یکی از اصلی ترین دلایلی که در نهایت به تورم ختم می شود، افزایش نقدینگی در سطح جامعه است. به همین دلیل است که خیلی از کارشناسان اقتصادی، طرح هایی را برنامه ریزی می کنند تا به این ترتیب، نقدینگی کشور جذب طرح های تولیدی و مهم شود. در طول یک سال گذشته نیز حدود ۲۲ میلیارد تومان از نقدینگی کشور جذب پروژه های طرح نهضت ملی مسکن شده است که چنین اقدامی می تواند به افزایش تولید کشور نیز منتهی شود.
به گزارش پرشین سازه ، از سال ۱۳۹۲ تا همین سال گذشته، بازار مسکن درگیر سیاست های اشتباهی بوده است که شرایط را نا به سامان می کردند. سیاست هایی که علاوه بر تاثیر روی بازار مسکن، دیگر جنبه های اقتصاد کشور را تحت شعاع قرار می دادند.
با بررسی آمارهای بانک مرکزی، متوجه می شویم که در تیرماه سال ۱۴۰۱، نقدینگی موجود در اقتصاد از ۵۲۵۰ هزار میلیارد تومان نیز عبور کرده است و رشد ۳۷ درصدی را به ثبت رسانده است. گرچه تلاش بانک مرکزی برای جلوگیری از رشد سرسام آور نقدینگی، قابل توجه است اما در صورتی که برنامه ی مدونی برای هدایت نقدینگی به سمت تولید وجود نداشته باشد، اثرات مخرب آن همچنان باقی خواهند ماند.
برای این که درک بهتری نسبت به بزرگی عدد نقدینگی کشور داشته باشید، کافیست که تاثیر ۱۰۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی را در یک بخش از اقتصاد در نظر بگیرید. حالا همین عدد ۱۰۰ هزار میلیارد تومان را در ۵۲ ضرب کنید تا بزرگی مقدار نقدینگی کشور را درک کنید. مسئله ای که اگر به درستی هدایت نشود می تواند اثرات مخربی بر اقتصاد کشور داشته باشد و هزاران نفر را درگیر کند.
چگونه می توان نقدینگی را کنترل کرد؟
حالا سوال اصلی و مهمی که مطرح می شود این است که چگونه می توان سطح نقدینگی کشور را کنترل کرد. یکی از برنامه های دولت برای کنترل آن، هدایت این نقدینگی به سمت تولید است. طبیعی است که هدایت نقدینگی ای که در اختیار افراد است، خیلی سخت تر از هدایت تسهیلات بانکی خواهد بود. این کار نیازمند ظرافت و سیاست بیشتری است.
یکی از موفق ترین تجربیاتی که در این حوزه صورت گرفته است، هدایت نقدینگی به سمت ساخت مسکن بوده است. بر اساس آمار بانک مسکن در خصوص تسهیلاتی که برای طرح های حمایتی دولت پرداخت کرده است، مردم برای پیشبرد این طرح ها حدود ۲۲ هزار میلیارد تومان پرداخت کرده اند که بیش از ۱۰ هزار میلیارد آن، همچنان در حساب متقاضیان در بانک مسکن است. در صورتی که چنین طرح هایی برای تولید وجود نداشت، همین میزان نقدینگی وارد بازار سفته بازی می شد و به تورم دامن می زد.
۲۲ هزار میلیارد تومان جذب طرح نهضت ملی مسکن شده است!
این رقم در حالی به طرح نهضت ملی مسکن اختصاص پیدا کرده است که هنوز پروژه های این طرح به طور جدی شروع نشده اند. این رقم تنها برای ساخت ۱۳۸ هزار واحد است. در واقع اگر وعده ی ساخت سالی ۱ میلیون مسکن در سال تحقق پیدا کند، سالیانه رقم بسیار بالاتری از ۲۲ هزار میلیارد تومان از طرف متقاضیان نهضت ملی مسکن به این پروژه ها تزریق خواهد شد و نقدینگی به صورت جدی کنترل می شود.
مسئله ی دیگری که در این میان باید به آن توجه داشت، این است که پرداختی بانک مسکن به طرح مسکن ملی در طول این مدت، حدود ۱۶ هزار میلیارد تومان بوده است. این موضوع نشان می دهد که منابع ورودی به بانک مسکن در اثر این طرح از منابع مصرف شده کمتر است. در نتیجه تراز بانک مسکن نیز مثبت شده است.
با توجه به مواردی که در بالا ذکر کردیم، در حقیقت می توان بخش زیادی از نقدینگی کشور را به سمت ساخت مسکن هدایت کرد. در چنین شرایطی، بخش زیادی از تسهیلات بانکی نیز که تا قبل از این به بیراهه می رفت، صرف ساخت مسکن شود.
افزایش تولید و اشتغال با ساخت مسکن
در این میان یکی از کارشناسان حوزه اقتصاد مسکن چنین گفته است: بر اساس آماری که بانک مرکزی اعلام کرده است، در ۴ ماه اول سال ۱۴۰۱، حدود ۱ هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت شده است که در قیاس با تسهیلات پرداخت شده در سال گذشته، حدود ۴۲ درصد رشد داشته است.
علی نادری، کارشناس حوزه اقتصاد مسکن در ادامه ی سخنان خود چنین گفت: در صورتی که بانک ها به قانون جهش تولید مسکن پایبند باشند و ۲۰ درصد سهم تسهیلات خود را به ساخت مسکن اختصاص دهند، با توجه به پیشرانه بودن بازار مسکن، هم شغل های زیادی ایجاد می شود، هم رشد اقتصادی به وجود می آید. هم زمانی که متقاضیان ببیند که پروژه های نهضت ملی در حال پیشرفت است، با اشتیاق بیشتری، آورده های خود را افزایش می دهند.
در صورتی که موارد فوق تحقق پیدا کند، تحقق وعده ی ساخت یک میلیون مسکن در سال دور از انتظار نخواهد بود. در ضمن نقدینگی جذب بخش های تولیدی می شود. تورم کنترل می شود و در نتیجه ی تمام این موارد، رشد اقتصادی نیز به وجود می آید.
در صورتی که این اهداف تحقق پیدا کنند، دولت سیزدهم می تواند با یک تیر، دو نشان بزند. در واقع با چنین شرایطی، هم فشار کمتری بر روی متقاضیان مسکن وارد خواهد آمد و خیلی از افراد صاحب خانه می شوند. هم این که نقدینگی موجود در کشور، جذب فرآیندهای تولیدی شده و تورم کنترل می شود. در دولت های پیشین، این موضوع چندان مورد توجه قرار نگرفت و اجازه دادند که نقدینگی در سطح کشور چند برابر شود که هم منجر به کاهش تولید مسکن شد. هم این که تورم را افزایش داد.
تاثیر سیاست های غلط دولت های پیشین همچنان قابل مشاهده است و می توانیم کمبود مسکن را در کشور مشاهده کنیم.