با هشدارهایی که دولت و مسئولین به بانک های عامل در طرح نهضت ملی مسکن، در طی شش ماه گذشته سه برابر شده است. اما واقعیت اینجاست که مشارکت بانک های خصوصی همچنان نزدیک به صفر است. با اینکه بیش از ۲۶ ماه است که از آغاز طرح نهضت ملی مسکن می گذرد.
به گزارش پرشین سازه ، در طرح نهضت ملی، ۲۷ بانک کشور متعهد شدند که تسهیلات مسکن در اختیار متقاضیان این طرح قرار بدهند. از این میان، فقط ۲۱ بانک توانستند وام بدهند.
در میان تمام بانک هایی که تسهیلات مسکن پرداخت کرده اند، سهم ۵ بانک دولتی بیشتر بوده است. سه بانک دیگر نیز عملکرد متوسطی داشته اند. اما عجیب تر از آن، پرداخت مبالغ کم تسهیلات توسط بانک های خصوصی است. قرار بود که این بانک ها ۶۳۰ هزار فقره وام پرداخت کنند اما تنها ۴۴۱۷ تسهیلات پرداخت کرده اند. به عبارت دیگر، کمتر از ۱ درصد تعهدات این بانک ها اجرایی شده است.
بر اساس قانون جهش تولید مسکن و در راستای اجرای طرح نهضت ملی مسکن، قرار بود که ۲۷ بانک و موسسه بانکی کشور، مبلغ ۳۶۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات در سال اول پرداخت کنند. مبلغ پرداختی در سال دوم باید به ۴۸۰ هزار میلیارد تومان می رسید.
از آن جایی که ساخت مسکن، مهمترین وعده ی دولت سیزدهم بود، همکاری بانک ها اهمیت به سزایی پیدا کرد. اما در کنار کم کاری برخی از بانک های دولتی، عملکرد بانک های خصوصی نیز فاجعه بار بوده و حتی به ۱ درصد تعهدات خود نیز عمل نکرده اند.
در سال ۱۴۰۰، نزدیک به ۶۳۰ هزار فقره قرارداد تسهیلات مسکن منعقد شده که در این میان سهم بانک مسکن، ۳۲۰ هزار قرارداد بوده است. بانک ملت نیز در جایگاه دوم قرار گرفته و نزدیک به ۷۲ هزار قرارداد بسته است.
بعد از آن، بانک سپه عملکرد قابل قبولی داشته و ۶۴ هزار قرارداد بسته است. بانک ملی، تجارت و صادرات نیز به ترتیب ۶۴ هزار، ۶۰ هزار و ۴۰ هزار قرارداد تسهیلات مسکن ملی منعقد ساخته!
سهم بانک های تجارت، رفاه و کشاورزی نیز به ترتیب ۵۰، ۱۶ و پنج هزار قرارداد بوده است.
در این میان، پست بانک نیز توانسته ۳۷۰۰ فقره قرارداد تسهیلات مسکن منعقد کند.
به جز این آمارها، آمار دیگری در مورد پرداخت وام توسط بانک های خصوصی وجود ندارد. ۱۸ بانک خصوصی باید تسهیلات مسکن پرداخت کنند اما فقط ۱۲ بانک به این طرح ورود کرده اند و مبالغ پرداخت شده توسط آنها نیز ناچیز بوده است. بانک سامان فقط ۱۲۰۰ فقره تسهیلات مسکن منعقد ساخته که در میان بانک های خصوصی رتبه ی اول دارد.
الباقی بانک های خصوصی تعریف خاصی ندارند. مثلا بانک توسعه تعاون فقط ۷۰۰ فقره، بانک اقتصاد نوین، ۷۰۰ فقره و بانک سینا نیز ۵۱۴ فقره قرارداد مسکن منعقد ساخته اند.
وضعیت دیگر بانک های خصوصی بدتر است. به نحوی که کمترین مشارکت در پرداخت تسهیلات مربوط به بانک شهر بوده که فقط ۷ قرارداد تسهیلات مسکن منعقد ساخته است. سهم بانک های خصوصی از کل پرداختی های وام مسکن، فقط ۰.۷ درصد بوده و حتی به ۱ درصد نیز نرسیده است. بنابراین می توان به صراحت اعلام کرد که بانک های خصوصی از طرح نهضت ملی مسکن کنار کشیده اند و عملاً مشارکتی در این حوزه نداشته اند.
وضعیت فاجعه بار پرداختی ها باعث شد که صدای رئیس جمهور نیز دربیاید و به بانک های متخلف هشدار بدهد. در کنار آن، مهرداد بذرپاش نیز رایزنی های زیادی در این حوزه داشت و همین موضوع باعث شده که در طی شش ماه گذشته، حضور بانک ها در طرح مزبور سه برابر شود.
از میان ۶۳۰ هزار وامی که پرداخت شده، ۴۲۰ هزار فقره فقط در شش ماه اخیر بوده است.
به نظر می آید که سرعت گرفتن پرداخت تسهیلات بانکی به افزایش ساخت و ساز نیز منجر شده است. وزیر راه و شهرسازی می گوید که ساخت ۱ میلیون و ۹۳۰ هزار واحد مسکونی در کل کشور آغاز شده است.
برای اینکه پروژه های مسکونی پیشرفت فیزیکی داشته باشند باید تسهیلات بانکی به موقع پرداخت شود و واریز سهم آورده نیز به درستی صورت بگیرد. در غیر این صورت، پروژه ها متوقف می شوند.
نهضت ملی مسکن در قالب طرح های مختلفی از جمله خودمالکی، نوسازی بافت فرسوده، اهدای زمین رایگان، انبوه سازی و…اجرا می شود و سازمان های زیادی از جمله شرکت عمران شهرهای جدید، شهرداری ها، نظام مهندسی، انبوه سازان، خیرین و دیگر نهادها در اجرای این طرح، همکاری می کنند.
بر اساس آمارهای وزارت راه و شهرسازی، نزدیک به ۵۳ هزار هکتار زمین شناسایی شده و اولویت با اتمام طرح مسکن مهر می باشد. قرار است تا پایان امسال، الباقی پروژه های مسکن مهر نیز به اتمام برسد و به متقاضیان تحویل داده شود.
در حال حاضر، سقف تسهیلاتی که برای طرح نهضت ملی مسکن در نظر گرفته شده، ۵۵۰ میلیون تومان است. پرداخت اقساط آن نیز به شکل پلکانی خواهد بود. در واقع دولت تلاش دارد تا با کاهش نرخ سود تسهیلات بانکی و اقساط این وام، شرایطی را فراهم بیاورد تا متقاضیان بتوانند از این وام بهره ببرند.
