخ تسهیلات مسکن در کشور ترکیه، ۱۲.۵ درصد بوده است. همچنین حداکثر زمان بازپرداخت آن نیز ۱۵ الی ۲۰ سال می باشد. متقاضیان وام خرید مسکن نیز باید بین ۲۰ الی ۸۵ سال سن داشته باشند.
نحوه ی دریافت وام مسکن در ایران
احتمالا به خوبی می دانید که شرایط دریافت وام مسکن در ایران اصلا و ابداً ساده و راحت نیست. در واقع علاوه بر سختی مراحل دریافت وام، مبلغی که در نهایت به متقاضیان تعلق می گیرد، اصلا برای خرید مسکن کفایت نمی کند.
اما شرایط دریافت وام مسکن چگونه است؟ ایرانی ها برای دریافت وام مسکن باید مدتی پول خود را در بانک سپرده گذاری کنند تا بتوانند در ازای آن، اوراق دریافت کنند. از آن جایی که در چند ماه گذشته هزینه ی اوراق مسکن نیز بالا رفته است، مشکلی دیگر بر معضلات مردم اضافه شده است.
مجردهای ساکن تهران می توانند تا ۲۸۰ میلیون تومان وام مسکن بگیرند که مبلغ ۲۰۰ میلیون تومان از آن تسهیلات خرید مسکن و ۸۰ میلیون دیگر نیز وام جعاله است. اما هزینه ی دریافت این وام حدوداً ۷۰ میلیون تومان می شود. به این معنی که در نهایت، تنها ۲۱۰ میلیون تومان برای متقاضی باقی می ماند.
این در حالیست که متوسط قیمت مسکن در تهران به ۴۸ میلیون تومان رسیده است.
وضعیت زوج های تهرانی نیز دست کمی ندارد. آن ها می توانند تا سقف ۴۸۰ میلیون تومان وام بگیرند که۸۰ میلیون تومان آن، وام جعاله است. زوجین تهرانی نیز باید برای دریافت این تسهیلات به اندازه ی ۱۲۰ میلیون تومان اوراق مسکن خریداری کنند.
به این ترتیب به نظر می آید که با مبلغ وام مسکن، تنها می توان ۷ الی ۸ متر خانه خریداری کرد.
تورم ایران و ترکیه
اما سوال دیگری که در این میان مطرح می شود این است که تورم ترکیه و ایران به چه صورت است؟ دولتمردان ترکیه با توجه به تورم افسارگسیخته، چگونه می توانند تسهیلات مسکن را به این نحو پرداخت کنند؟
سال هاست که ترکیه نیز مانند ایران درگیر موضوع تورم شده است و همین مسئله مشکلات زیادی را برای جامعه به وجود آورده است.
اما نباید فراموش کرد که کشور ترکیه تنها ۵ سال است که درگیر این معضل شده. در حالی که کشور ایران سال هاست که با غول تورم دست و پنجه نرم می کند. به همین دلیل تورم فرصت کرده است که تمام ابعاد اقتصاد ایران را تحت تاثیر قرار بدهد. این در حالیست که در کشور ترکیه، این پدیده کاملا جدید و نو محسوب می شود.
وضعیت تورم در کشور ما به حدی رسیده است که منجر به تغییر طبقات اقشار جامعه شده است. خانواده ای که تا سال گذشته جزو طبقه ی متوسط جامعه بوده است، امروز در اثر تورم به دهک های پایین تر جامعه هدایت شده است. این وضعیت در ترکیه به دلیل تعداد بالای طبقه متوسط جامعه، کمتر آسیب زننده است. در واقع جمعیت زیادی از ترکیه جزو طبقه متوسط هستند و به همین دلیل، قدرت خریدشان بالاتر است.
شرایط مسکن در کشور ما، همچنان بحرانی است و این نوید داده می شود که اگر به زودی، تورم کنترل نشود و سیستم عرضه و تقاضا بهبود پیدا نکند، وضعیت مسکن بحرانی تر خواهد شد. البته در شرایط کنونی هم بیشتر خانواده های ساکن در کلانشهرها، بی خیال خرید خانه شده اند!
کشور ترکیه و بازار مسکن آن، پیش از این محل جذابی برای ایرانی ها بود تا سرمایه های خود را به این نقطه سرازیر کنند. اما با وجود تورم بالا و اختلاف ارز، به نظر می آید که این بازار نیز برای ایرانی ها غیرقابل دسترس شده است.
