وضعیت بازار مسکن مشخص و واضح است. آن چیزی که ابهام دارد و اصلا معلوم نیست، این است که چرا مبلغ وام مسکن به روز رسانی نمی شود. در حال حاضر، مبلغ این وام برای زوجین تهرانی به ۴۸۰ میلیون تومان رسیده است. اما هزینه ی دریافت وام نیز اصلا پایین است و هر زوجی که ساکن تهران هستند و می خواهند این وام را دریافت کنند باید مبلغ ۱۰۵ هزار تومان هزینه کنند.
به گزارش پرشین سازه ، در حال حاضر وام ۴۸۰ میلیونی مسکن با کسر هزینه های آن، تنها برای خرید سه متر و نیم خانه در تهران جواب می دهد. با توجه به این وضعیت، اصلا مشخص نیست که چرا شخصی باید همت کند و این وام را دریافت نماید.
سال هاست که خرید خانه برای قشر خاصی از جامعه سخت و طاقت فرسا بوده است. در سال های گذشته، دریافت وام مسکن می توانست به صرفه باشد. در بهترین روزهای بازار مسکن، این وام می توانست تا ۵۰ درصد هزینه ها را پوشش دهد. اما در حال حاضر، می تواند ۲۲۰نهایتا برای خرید ۳ متر مسکن در تهران کافی باشد.
از سوی دیگر هزینه های دریافت وام مسکن بسیار بالا رفته است. اوراق تسه که برای تسهیلات مسکن ضروری هستند، به شدت گران شده اند و بخش زیادی از مبلغ وام را می بلعند
قیمت اوراق مسکن
بررسی های موجود نشان می دهد که اوراق تسه در اردیبهشت ماه سال جاری روند نزولی داشته اند. اما به هرحال باز هم کم هزینه نیستند و بخش زیادی از مبلغ وام را به خود اختصاص می دهند.
در واقع اوراق تسه، پیش نیاز دریافت وام مسکن هستند و بدون آن ها نمی توان این تسهیلات را دریافت کرد.
در حال حاضر اگر مجردهای ساکن تهران بخواهند وام ۲۸۰ میلیون تومانی مسکن را تهیه کنند، باید ۴۰۰ برگه تسهیلات خریداری نمایند. نرخ های امروز نشان می دهد که قیمت هر ورق تسه به ۸۹ هزار و ۵۰۵ تومان رسیده است. در نتیجه، مجردهای تهرانی باید مبلغ ۳۴ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان برای دریافت وام، اوراق تسه خریداری کنند.
البته این مبلغ برای دریافت وام ۲۰۰ میلیون تومانی است. ۸۰ میلیون نیز به عنوان وام جعاله پرداخت می شود که برای دریافت آن نیز باید ۱۶۰ ورق خریداری کرد که مبلغ کلی آن ها ۱۳ میلیون و ۶۸۰ هزار تومان می شد. به این ترتیب، این افراد باید مبلغ ۴۸ میلیون و ۱۷۶ هزار تومان برای خرید اوراق تسه و دریافت تسهیلات مسکن هزینه کنند.
وضعیت زوجین تهرانی نیز دست کمی از مجردها ندارد و باید مبالغ هنگفتی را به همین منظور پرداخت کنند. کل وامی که در اختیار زوجین قرار می گیرد، ۴۸۰ میلیون تومان است که ۸۰ میلیون از این مبلغ، به عنوان وام جعاله پرداخت می شود.
در نتیجه، زوجین باید ۸۰۰ برگه تسهیلات بخرند که تقریبا هزینه ی آن حدود ۶۸ میلیون و ۴۰۴ هزار تومان می شود. برای دریافت وام جعاله نیز مبلغ ۱۳ میلیون و ۶۸۰ هزار تومان باید هزینه ی اوراق تسه شود.
به طور کلی، هزینه ی دریافت وام، صرف نظر از هزینه های جانبی، برای زوجین ۸۵ میلیون و ۵۰۵ هزار تومان می شود.
طبیعتا چنین مبالغی بسیار بالاست و چیز زیادی از مبلغ تسهیلات باقی نمی ماند. شاید به همین علت باشد که کمتر کسی برای دریافت وام مسکن اقدام می کند.
دریافت وام مسکن چه هزینه هایی دارد
همان طور که گفتیم، خرید اوراق تسه تنها هزینه ای نیست که متقاضیان وام مسکن در طی پروسه ی دریافت این تسهیلات باید صرف کنند. خیلی از متقاضیان می گویند که در طی فرآیند دریافت وام، به بهانه های مختلف از آن ها پول دریافت شده است.
مثلا یکی از هزینه های جانبی دریافت وام، کارشناسی بانک است. در حال حاضر بانک برای این که ملکی را کارشناسی کند، مبلغ ۱ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان تا ۲ میلیون دریافت می کند.
در کنار این هزینه، باید هزینه های محضرخانه و قرار دادن سند خانه در رهن بانک را نیز در نظر گرفت. بعد از اینکه وام مسکن پرداخت شد و خانه خریداری شد، باید سند آن در رهن بانک قرار بگیرد تا زمانی که تمام قسط های آن پرداخت شود.
طبیعی است که این اقدامات، هزینه بر خواهد بود. درحال حاضر، محضرداران مختلف، برای مجردها هزینه ای برابر با ۶ الی ۹ میلیون تومان می گیرند. برای زوجین تهرانی نیز مبلغ ۱۲ الی ۱۶ میلیون در نظر گرفته شده است.
با توجه به این هزینه ها، می توان گفت که مجردها برای دریافت این وام باید مبلغ ۵۹ میلیون و زوجین تهرانی باید ۱۰۵ میلیون تومان پرداخت کنند. در نتیجه، به سادگی یک سوم مبلغ کلی تسهیلات خرج می شود و آن چه باقی می ماند، برای خرید چند متر خانه ی بدون امکانات هم کافی نیست.
یکی دیگر از مشکلات مربوط به این تسهیلات، مبلغ بسیار بالای اقساط آن است. در حال حاضر، دوره ی بازپرداخت آن ۱۰ الی ۱۲ ساله در نظر گرفته شده است.
با توجه به این دوره ی بازپرداخت، یک مجرد تهرانی در کمترین حالت باید مبلغ ۶ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان را به صورت ماهانه به بانک پرداخت کند. مبلغ اقساط زوجین نیز حدود ۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان خواهد بود. سوال این جاست که کدام یک از طبقات جامعه قادر به پرداخت چنین اقساطی هستند؟ آن هم در سالی که سقف درآمد، ۷ الی ۸ میلیون تومان تعیین شده است.
چرا وام مسکن به صرفه نیست؟
مدت هاست که کارشناسان مختلف اعلام می کنند که چنین وام هایی دیگر صرفه ی اقتصادی ندارند و به همین دلیل است که تعداد متقاضیان برای دریافت آن کمتر می شود.
در حال حاضر و بر اساس گزارش های میدانی، قیمت هر متر مربع مسکن در تهران به ۶۰ میلیون تومان رسیده است. به این معنی که برای خرید یک واحد ۶۰ متری در مرکز تهران باید حداقل ۳ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان هزینه کرد.
مبلغ وامی که در نهایت دست زوج های تهرانی را می گیرد، تقریبا ۳۷۵ میلیون تومان است. در نتیجه، حدودا ۵ درصد قیمت خانه را پوشش می دهد.
محضرداران می گویند که در طی سال های گذشته، هر روز از متقاضیان دریافت وام مسکن کمتر می شود چرا که اساسا قدرت خرید ندارد. علاوه بر این، هزینه های مربوط به دریافت وام نیز می تواند برای متقاضیان کمرشکن باشد. در نهایت آن چیزی که باقی می ماند هم برای خرید چند متر خانه هم کفاف نمی دهد.
از سوی دیگر، اقساط بازپرداخت این وام هم به شدت سنگین است و تعداد معدودی می توانند آن ها را پرداخت کنند.
در نتیجه طبیعی است که هر روز از میزان متقاضیان این تسهیلات کم می شود.
لازم به ذکر است که این وضعیت همیشه اینگونه نبوده است. تا همین چند سال پیش، قدرت خرید وام مسکن قابل توجه بود و می توانست بخش قابل قبولی از قیمت مسکن در تهران را پوشش بدهد. این در حالیست که در سال ۹۶، مبلغ این تسهیلات برای مجردها ۶۰ میلیون و برای متاهلین تهرانی، ۱۰۰ میلیون تومان بوده است.
اما نکته این جاست که قیمت یک واحد ۶۰ متری به طور متوسط، ۳۳۰ میلیون تومان بوده است. در نتیجه، مبلغ ۱۰۰ میلیون می توانست یک سوم هزینه ها را پوشش بدهد.
اما از همان سال، با جهش قیمت مسکن مواجه شدیم و مبلغ وام نیز متناسب با آن افزایش پیدا نکرد.
حالا بیشتر افراد به جای وام مسکن، به سراغ دریافت وام های دیگری می روند که اقساط آن ها کمتر است. مثلا امروزه خرید وام ازدواج خیلی زیاد شده چرا که اقساط آن بسیار پایین تر است. وام جانبازان نیز محبوبیت زیادی دارد.
در کشورهای اروپایی و پیشرفته، مبلغ وام مسکن می تواند تا ۷۰ درصد هزینه ها را پوشش بدهد. اقساط آن نیز بعضا ۱۰۰ ساله و با مبالغ خیلی کم است. البته وضعیت کشور ما قابل مقایسه نیست چرا که قیمت مسکن در برخی از کلانشهرها به شدت بالا رفته اما مبلغ وام، ناچیز مانده است.
از تمام این حرف و حدیث ها می توان چنین نتیجه گرفت که دریافت وام مسکن دیگر صرفه ی اقتصادی ندارد. به عبارت دیگر، این تسهیلات در معاملات مسکن دیگر جایی ندارد و به تدریج از جنوب تهران هم خارج می شود و به شهرهای اطراف می رود.