انواع نماهای بیرونی ساختمان و مزایا و معایب آنها

نمای بیرونی ساختمان برای کارکردهای مختلفی کاربرد دارد. توجه به هر یک از این اهداف به شما کمک می کند تا گزینه مناسبی را برای ساختمان خود انتخاب کنید.

بارزترین کارکرد به تأمین زیبایی ظاهری ساختمان برمی گردد. مصالحی که برای نمای بیرونی منزلتان انتخاب می کنید، تأثیر زیادی، روی سبک معماری کلی آن بجا می گذارند.

از دیگر کارکردهای نمای بیرونی می توان به حفاظت از منزل در برابر شرایط جوی نامساعد و بهبود عایق بندی ساختمان اشاره نمود. برخی مصالح در شرایط جوی خاص اثرگذاری بهتری دارند. به عنوان مثال برخی مصالح مناسب هوای خیلی گرم و برخی دیگر مناسب هوای خیلی سرد هستند.

بنابراین نمای مناسب روی ارزش معاملاتی منزلتان تأثیرگذار است. فقط کافی است نمای مناسبی را انتخاب کنید، در این حالت ارزش معاملاتی و سطح استقبال خریداران به شدت افزایش می یابد.

اولین و مهم ترین عامل قابل توجه، نوع نمای بیرونی انتخاب شده برای منزل است. از بین گزینه های در دسترس، موردی را انتخاب کنید که بهترین ظاهر را به منزلتان می بخشد و علاوه بر آن منافع حداکثری را نصیبتان می کند. در ادامه مفصل تر و با جزئیات بیشتر راجع به نقاط قوت و ضعف انواع نماهای ساختمانی صحبت می کنیم.

چوب

احتمالاً چوب قدیمی ترین ماده ای است که در نمای بیرونی ساختمان ها مورداستفاده قرارگرفته است. چوب از تنوع خیلی بالایی برخوردار است و سبک های ظاهری متنوعی را برای ساختمان به ارمغان می آورد. هر نمای چوبی سبک و زیبایی خاص خودش را دارد و حس خوب سنتی بودن را به ساختمان اضافه می کند.

نمای چوبی به دلیل زیبایی و ظاهر طبیعی اش بشدت مورد استقبال شهروندان است. متداول ترین چوب های بکار رفته در نمای ساختمان عبارت اند از چوب سرو، کاج، صنوبر و چوب قرمز. می توان از چوب به صورت طبیعی استفاده کرد، یا اینکه با رنگ آمیزی آن، نمایی مطابق میل خودتان را ایجاد کنید.

انواع نماهای چوبی

• تخته و الوار:

یکی از کلاسیک ترین مصالحی است که برای نمای ساختمان بکار می رود. تخته و الوار یا نمای انباری از تخته های پهن و یک الوار تشکیل شده است. الوار قطعه چوب نازکی است که در محل به هم رسیدن تخته ها قرار می گیرد و شکاف بین آن ها را پُر می کند. بدین ترتیب نمای ظاهری عمودی ایجاد می شود.

• کُنده درخت:

این نما از کنده های درخت ساخته شده است. کنده ها به صورت به هم پیوسته ای روی یکدیگر قرار می گیرند.

• شینگل:

شینگل یا تکه های چوب نوع دیگری از نمای ساختمانی است که از قطعات چوبی نازک، سبک و مخروطی تشکیل شده است.

• توفال:

با نام های دیگری همچون نبشی، پوشش طولی و تخته شیب دار هم از آن یاد می شود. توفال از تخته های نازکی تشکیل شده است که باکمی همپوشانی به صورت افقی نصب شده اند.

• نمای چوبی دوسطحی:

حالتی مشابه توفال دارد. قسمت بالایی هر الوار افقی روی شیاری قرار می گیرد که روی لبه پایینی تخته بالای آن قرار می گیرد.

• تخته های عمودی:

بخش عمده این نما از چندین تخته پهن که به صورت عمودی قرارگرفته اند تشکیل شده است. ضمناً تخته های باریکی بین آن ها قرار می گیرند.

• صفحات چوبی:

این نما از صفحات ساده ای از جنس پلی وود ساخته شده است. این صفحات به عنوان نمای خارجی ساختمان های ارزان قیمت کاربرد دارند.

هر یک از این نماها دارای نقاط ضعف و قوت خودشان هستند. به عنوان مثال، بسیاری از افراد نمای کلاسیک شینگل را ترجیح می دهند، اما هزینه این نوع نما در بالاترین سطح قرار دارد. توفال ارزان ترین نمای چوبی است.

نماهای چوبی دارای مزایای مشترکی همچون مقاومت در برابر ضربه، زیبایی طبیعی و شخصی سازی نامحدود (رنگ آمیزی مطابق سلیقه) هستند. نصب نمای چوبی نسبتاً سریع و آسان است. نمای چوبی یکی از بهترین گزینه ها برای پروژه های شخصی است؛ البته استفاده حرفه ای از آن هم چندان پُرهزینه نخواهد بود.

متأسفانه نمای چوب از معایب خاص خودش هم برخوردار است. نمای چوبی به نگهداری منظم نیاز دارد، ضمناً احتمال آسیب دیدگی در برابر موریانه، دارکوب و پوسیدگی هم دائماً آن را تهدید می کند. هزینه های نگهداری از نمای چوبی و حفاظت در برابر تهدیدهای رایج سریعاً افزایش یافته و هزینه های پایین نصب را خنثی می کند.

نکته نهایی اینکه نمای چوب در برابر آتش سوزی مقاوم نیست. اگر در نواحی گرم و خشکی زندگی می کنید که آتش سوزی های جنگل یک مشکل شایع است، آنگاه توجه به این نکته مهم ضروری است و استفاده از نمای چوبی در این مناطق انتخاب درستی نیست.

تخته و الوار

این نمای چوبی دست شما برای خلاقیت را باز می گذارد. شما می توانید تخته هایی با طول های مختلف را انتخاب کنید. برخی چوب های قابل استفاده عبارت اند از کاج، صنوبر، سرو و چوب قرمز (یک نوع درخت). علیرغم اینکه ماده اصلی بکار رفته در نماهای چوبی همان چوب است، اما نمونه چوب های مهندسی و وینیل هم قابل استفاده هستند.

• باعث می شود خانه طویل تر به نظر برسد، زیرا معمولاً به صورت عمودی نصب می شود.
• بین چوب طبیعی، نمونه چوب مهندسی شده و وینیل حق انتخاب دارید.
• با انتخاب ابعاد چوبی دلخواه، می توان خلاقیت به خرج داد. همچنین می توان تخته ها را به صورت عمودی یا افقی نصب کرد.
• تخته و الوار از جنس وینیل پوسیده نمی شود و در برابر حشرات مقاوم هستند. همچنین رنگ بندی های متنوعی برای آن وجود دارند.

معایب

• در صورت عدم نگهداری صحیح، یا پایین بودن کیفیت جنس چوب، احتمال پوسیده شدن یا تخریب توسط موریانه ها بالا می رود.
• دوام وینیل به اندازه چوب نیست. این ماده با قرار گرفتن در معرض نور خورشید دچار ترک خوردگی می شود و پس از اتمام عمر مفیدش منجر به آلودگی زیست محیطی می شود.

کُنده درخت

کنده به خانه ظاهری روستایی و کلبه مانند می بخشد. نمای کنده با استفاده از چوب سرو، چوب قرمز، کاج یا سدر ساخته می شود. بهتر است کنده ها خشک و تمیز بشوند تا طول عمر مفیدشان بیشتر بشود. می توان کنده ها را رنگ آمیزی کرد، هرچه حفظ ظاهر طبیعی و صرفاً تمیز کردن سطح بیرونی آن ها گزینه بهتری است.

مزایا

• به منزل نمایی روستایی می بخشد
• در صورت استفاده از مصالح مرغوب و نگهداری منظم، طول عمر طولانی خواهد داشت.

معایب

• به دلیل حرفه ای بودن و نیاز به دانش تخصصی، هزینه اولیه آن بالا خواهد بود. ضمناً هزینه های نگهداری هم در سطح بالایی قرار دارند.
• به رسیدگی و مراقبت دائمی نیاز دارد تا از تکثیر حشرات روی آن جلوگیری کرد. ضمناً ترمیم سریع هرگونه ترک خوردگی ضروری است، با این کار از گسترش پوسیدگی جلوگیری می شود.

شینگل

شینگل ها از قطعات چوبی یکنواخت، با شکل های متفاوتی ساخته شده اند. بُرش با دستگاه، یکنواختی و هموار بودن شینگل ها را حاصل می کند. نصب شینگل ها به گونه ای است که با همدیگر همپوشانی دارند. سرو قرمز و چوب قرمز ازجمله چوب های بکار رفته برای تولید شینگل محسوب می شوند. شینگل ها سازگاری بالایی با محیط زیست دارند و نمای قدیمی و روستایی را به ارمغان می آورند.

مزایا

• شینگل ها به خانه نمای طبیعی می بخشند. سازگاری نمای شینگل با آب نماها و باغ ها در سطح خیلی بالایی قرار دارد.
• هزینه آن ها در مقایسه با نماهای آجری و سنگی کمتر است. در صورت نگهداری صحیح، حداقل به اندازه سایر مصالح عمر می کنند. جلا زدن هر ۳ سال یک بار و رنگ آمیزی هر ۶ سال یک بار توصیه می شود. درصورتی که رطوبت محل احداث ساختمان بالا است، استفاده از مواد ضد کپک (ضد قارچ) توصیه می شود.

معایب

• شینگل ها به مراقبت منظم نیاز دارند. رنگ زدن و درزگیری از آسیب جوی جلوگیری می کنند.
• در برابر رطوبت آسیب پذیر هستند و در صورت عدم نگهداری صحیح، کپک و گیاهان زائد روی آن ها رشد می کنند. حشرات و وزش باد هم می توانند به چوب آسیب بزنند. شینگل به تدریج دچار پیچ خوردگی، کم رنگ شدن و ترک خوردگی می شود.
• اتصالات نصب شینگل ها به مرورزمان شُل می شوند

تخته های چوبی افقی

نمای خارجی از تخته های افقی تشکیل می شود. در برخی موارد از زبانه و شیار استفاده می شود. این نوع نمای چوبی حس روستایی را به خانه می بخشد. برخی چوب های مورداستفاده سرو، کاج، صنوبر داگلاس، صنوبر معمولی می باشند.

مزایا

• یک حس کلاسیک روستایی به منزل می بخشد. جذابیت ساختمان را از نمای بیرونی افزایش می دهد.
• هزینه اولیه بالا است، علی الخصوص در مواقعی که از چوب قرمز یا سرو استفاده بشود. این چوب ها فاقد مقاومت هستند.
• در صورت عدم نگهداری صحیح، چوب در برابر رطوبت و حشرات آسیب پذیر است.

تخته های چوبی عمودی

در این حالت تخته ها به صورت عمودی قرار می گیرند. بدین ترتیب ارتفاع ساختمان بیشتر به نظر می رسد. تخته های نمای عمودی همانند تخته های نمای افقی با استفاده از زبانه و شیار به هم متصل می شوند. تخته هایی از جنس چوب قرمز، صنوبر، سرو برای این نوع نما کاربرد دارند.

مزایا

• یک حس کلاسیک روستایی به منزل می بخشد. جذابیت ساختمان را از نمای بیرونی افزایش می دهد.
• نمای چوب با محیط زیست سازگاری دارد.
• می توان با جلا زدن و رنگ آمیزی، ظاهر دلخواه را ایجاد کرد.

معایب

• نمای چوب عمودی نیازمند نگهداری منظم است. بدین ترتیب از ترک خوردگی، پوسیدگی، تاب برداشتن و لغزیدن قطعات جلوگیری می شود. رنگ آمیزی یا جلا زدن مجدد پس از ۳ یا ۶ سال ضروری است.
• هزینه اولیه بالا است. این هزینه ها علی الخصوص برای چوب هایی همچون چوب قرمز و سرو که ضدپوسیدگی هستند وجود دارند.
• در صورت عدم نگهداری مناسب، در برابر رطوبت و حشرات آسیب پذیر است.

وینیل

نمای وینیلی یکی از مصالح مصنوعی است که در نمای بیرونی منازل کاربرد دارد. وینیل به دلایلی همچون هزینه نگهداری کم، تنوع کاربردی، دوام بالا و هزینه کم محبوبیت زیادی به دست آورده است. وینیل در رنگ ها و شکل های مختلفی در دسترس است. قطعات چوب نما، پنل های عمودی، شینگل، پنل های افقی، مدل فلس ماهی، مدل دانه بندی شده و نمای دارای همپوشانی همگی به وسیله وینیل قابل تولید هستند. ضمناً می توان وینیل را با ظاهری شبیه مصالح طبیعی همچون سنگ یا شینگل تولید کرد.

• به نگهداری چندانی نیاز ندارد و فقط شستشو هرچند مدت یک بار کافی است.
• نصب آن تخصصی نیست و به صورت آماتور (شخصی) هم قابل نصب است. بدین ترتیب هزینه های نصب کاهش می یابند.
• می توان از طراحی ها و رنگ های مختلفی بهره مند شد (قابل شخصی سازی است).
• رنگ آن به مرورزمان محو نمی شود.

معایب

• ظاهر مصنوعی آن کاملاً مشخص است. از همین رو برای طرفداران نمای طبیعی چندان جذاب نیست. به مالکان منازل توصیه می شود از نماهای وینیلی طویل استفاده بکنند. بدین ترتیب شکاف های بین وینیل ها کمتر به چشم می آید و ظاهر آن طبیعی تر به نظر می رسد.
• وینیل ها تجزیه ناپذیر هستند. درواقع پس از پایان عمر مفید، برای مدت زیادی در طبیعت باقی می ماند و منجر به آلودگی می شود، مگر اینکه در کارخانه بازیافت شود.
• شرایط نامساعد جوی همچون بادهای شدید و دمای بالا منجر به تخریب آن می شوند. ایجاد ترک خوردگی، پوسیدگی و کپک زدن دور از ذهن نیست.

وینیل یکی از جدیدترین گزینه های پیشنهادی برای استفاده در نمای بیرونی ساختمان است. محبوبیت وینیل سریعاً افزایش یافته است به گونه ای که اکنون به عنوان محبوب ترین پوشش ساختمانی و جایگزین نمای چوبی از آن یاد می شود.

تنوع کارکردی بالا یکی از دلایلی است که چنین جذابیتی را برای نمای وینیلی به ارمغان آورده است. وینیل از سبک های ظاهری متعددی برخوردار است. حتی می توان وینیلی را مشابه سایر مصالح (ازجمله چوب) تولید نمود. وینیل هم مانند چوب به شیوه های مختلفی نصب می شود. بدین ترتیب شما می توانید آن را مطابق ترجیحات شخصی تان انتخاب نمایید.

1. افقی: چندین نوار باریک به صورت افقی نصب می شوند.
2. عمودی: نوارهای باریک وینیلی به صورت عمودی نصب می شوند؛ اما می توان نوارهای پهن را با الگوی مشخصی وارد نوارهای باریک نمود.
3. شینگل: قطعات وینیلی باریک، سبک و با گوشه های مخروطی شکل که اندکی با همدیگر همپوشانی دارند.

البته هر سبک از نمای وینیلی با توجه به چگونگی همپوشانی و چیدمان به انواع جزئی تری تقسیم می شود. ازجمله سبک های وینیلی رایج می توان به سبک همپوشانی هلندی، سبک تخته و الوار، سبک دانه بندی شده، سبک فلس ماهی و سبک چین خورده اشاره نمود.

هزینه پایین وینیل چه ازنظر مصالح کاربردی و چه مراحل نصب به خوبی با بودجه محدود مالکان سازگاری دارد، به همین دلیل به راحتی به انتخاب اول خریداران تبدیل شده است. محبوبیت نمای وینیلی فقط به عامل هزینه برنمی گردد. برخی از مدل های باکیفیت وینیلی به اندازه ۴۰ سال گارانتی دارند که واقعاً زمان شگفت انگیزی برای ارائه خدمات پس از فروش محسوب می شوند.

نیازی نیست روی این موضوع تأکید نماییم که وینیل بشدت مقاوم و بادوام است. سرتاسر نمای وینیلی با کمترین نگهداری و فرسایش تا دهه ها عمر می کند. تنها کاری که نیاز است تمیز کردن آن با سیستم شستشوی تحت فشار است. یکی دیگر از خواص شناخته شده و محبوب وینیل چیزی نیست جز توانایی حفظ انرژی (بازدهی انرژی). وینیل یک لایه عایق مناسب برای خانه شما محسوب می شود، بدین ترتیب در آب وهوای سرد و گرم، از هزینه قبض های پرداختی شما بشدت کاسته می شود.

علیرغم تمامی این مزایا، وینیل از معایب خاص خودش رنج می برد، هرچند این معایب بشدت جزئی هستند. مهم ترین عیب وینیل ضدآب نبودن آن است. وینیل تا حدودی در برابر آب مقاوم است، اما کاملاً ضد آب نیست. بدین ترتیب آب از بین قطعات وینیلی عبور می کند و به پوشش چوبی زیرین آسیب می زند. تهیه جنس نامرغوب وینیل یکی دیگر از مشکلاتی است که مالکان با آن دست به گریبان هستند. آب وهوای خیلی سرد و یا خیلی گرم به پوشش وینیلی مخصوص خودش نیاز دارد، در غیر این صورت پنل های وینیلی دچار تاب خوردگی می شوند. از معایب دیگر وینیل این است که به صورت دائمی و بدون امکان ایجاد تغییر روی نمای ساختمان باقی می ماند. به عنوان مثال نمی توان وینیل را همانند نمای چوبی مورد رنگ آمیزی قرار داد. رنگ وینیل انتخابی، رنگی است که برای خانه تان پسند نموده اید. در صورت تغییر سلیقه، باید کُل نمای وینیلی را تعویض کنید.

فلز

نمای فلزی از دیرباز در نزد مالکان به عنوان یک گزینه ویژه موردتوجه قرار داشته است. نمای فلزی هم در ایجاد نماهای مدرن و هم نماهای قدیمی (کلاسیک) کاربرد دارد. نمای فلزی با هر منزلی جور درمی آید. البته آن دسته از افرادی که نمای طبیعی تر را می پسندند، ترجیح می دهند نمای خانه شان به نمای چوبی نزدیک باشد.

مزایا

• نمای فلزی مقاوم و بادوام است. همین ویژگی (دوام بالا) نمای فلزی را نسبت به سایر نماها در اولویت قرار می دهد. نمای فلزی در مواجهه با رطوبت دچار کپک زدگی یا پوسیدگی نمی شود، البته برخی نمونه ها در صورت عدم رعایت نکات نگهداری و نصب پوشش دچار پوسیدگی می شوند.
• رنگ خود را به خوبی حفظ می کند و می توان در صورت لزوم آن را رنگ آمیزی کرد.
• در برابر آسیب حشرات مقاوم است، دچار تاب خوردگی و انحراف نمی شود.
• در برابر آتش سوزی مقاوم است
• به دلیل بازتاب دادن نور خورشید در طول تابستان، به خنک نگه داشتن منزل کمک می کند.

معایب

• برخی از انواع فلزات همچون مس در مقابله با شرایط نامساعد جوی دچار آسیب می شوند.
• آلومینیوم ذاتاً نرم است و ممکن است پس از برخورد صخره، تگرگ خم بشود. ضمناً کم رنگ شدن آن نیز دور از ذهن نیست.
• فولاد سنگین است و نصب آن زمان بیشتری طول می کشد. بدین ترتیب هزینه های نمای فولادی افزایش می یابد.
• در زمستان از قدرت حفظ گرما محروم است، بنابراین هزینه های گرمایشی منزل افزایش می یابند.
• با از بین رفتن پوشش رنگ روی فلز، باید هرچند سال یک بار آن را رنگ آمیزی کرد.

فولاد و آلومینیوم رایج ترین انواع مصالح بکار رفته در نمای فلزی محسوب می شوند. هر نوع از این مصالح دارای مزایا و معایب خاص خودشان هستند.

ازنظر دوام، فولاد وضعیت بهتری نسبت به آلومینیوم دارد. البته قیمت آن نیز بیشتر است. فولاد ضخیم تر و سنگین تر است. نمای فولادی در برابر آسیب های محیطی ازجمله طوفان های تگرگی قدرت تحمل بیشتری دارد. قدرت حفظ رنگ طبیعی فولاد بیشتر از سایر مصالح است، هرچند آسیب پذیری آن در برابر زنگ زدگی هم بیشتر است. پوشش های ضدزنگ می توانند به حفظ دوام و رنگ طبیعی فولاد کمک نمایند. آلومینیوم نه تنها مقاومت بیشتری در برابر زنگ زدگی دارد، بلکه ارزان تر هم هست. البته عیب آلومینیوم ضعیف تر بودن ساختار و خم شوندگی آسان است.

با تمامی این اوصاف و فارغ از نوع نمای فلزی منتخب، مهم ترین مزایای این نوع نما چیزی نیست جز مقاومت در برابر پوسیدگی، کپک زدگی و سایر آسیب های ناشی از رطوبت. هزینه نگهداری پایین یکی دیگر از مزایای مهم نمای فلزی است. نمای فلزی نیاز چندانی به مراقبت و نگهداری ندارد، جز در مواقعی که آسیب جدی دیده باشد. البته خراشیدگی های سطح (خوردگی، فرسایش) یک استثنای مهم هستند. هرگونه خوردگی روی فلز، علی الخصوص روی فولاد باید بلافاصله تعمیر بشود تا از زنگ زدگی در آینده نزدیک جلوگیری بشود.

نکته بعدی اینکه، رنگی که برای نمای فلزی تان انتخاب می کنید تا ابد ثابت باقی خواهد ماند که باعث صرفه جویی در هزینه های نگه داری می شود. سازگاری با محیط زیست، نسوز بودن و مقاومت در برابر حشرات از دیگر مزایای نمای فلزی هستند.

همان طور که اشاره شد، جدی ترین عیب نمای فلزی همان «زنگ زدگی» است. درزگیری و صیقل دهی نامناسب منجر به زنگ زدگی می شوند. متأسفانه نمای فلزی یکی از گران قیمت ترین نماهای ساختمانی محسوب می شود. فولاد، از مصالحی است که به دلیل سنگین بودن ذاتی خود، هزینه زیادی را به مالکان تحمیل می کند.

نکته نهایی اینکه نمای فلزی در برخی مواقع فقط به دلیل ذات خاصش موردانتقاد قرار می گیرد. بسیاری از افراد کماکان فلز را مختص به انبارها، گاراژها و کارگاه ها می دانند. البته این طرز فکر به سرعت در حال تغییر است. محبوبیت نمای فلزی قابل استفاده در ساختمان ها به مراتب بیشتر از گذشته است.

آجر

نمای آجری به دلیل زیبایی و حس کلاسیکی که به سازه می بخشد موردتوجه مالکان قرار دارد. آجر یکی از قدیمی ترین مصالحی است که برای تزئین نمای بیرونی کاربرد دارد. ساختمان های آجری که بیش از یک قرن قبل ساخته شده اند، به لطف مقاومت بالای آجر هنوز در شرایط خوبی به سر می برند.

مزایا

• نمای آجری نیاز به نگهداری چندانی ندارد و چند بار شستشو دادن برای نگهداری از آن کفایت می کند.
• نمای آجری در صورت نگهداری صحیح تا ۱۰۰ سال عمر می کند.

معایب

• هزینه مصالح و نصب در حد بالایی قرار دارد. نصب این نما به نیروی کار زیادی نیاز دارد. با توجه به این وضعیت، استفاده از آجرنما به عنوان یک راه حل بالقوه مطرح می شود.

علیرغم اینکه آجر محبوبیت گذشته خود را ندارد، اما هنوز یکی از بهترین گزینه ها برای سازندگانی است که در حال احداث ساختمان جدیدی هستند. نمای آجری حس جذاب روستایی و زیبایی خاصی را به هر ساختمانی می بخشد. برای نصب آجر دو گزینه پیش روی شما قرار دارد، حالت اول همان سبک بنایی سنتی با آجرهای واقعی است. حالت دوم به استفاده از آجرنما برمی گردد. منظور از آجرنما نصب لایه نازکی از آجر روی نمای ساختمان است.

آجرهای واقعی نه تنها همانند یک دیوار بیرونی عمل می کنند، بلکه کُل خانه را سرپا نگه می دارند. از طرفی دیگر عملکرد آجرنما بیشتر به عملکرد سنتی نمای ساختمانی محدود می شود. آجرنما فقط به عنوان نمای خارجی ساختمان کاربرد دارد (بخشی از وزن سازه روی آن قرار نمی گیرد).

همان طوری که عنوان شد، دلیل اصلی انتخاب آجر مقاومت و پایداری بالای آن است. آجر به صورت مادام العمر دوام دارد و ضمناً به نگهداری خیلی کمی نیاز دارد. تنها کاری که لازم است انجام دهید شستشوی آجرهای نما هرچند وقت یک بار است. آجر در برابر سایر عوامل مخرب نیز مقاوم است. ضد حریق بودن و عدم نفوذپذیری موریانه و سایر حشرات ازجمله مزایای مهم آن هستند همچنین هوای خیلی سرد یا خیلی گرم منجر به تاب خوردگی آن نمی شوند. یک ویژگی خیلی مفید آن این است که آجر نیازی به مرمت و رنگ آمیزی ندارد. ماهیت آجر به گونه ای است که درگذر زمان خراب یا کم رنگ نمی شود. در حقیقت آجرهایی که چندین دهه از عمرشان گذشته باشد زیباتر هم می شوند.
متأسفانه تمامی این مزایا در مقابل یک نقطه ضعف مهم قرار می گیرند. هزینه ی تمام شده نمای آجری بالا است. آن هایی که به دنبال گزینه های ارزان تری هستند باید از نمای آجری صرف نظر بکنند. بی تردید نمای آجری یکی از گران ترین مصالح موجود برای تزئین ساختمان است. نه تنها خود آجرها برای شما هزینه دارند، بلکه نصبشان هم هزینه مضاعفی را به دنبال خواهد داشت.

سنگ

سنگ آهک، گرانیت، لوح سنگ و سایر سنگ های طبیعی برای تزئین نمای بیرونی ساختمان کاربرد دارند. علیرغم اینکه هزینه اولیه نصب نمای سنگی بالا است، اما دوام بالا و هزینه نگهداری پایین از مزایای اصلی سنگ هستند. علاوه بر این، نمای سنگ یک زیبایی طبیعی را به ظاهر بنا می بخشد. بدین ترتیب آن دسته از مالکانی که خواهان بهبود جلوه ساختمان خود هستند نمای سنگ را انتخاب می کنند. به دلیل هزینه بالای سنگ طبیعی، برخی مالکان به سنگ نما (سنگ مصنوعی، روکش سنگ) به عنوان گزینه ای ارزان تر و با شرایط نصب آسان تر روی می آورند.

مزایا

• پس از نصب به نگهداری چندانی نیاز ندارد.
• نمای بیرونی کاملاً شبیه سنگ های طبیعی خواهد بود.
• در برابر شرایط جوی نامساعد مقاوم است.

معایب

• هزینه نصب و خرید سنگ بالا است. هزینه نصب تخصصی خیلی زیاد خواهد بود.

سنگ هم مانند آجر، یکی از گران ترین گزینه ها برای تزئین نمای بیرونی ساختمان است. با تمامی این اوصاف، چرا نمای سنگی هنوز یکی از محبوب ترین گزینه ها است؟ علت اصلی این محبوبیت زیبایی و دوام خیلی بالای سنگ می باشد.

درواقع با توجه به نوع سنگ مصرفی، این متربال به منزله گران ترین نمونه مصالح بکار رفته برای تزئین نمای ساختمان تلقی می شود (حتی از آجر هم گران تر است). گران ترین سنگ ها، شکوه و اعتبار خاصی را به سازه می بخشند. سنگ های طبیعی تنها گزینه موجود نیستند. علیرغم اینکه مالکان عاشق زیبایی سنگ طبیعی هستند، اما گزینه های دیگری همچون سنگ های فرآوری شده، پنل های سنگی حجمی، روکش سنگ طبیعی و پنل های سنگ نما هم در دسترس هستند. تمامی این گزینه ها به مراتب ارزان تر از سنگ طبیعی هستند. آن ها سبک تر هستند و نصبشان ساده تر است؛ بنابراین هزینه نصبشان هم به مراتب کمتر خواهد بود.

به عنوان مثال، هزینه سنگ نما (روکش سنگ)، تقریباً نصف هزینه سنگ طبیعی است. اگرچه ظاهرشان دقیقاً مشابه یکدیگر است، ولی دوام سنگ نما خیلی کمتر است. متأسفانه سنگ نما در برابر رطوبت آسیب پذیر است، این در حالی است که سنگ طبیعی فاقد چنین مشکلی است. در حقیقت سنگ طبیعی به صورت ۱۰۰% در برابر رطوبت، حریق و حشرات مقاوم است. حتی بدترین شرایط جوی هم منجر به ترک خوردگی در سطح سنگ نمی شوند.

سیمان الیاف دار

بسیاری از افراد سیمان های الیاف دار را با وینیل ها مقایسه می کنند. دلیل این مقایسه این است که سیمان الیاف دار هم یک ماده مصنوعی و ساخته دست انسان است. این ماده از ترکیب الیاف های چوب، ماسه و سیمان ساخته شده است. برخلاف وینیل، نمای مبتنی بر سیمان الیاف دار صرفاً برای تقلید از سایر مصالح ساخته می شود. سیمان الیاف دار معمولاً به شکل چوب طبیعی طراحی می شود. خیلی به ندرت پیش می آید که سیمان الیاف دار شکل خاص خودش را داشته باشد.

سیمان الیاف دار برای افرادی که خواهان جذابیت ظاهری چوب طبیعی هستند، اما به ویژگی های دیگری همچون هزینه خرید، نصب، دوام بیشتر، نگهداری آسان تر هم اهمیت می دهند، گزینه ای عالی است. سیمان الیاف دار به دو نوع کُلی تقسیم می شود. نوع اول از قبل پوشش دهی و رنگ آمیزی شده است. همان طوری که در کارخانه تولید می شود در نمای منزل هم نصب می شود. نوع دوم پس از نصب رنگ آمیزی و لکه گیری می شود.

به جز ظاهر چوب مانند، ضد حریق بودن، مقاومت در برابر آب و عدم نفوذ حشرات به داخل آن از دیگر دلایلی هستند که محبوبیت سیمان الیاف دار را افزایش داده اند. علیرغم اینکه سیمان الیاف دار دوام آجر یا سنگ را ندارد و همچون وینیل گارانتی ۳۰-۴۰ ساله ندارد، اما اکثرشان مقاومت خوبی دارند و تا ۱۵ سال گارانتی دارند.

نکته نهایی اینکه سیمان الیاف دار یکی از انعطاف پذیرترین مصالح بکار رفته در نماهای ساختمانی است. می توان سیمان الیاف دار را در هر رنگ یا طرحی دلخواه تولید کرد. همچنین بافت هایی مشابه آجر یا سنگ طبیعی به راحتی از طریق سیمان الیاف دار قابل تولید هستند.

بزرگ ترین عیب سیمان الیاف دار وزن آن است. این ماده به اندازه آجر یا سنگ طبیعی سنگین نیست، بااین وجود هنوز به حدی سنگین است که هزینه های نصب بالایی را روی دست مالک بگذارد. اگر خواهان نصب شخصی سیمان الیاف دار هستید، حتماً دستگاه های بُرشی موردنیاز را بخرید یا اجاره کنید. ضمناً باید اشاره شود که علیرغم ارزان تر بودن سیمان الیاف دار نسبت به چوب واقعی، اما بهای آن حداقل دو برابر وینیل است.

ساروج

ساروج معمولاً از ترکیب سیمان، آهک و ماسه تشکیل می شود. بااین وجود می توان از مواد دیگری هم در ساخت آن استفاده کرد. نمای ساروجی با کشیدن یک لایه ساروج روی تمامی قسمت های ساختمان ایجاد می شود. روش های مختلف ساروج کاری و امکان ایجاد شکل ها و بافت های مختلف امکان تولید سبک های مختلف معماری را آسان تر می کند. می توان ساروج را روی سطوح چوبی، سنگی یا آجری اعمال کرد.

مزایا

• در صورت نگهداری و نصب صحیح، دوام بالایی خواهد داشت.
• ساروج به دلیل پوشش کاملی که ایجاد می کند، عایق بندی خوبی را فراهم می سازد پس مصرف انرژی منزل را کاهش می یابد و در هزینه های انرژی صرفه جویی می شود.
• در برابر آتش سوزی مقاوم است، لذا نیازی به اضافه کردن ترکیبات ضد حریق ندارد.

معایب

• در نواحی با رطوبت بالا فاقد کارایی لازم است؛ یعنی با ساختمان های این نواحی سازگاری ندارد.
• هزینه اولیه آن در سطح بالایی قرار دارد، یعنی نصب آن پرهزینه است.

اگر به دنبال سبک خاصی هستید، ساروج قطعاً گزینه عالی است. ساروج یکی از مصالح ساختمانی سنتی است که ریشه استفاده از آن به اسپانیا برمی گردد. ساروج شباهت خیلی زیادی با گچ دارد. در ترکیب آن از آهک، ماسه و سیمان استفاده می شود. افزودنی هایی همچون الیاف و آکریلیک به افزایش دوام ساروج کمک می کنند.

مزیت اصلی ساروج کاملاً مشخص است. ساروج دوام خیلی زیادی دارد و تا قرن ها باقی می ماند، بدون اینکه به نگهداری چندانی نیاز داشته باشد. مقاومت ساروج به چندمرحله ای بودن نصب آن برمی گردد. در ابتدا با یک دیوار چوبی روبرو هستید، سپس آن را تراز می کنید و نهایتاً ساروج را روی آن می پاشید. در کنار دوام بالا، نمای ساروجی از تنوع ظاهری بالایی برخوردار است. می توان نمای ساروجی را به هر رنگ یا الگوی دلخواه رنگ آمیزی کرد. ترکیب کردن ساروج به شیوه های مختلف منجر به ایجاد بافت های ظاهری متنوعی می شود.

متأسفانه ساروج از معایبی هم برخوردار است. اصلی ترین عیب ساروج این است که بیشتر از سایر مصالح دچار فرسودگی و آلودگی سطحی می شود. ساروج بیشترین سازگاری را با محیط های گرم و خشک، با بارندگی حداقلی دارد. نمای ساروجی چندان برای نواحی مرطوب یا با شدت بارندگی زیاد توصیه نمی شود.

سنگ یا آجر مصنوعی

سنگ یا آجر مصنوعی، نسل قدیمی تر نماهای وینیلی مدرن محسوب می شوند. علیرغم اینکه محبوبیتشان به اندازه گذشته نیست، اما کماکان برای افرادی که خواهان آن ها هستند در دسترس می باشند. استفاده از سنگ یا آجر مصنوعی در انبارها و گاراژها بیشتر از سایر سازه ها رواج دارد.

اصلی ترین مزیت سنگ یا آجر مصنوعی به پایین تر بودن هزینه آن ها برمی گردد. هزینه آن ها خیلی کمتر از نمونه های واقعی است و ازنظر ظاهری کیفیت نسبتاً خوبی دارند. تشخیص نمونه های واقعی از مصنوعی فقط با نگاه کردن به گوشه های قطعات امکان پذیر است.

ایراد سنگ و آجر مصنوعی کم دوام بودن آن ها است. دوام آن ها هرگز به اندازه سنگ یا آجر واقعی نیست. ضمناً در برابر نفوذ آب بشدت آسیب پذیر هستند.

چوب مهندسی شده

نماهای چوب مهندسی شده دقیقاً مشابه نماهای چوب واقعی هستند، اما در واقعیت امر از مواد کامپوزیتی ساخته شده اند. چوب مهندسی شده برخلاف وینیل یا سیمان الیاف دار طرح چوب، حاوی تراشه های چوب واقعی است. افزودنی ها و الیاف های مختلفی به چوب مهندسی اضافه می شوند تا ظاهر مناسب تری به آن ببخشند.

چوب مهندسی مطابق سلیقه شخصی مالکان قابل ساخت است. چوب مهندسی بارنگ ها و طرح های مختلف در دسترس است. چوب مهندسی نه تنها شبیه چوب واقعی است، بلکه از بافت قانع کننده ای برخوردار است.

دوام چوب مهندسی شده یکی از نقاط قوت آن محسوب می شود. می توان امیدوار بود که چوب مهندسی شده ۲۰ تا ۳۰ سال عمر بکند. چوب مهندسی شده قدرت تحمل شرایط جوی نامساعد، رطوبت، آتش سوزی و حشرات را دارا می باشد. این ماده به نگهداری خیلی کمی نیاز دارد و در برابر فرسایش و خوردگی سطحی مقاوم است.

امکان رنگ آمیزی و بازسازی چوب مهندسی وجود ندارد. این محدودیت تنها عیب جدی این متریال، سوای غیرواقعی بودن آن است. نمای اولیه ای که در هنگام خرید و نصب انتخاب می کنید همواره روی ساختمان باقی خواهد ماند، مگر اینکه آن را به کلی تعویض کنید.

نمای عایق

نمای عایق حالت بهینه سازی شده ای از نمای وینیل است. نمای عایق دقیقاً همان ویژگی های وینیل را دارد، اضافه شدن فوم پلی استرن حجیم (EPS) به وینیل، اثر عایق بندی خیلی قوی را ایجاد می شود. ماده عایق کننده به لایه عقبی وینیل اضافه می شود. این لایه بین نمای ساختمان و بخش داخلی آن قرار می گیرد. بدین ترتیب کیفیت عایق بندی ساختمان تا حد زیادی ارتقا می یابد.

نمای عایق ازنظر کاهش مصرف انرژی تا ۲۰% از مرغوب ترین وینیل های عایق موجود در بازار بهتر عمل می کند. سایر مزایای نمای عایق مشابه نمای وینیل است. دوام خیلی زیاد و گارانتی ۴۰ ساله یا بیشتر ازجمله این مزایا هستند.

نمای بتنی

بتن از مخلوط سیمان، شن، ماسه و آب ساخته می شود. این مواد با نسبت مشخصی با یکدیگر ترکیب می شوند تا خمیر (ملات) تولیدشده پس از خشک شدن «سفت» بشود. با توجه به این خاصیت، نماهای بتنی از دوام خوبی برخوردار هستند.

مزایا

• نمای بتنی دوام خیلی زیادی دارد، این نما تا ۱۰۰ سال عمر می کند
• هزینه نگهداری پایین است.
• نمای بتنی مقاوم است و به راحتی سوانحی همچون سیلاب، طوفان و تندباد را پُشت سرمی گذارد. ضمناً در برابر آتش سوزی نیز مقاوم است.
• بتن خاصیت عایق بندی دارد، بدین ترتیب هزینه های مصرف انرژی ساختمان کاهش می یابد.
• می توان نمای بتنی را به اشکال مختلفی قالب گیری کرد. جلوه ها و سطوح نهایی جذاب از طریق نمای بتنی قابل تولید هستند.

معایب

• هزینه نصب بالا است.

نمای شیشه ای

نمی توان شیشه را ازنظر فنی یک نمای ساختمانی تلقی نمود. درصورتی که بودجه کافی را در اختیاردارید، نماهای شیشه ای می توانند زیبایی خارق العاده ای را به ساختمان ببخشند. به عکس زیر بنگرید که از کف تا سقف شیشه ای است، واقعاً خارق العاده است.

هنگامی که به نور طبیعی زیادی نیاز داشته باشیم، بهترین گزینه چیزی نیست جز نمای شیشه ای. شیشه بکار رفته باید از ضخامت کافی برخوردار باشد تا در برابر بادها و شرایط جوی نامساعد پابرجا بماند. نمای شیشه ای باید نور را عبور بدهد، ولی از عبور پرتوهای فرابنفش جلوگیری نماید.
مزایا

• امکان ورود نور به داخل خانه را فراهم می سازد. پرتوهای نور محیط زیبایی را ایجاد می کنند.
• نمای شیشه ای از ورود و خروج هوا جلوگیری می کند و لذا ازنظر مصرف انرژی بهینه است. تلفات گرمایی منزل در طول زمستان به حداقل می رسد و در تابستان هم هوای خنک داخلی به خوبی حفظ می شود.
• نفوذ آب به داخل خانه غیرممکن است. درزگیری نمای شیشه ای به گونه ای ست که هیچ رطوبتی وارد محیط منزل نمی شود.

معایب

• قادر به حفظ حریم خصوصی ساکنان منزل نیست.
• باید مرتباً تمیز بشود.
• هزینه خرید و نصب شیشه زیاد است.

نمای نیمه چوبی روی ساروج

در این سبک قرون وسطایی چوب و ساروج در هم تلفیق می شوند. تخته های چوبی نمای دکوری را ایجاد می کنند، بخش دیگری از سازه با ساروج سفید پوشانده می شود. این سبک معماری تداعی کننده خانه های قرن ۱۹ انگلستان است و هنوز محبوبیت دارد. بسیاری از خانه های جدید از این سبک برای تزئین نمای بیرونی شان استفاده می کنند.

نمای فلزی مشابه کُنده درخت

نمای فلزی مشابه کُنده یک سبک معماری نسبتاً جدید است. در این روش از قطعات فلزی برای تولید نمایی مشابه کنده های درخت استفاده می شود.

سخن آخر

علاوه بر نوع نمای انتخابی برای منزلتان، باید به چند نکته مهم دیگر هم توجه بکنید. مهم ترین چیز، توجه به ویژگی های اضافی همچون ضد آب بودن، بهره وری انرژی، زیبایی، دوام و هر ویژگی دیگری است که به نظرتان مهم تلقی می شوند. در گام بعدی باید به نوع نصب توجه کنید. در اینجا دو گزینه پیش روی شما قرار دارند:

1. نصب شخصی
2. نصب تخصصی

باید هزینه های هر دو حالت، چه ازنظر مصالح بکار رفته و چه مراحل نصب را موردتوجه قرار بدهید.

ملاحظات تکمیلی

با در نظر گرفتن ویژگی های زیر، مطمئن شوید که نوع نمای انتخابی با نیازها و ترجیحات شما سازگاری دارد

• جنبه زیباشناختی: مصالح و سبکی را انتخاب کنید که به خوبی با ترجیحات شما سازگار باشد. علاوه بر این به معماری سایر بخش های خانه و محوطه سازی (ایجاد چشم انداز) هم توجه کنید.
• مقاومت در برابر نفوذ آب: درصورتی که در ناحیه ای با بارندگی های شدید و درصد رطوبت بالا زندگی می کنید، مواد ضد آب را انتخاب بکنید.
• بهره وری انرژی: نماهایی که قدرت عایق بندی خوبی داشته باشند، صرفه جویی در هزینه های مصرفی (هزینه سرمایش/ گرمایش) را به ارمغان می آورند
• دوام: مشخص کنید که آیا ترجیح می دهید هزینه های اولیه را افزایش بدهید تا دوام بیشتری داشته باشید، یا اینکه مصالح ارزان تر و نیازمند نگهداری تعمیرات در آینده را انتخاب می کنید؟

همچنین می توان عوامل دیگری را هم موردتوجه قرار داد، برخی از این عوامل عبارت اند از

• قطعات وسیع تر: وسیع بودن صفحات وینیلی، امکان مشاهده شیارهای بین صفحات را کاهش می دهد.
• امکان تغییر ظاهر سطحی: سعی کنید امکان رنگ آمیزی مجدد را در انتخاب های خود بگنجانید. به رنگ آمیزی کارخانه ای و مواد مصنوعی همچون سیمان الیاف دار اکتفا نکنید.
• اضافه کردن فوم به پشت لایه ی نما: سعی کنید تمامی نماها را عایق بندی کنید (سوای وینیل)
• مواد ضد رطوبت: نصب صحیح مواد ضد رطوبت در حین نصب تخصصی، آسیب های ناشی از رطوبت را بشدت کاهش می دهد.

نصب شخصی یا تخصصی

بهترین روش نصب، به نوع مصالح انتخابی بستگی دارد. برخی مصالح علی الخصوص مصالح سنگینی همچون سنگ و آجر، حتماً به نصاب حرفه ای و متخصص نیاز دارند. نصب شخصی برای مصالح از پیش ساخته شده و کم وزنی همچون وینیل و چوب مهندسی شده توصیه می شود.

اگر به دنبال تعویض نمای قدیمی منزلتان هستید، استفاده از نیروی متخصص همواره در اولویت است. یک پیمانکار متخصص آسیب های سازه ای را شناسایی و تعمیرات لازمه را روی آن ها اعمال می کند. شناسایی زودتر از موعد این آسیب ها، ضرورت تعمیرات بعدی را از بین می برد. بدین ترتیب در هزینه های شما صرفه جویی می شود.