تحقیقات نشان می دهد که بالا رفتن هزینه مسکن در عین پایین آمدن قدرت خرید کارگران، باعث شده تا زندگی این قشر زحمتکش با چالش های زیادی مواجه شود. در میان تمام سختی ها، حاشیه نشینی جدیدترین معضل بزرگ مسکن کارگران است.
به گزارش پرشین سازه ، مسکن یکی از سه نیاز اصلی انسان محسوب می شود که تامین آن از اساسی ترین احتیاجات خانوار است. در سال های اخیر به واسطه رکود و تورم عمومی و به ویژه مشکلاتی که گریبانگیر بازار مسکن شده، سهم هزینه مسکن در سبد خانوار به شدت رشد کرده و بیش از همه خانواده های کارگری را تحت تأثیر قرار داده است. امروزه شرایط به گونه ای است که بسیاری از کارگران برای تأمین نیازهای اولیه خود با مشکل مواجه شده اند.
بر اساس گزارش های رسمی، هزینه مسکن سهم عمده هزینه های خانواده های کارگری را به خود اختصاص می دهد. در بعضی از شهرهای بزرگ، سهم هزینه مسکن برای کارگران حتی به بیش از ۵۰ درصد درآمد رسیده است! بالا رفتن نرخ اجاره بها در کنار رشد قیمت مسکن، موجب شده تا خرید خانه برای اکثر کارگران به یک رویای غیرقابل دسترس تبدیل شود.
زیاد بودن سهم هزینه مسکن، همچنین باعث شده تا قدرت خرید خانوارهای کارگری کاهش چشمگیری پیدا کند و کار را تا جایی پیش ببرد که این قشر محروم را مجبور کند از هزینه های دیگری همچون تغذیه، بهداشت و آموزش کم کند تا بتواند از پس هزینه های مسکن بربیاید. همین موضوع باعث شده تا شمار زیادی از خانواده های کارگری مجبور به مهاجرت به حاشیه شهرها شوند که این مسئله خود منجر به بروز مشکلات اجتماعی و اقتصادی جدیدی شده است.
سهم بیش از ۵۵ درصدی هزینه مسکن در سبد هزینه های خانواده های تهرانی
بررسی های انجام شده توسط مرکز آمار کشور به خوبی نشان می دهد که تهرانی ها در سال گذشته (۱۴۰۲)، بیشترین هزینه را بابت تأمین مسکن خود نسبت به دیگر شهرهای ایران پرداخت کرده اند. بر اساس این آمار، ۵۵.۸ درصد از هزینه های زندگی یک خانواده تهرانی به مسکن اختصاص دارد. این آمار در حالی ثبت شده که میانگین کشوری این شاخص (نسبت هزینه های مسکن به کل هزینه های زندگی)، در سال گذشته ۴۲.۴ درصد بوده است.
در حالی که گران ترین مسکن ها در تهران پیدا می شوند، بر اساس آمار در سال ۱۴۰۲، ارزان ترین خانه ها در کهگیلویه و بویراحمد ثبت شده اند. جالب اینکه در این استان، شاخص هزینه مسکن برای هر خانوار، به صورت متوسط تنها ۱۸.۵ درصد از کل هزینه هاست!
۲۵ میلیون تومان: کمترین هزینه زندگی در تهران
بیگدلی، یکی از اعضای کمیسیون اجتماعی مجلس بیان کرده که حقوق ها باید متناسب با تورم رشد پیدا کنند، زیرا در غیر این صورت قشر کارگری در جامعه آسیب های جبران ناپذیری خواهد دید. آخرین آمار رسمی منتشر شده اعلام می کند که نرخ تورم در کشور ۳۷ درصد است (فرض می کنیم که در واقعیت هم همینطور باشد)، که بر این اساس باید حقوق کارگران را ۳۷ درصد افزایش دهیم، اما وقتی زیربنای اقتصادی مثل شرایط امروز، بسیار ضعیف باشد، هرچقدر هم که حقوق ها را افزایش دهیم باز هم تأثیر چندانی در قدرت خرید نخواهد داشت.
وی در ادامه اظهار داشت که چنانچه به جای ۲۰ درصد سالانه مرسوم، حقوق کارگران را ۴۰ درصد بالا ببریم، شاید بتوانیم گوشه ای از مشکلات تورمی این قشر را برداریم و زمینه ساز برداشتن گام های بزرگ برای کم کردن فاصله بین حقوق و تورم باشیم.
بیگدلی همچنین اعلام کرد که سبد معیشتی در شهرهای بزرگی مانند تهران، به حداقل ۲۵ میلیون تومان رسیده است. به عبارت دیگر، چنانچه بخواهیم از پس هزینه های کرایه خانه و هزینه های دیگر خانواده بربیاییم، با حقوق زیر ۲۵ میلیون تومان امکان پذیر نیست.
از آنجایی که هزینه های مسکن سهم عمده هزینه های خانوار را تشکیل داده، کنترل آن تأثیر قابل توجهی بر معیشت خانوارهای ایرانی خواهد گذاشت. الزامی است که سیاستگذاران راهکارهای عملی مناسب برای خروج از این بحران پیدا کنند، زیرا در غیر این صورت هزینه های مسکن با وضعیت فعلی می تواند موجب تشدید نابرابری های اجتماعی و اقتصادی در ایران شده و زندگی میلیون ها کارگر را با معضلات جدی تر روبرو کند.
کارشناسان اقتصادی بر این باور هستند که دولت باید با استفاده از ابزارهایی همچون تولید مسکن حمایتی، افزایش وام های مسکن، کنترل بازار اجاره و زمینه سازی برای تولید مسکن ارزان قیمت، تلاش کند تا از فشار هزینه های مسکن اقشار ضعیف جامعه بکاهد. از طرف دیگر، برای اینکه بتوان به نتیجه مطلوب رسید، باید همزمان دستمزدها را متناسب با تورم واقعی کشور افزایش داد تا قدرت خرید کارگران بالاتر برود.
