گرچه در مقایسه با سال گذشته، میزان تسهیلات پرداختی بانک ها به بخش مسکن با رشد ۲ درصدی مواجه بوده اما هنوز هم نمی توان گفت که این مبلغ برای پیشبرد طرح های مسکن سازی کافیست. گفته می شود که در سال گذشته، بانک ها موفق به پرداخت ۲۶۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات به بخش مسکن شوند.
به گزارش پرشین سازه ، این رشد ۲ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۱ نشان می دهد که بانک ها تلاش بیشتری برای پرداخت تسهیلات به بخش مسکن کرده اند اما این عدد و رقم اصلا به اندازه ای نیست که عقب ماندگی طرح های مسکن سازی را جبران کند.
گرچه این رشد ۲ درصدی باعث شده که خیلی از مسئولان و فعالان امیدوار شوند اما با نگاهی دقیق تر به وضعیت پرداخت تسهیلات بخش مسکن، می توان گفت که از لحاظ واقعی این تسهیلات با کاهش ۴۸ درصدی رو به رو بوده است. واقعیت اینجاست که تورم ساخت و تورم مسکن در طی یک سالی که گذشت، بسیار بالا بوده و عملاً وام مسکن را از حیث اثرگذاری ساقط کرده است.
بنابراین در صورتی که این نکات در نظر گرفته شود، می توان گفت که نه تنها رشدی در بخش تسهیلات بانکی مربوط به مسکن رخ نداده، بلکه در طی یک سال گذشته، این تسهیلات با کاهش نیز رو به رو شده است.
تسهیلات مسکن به بخش های مختلفی از جمله ساخت، خرید، ودیعه و نوسازی تعلق می گیرد. البته باید اعلام کرد که اثرگذاری این تسهیلات در بخش های مختلف مسکن یکسان نیست. گرچه نزدیک به ۲۶۰ همت وام بخش مسکن از سوی بانک ها پرداخت شده اما مثلاً سهم خریداران، چندان قابل اعتنا نبوده است. کل مبلغی که به خریداران مسکن پرداخت شده، ۱۰۲ همت بوده که اصلاً جوابگوی نیاز مردم و متقاضیان واقعی نیست.
همین مبلغ در قیاس با سال گذشته با رشد ۳۷ درصدی مواجه بوده اما از آن جایی که تورم مسکن در سال گذشته بالا بود، قدرت اثرگذاری خود را از دست داده و به شکل واقعی؛ کاهش داشته است. به این ترتیب می توان گفت که پرداخت تسهیلات بخش مسکن در قیاس با سال ۱۴۰۱ با کاهش ۲۸ درصدی مواجه بوده است.
به این ترتیب می توان اعلام کرد که بانک های کشور در حوزه پرداخت تسهیلات مسکن نمره قبولی در سال گذشته دریافت نکرده اند. به عبارت دیگر، مبلغی که به عنوان وام مسکن پرداخت شده، هیچ تناسبی با تورم این بخش نداشته است. فرقی نمی کند که وام مزبور به کدام یک از بخش های مسکن تعلق گرفته؛ چرا که تمام بخش های مسکن درگیر تورم بالا هستند.
برای اینکه بتوان تغییری در بازار ملک و مسکن ایجاد کرد، باید تسهیلات پرداختی به این بخش، به شکل واقعی افزایش پیدا کند. تسهیلات بانکی مناسبی باید به بخش های تولید و خرید مسکن پرداخت شود تا جلوی بخشی از گرانی ها را گرفت. اما با بررسی گزارش های موجود، مشخصاً نمی توان گفت که بانک های کشور در تحقق ماموریت خود موفق بوده اند و عملاً بخش پرداخت تسهیلات مسکن بانکی، منفی بوده است.
البته این موضوع صرفاً به سال گذشته مربوط نمی شود و در طی شش سالی که از آغاز جهش قیمت های مسکن می گذرد، وضعیت پرداخت تسهیلات به همین صورت بوده است. این در حالیست که بخش مسکن در سال های گذشته با تورم بسیار بالایی رو به رو بوده و حداقل سه برابر شده است. از سوی دیگر، رکود شدیدی که بازار تولید را در بر گرفته، وضعیت را بدتر کرده است.
بررسی گزارش ها نشان می دهد که پرداخت تسهیلات بانکی به بخش مسکن، هر ساله نسبت به سال قبل با کاهش ۱۴ درصدی مواجه بوده است.
اگر نگاه موشکافانه ای به بخش تسهیلات مسکن در طی شش سال گذشته بندازیم، به جز سال۹۶ و ۹۹، در هیچ سالی، این بخش از تسهیلات بانکی رشد نکرده است. از سال ۹۶ به ترتیب، تسهیلات این بخش اینگونه بوده است: مثبت ۴۰ درصد، منفی ۶۰ درصد، منفی ۲۶ درصد، مثبت ۲۰ درصد، منفی ۱۰ درصد و در نهایت منفی ۴۸ درصد در سال ۱۴۰۲!
با توجه به این اعداد و ارقام می توان گفت که در بخش تسهیلات مسکن با افت ۱۴ درصدی سالانه رو به رو بوده ایم. بنابراین کارنامه بانک ها از این لحاظ مردود است و نمی توان نمره قبولی به عملکرد آن ها داد.
همکاری بخش اعظم بانک های کشور در طرح نهضت ملی مسکن نیز بسیار محدود و ناچیز بوده و عملاً همین موضوع به تاخیر در اجرای طرح منجر شده است.
- وام های مسکن در ایران به دلیل عدم تناسب با تورم، عملاً کارایی خود را از دست داده اند.
- عملکرد بانک ها در پرداخت تسهیلات مسکن طی سال های اخیر ضعیف و ناکارآمد بوده است.
- ضروری است که بانک ها برای کمک به رونق بخش مسکن و جبران عقب ماندگی ها، تسهیلات بیشتری به این بخش ارائه دهند.
- طرح نهضت ملی مسکن به همکاری و حمایت جدی بانک ها نیاز دارد تا به اهداف خود دست یابد.
