یکی از اصلی ترین طرح هایی که برای بهبود وضعیت مسکن مردم در پیش گرفته شده است، نوسازی بافت فرسوده می باشد. در جدیدترین اظهارنظرها، مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران اعلام کرده است که واحدهای مسکونی موجود در بافت فرسوده تاب مقاومت در برابر زلزله های کمتر از ۶ ریشتر را هم ندارند. حتی ممکن است که در برابر دیگر حوادث طبیعی مانند سیل نیز، این واحدها فرو بریزند. به همین دلیل است که چاره ای جز شتاب بخشی به جریان نوسازی نداریم.
به گزارش پرشین سازه ، مدیرعامل شرکت بازآفرینی ایران محمد آئینی در برنامه ای که به مناسبت سالگرد زلزله ی بم برگزار شده بود، اعلام کرد: حدود ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار واحد مسکونی در بافت فرسوده داریم که بنای ناپایدار هستند و سازه ی فلزی و بتنی ندارند. ۱۰ میلیون نفر نیز در این واحدها سکونت دارند. ۱۰ میلیون نفری که زیر سقف لرزان زندگی خود را می گذارند و به تعبیری، هر شهر ایران معادل یک بم خاموش است.
محمد آئینی گفت: در حال حاضر ۳۵ نفر که در زمان زلزله ی بم مسئولیت داشتند، به عنوان سفیران نوسازی در سراسر کشور حضور پیدا کرده و تجربیات خود را به دیگران انتقال می دهند. واقعیت این جاست که باید هر چه سریع تر کاری در این خصوص انجام شود چرا که فردا دیر است.
مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران در ادامه به نظارت هایی که باید بر ساخت و ساز صورت بگیرد، اشاره کرد و آن را به عنوان یکی از اصلی ترین ارکان نوسازی و مقاوم سازی برشمرد. وی گفت: در صورتی که مقررات ملی ساختمان به درستی رعایت شود و سازمان نظام مهندسی نیز وسواس بیشتری در نظارت داشته باشد و خود مردم نیز بر روند کار، کنترل و نظارت داشته باشند، می توان گفت که دیگر شاهد تلفات سنگین جانی و مالی به هنگام وقوع زلزله نخواهیم بود.
وی در ادامه تاکید کرد که برخی واحدهای مسکونی موجود در بافت فرسوده حتی توان مقاومت در برابر زلزله های کمتر از ۶ ریشتر را هم ندارند. حتی ممکن است با وقوع دیگر حوادث طبیعی مثل سیل نیز بر سر ساکنین آوار شود. به همین دلیل چاره ای جز سرعت بخشیدن به روند نوسازی و مقاوم سازی وجود ندارد.
محمد آئینی در ادامه گفت: برای سرعت بخشیدن به این روند، بسته ی تشویقی شهرسازانه تدوین و ابلاغ شد. خوشبختانه با گذشت حدود دو ماه از ابلاغ این مصوبه، شاهد افزایش صدور مجوزها در تهران بوده ایم که نشان می دهد این بسته ها، کارآمد بوده اند.
آئینی در خصوص این بسته ها چنین توضیح داد: در پاییز امسال تا روز ۳۰ آذر، تعداد ۴۲۴ پروانه ی ساختمانی در شهر تهران صادر شده است که در قیاس با سال گذشته، رشد ۵۷ درصدی را نشان می دهد. از لحاظ تعداد واحد نیز برای ۳۰۰۸ واحد پروانه ی ساخت صادر شده است که باز هم نشان از رشد ۴۶ درصدی در مقایسه با سال پیش می دهد. در کل برای اولین بار در دولت سیزدهم است که شاهد تدوین یک بسته ی تشویقی هستیم که به تناسب امکانات و شرایط شهرهای مختلف، ممکن است تغییر کند.
وی در ادامه به تشریح یکی از این بسته های تشویقی پرداخت و آن را متعلق به کسانی دانست که در مقیاس محله محور اقدام به نوسازی می کنند. آیینی افزود: اعطای حداکثر یک طبقه تشویقی، امکان تخصیص سطح اشغال مجاز طبقه ی همکف به کاربری های انتفاعی مشروط به اینکه ورودی مستقل داشته باشند، عدم احتساب سطح بالکن و تراس در تراکم ساختمانی، کاهش ضریب تامین پارکینگ و امکان استفاده از مساحت معابر بن بست فاقد کارکرد در طرح مصوب بلوک و تراکم حاصل از آن( اگر شهرداری ها موافقت کنند)، از جمله مشوق هایی است که برای سازندگانی که اقدام به نوسازی در بافت فرسوده می کنند، در نظر گرفته شده است.
وی در ادامه اشاره کرد که این بسته های تشویقی در حوزه ی مجوزها، اداری و مالی، اسکان موقت، تراکم تشویقی و زمین بوده است. محمد آئینی افزود: یکی از مشوق هایی که از بحث آن در شورای عالی معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی نیز مطرح شده، مربوط به محله هایی است که تراکم جمعیتی آن ها بالاست. تصمیم بر این شده که برای سبک سازی تراکم این محله ها، طرح کلید به کلید آغاز شود. به این معنی که داوطلبان می توانند واحد فرسوده ی خود را تحویل داده و یک واحد مسکونی نو در جایی دیگر تحویل بگیرند.
دبیر ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار اشاره کرد که تا این لحظه، ۱۵ درصد بناهای ناپایدار نوسازی شده اند و این میزان در روستاها به ۵۰ درصد می رسد. آئینی گفت: در حال حاضر بیش از ۶۵۰ شهر کشور دارای بافت فرسوده هستند. در بازه ی زمانی سال ۱۳۸۴ تا شهریور ۱۴۰۰، ۲۲۰ هزار واحد مسکونی از بناهای فرسوده نوسازی و مقاوم سازی شده اند و به جای آن ها ۷۱۰ هزار واحد نوساز ساخته شده است.
وی در خصوص تسهیلات نوسازی مسکن چنین گفته است: از محل تسهیلات نوسازی توسط شرکت بازآفرینی شهری تا کنون ۳۳ هزار و ۷۰۰ واحد به بانک معرفی شده اند تا وام نوسازی دریافت کنند. از محل تسهیلات نهضت ملی نیز حداقل ۱۰ هزار واحد به بانک معرفی شده اند.
محمد آئینی خاطرنشان کرد: در شهر تهران نیز بیش از ۱۲ هزار و ۵۰۰ واحد به بانک های مربوطه معرفی شده اند. همچنین وام ودیعه ی مسکن نیز به متقاضیان نوسازی در این بافت ها ارائه شده است. برای تهرانی ها، مبلغ این وام ۶۰ میلیون تومان و در دیگر استان ها ۴۵ میلیون تومان است.
وی همچنین در مورد بافت های تاریخی و مقاوم سازی آن ها نیز چنین توضیح داد: در کل کشور حدود ۳۲ هزار هکتار بافت تاریخی وجود دارد که به دلیل شرایط خاص این بافت ها، بسته ی تشویقی شهرسازانه نمی تواند به آن ها تعلق بگیرد. در حال حاضر با وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی همکاری می کنیم تا یک بسته ی تشویقی مناسب تدوین نماییم.
عدم نوسازی این حجم از بافت فرسوده، می تواند منجر به بروز خطرات مختلفی برای ساکنین آن ها شود.