گرچه بازار مسکن مشکلات زیادی دارد اما به نظر می آید که هیچ یک از این معضلات به اندازه حضور مافیاگونه بانک ها در این بازار، پررنگ نیست. اعتقاد بسیاری از کارشناسان بر این است که اگر بانک ها، دست از سوداگری در بازار املاک بردارند، قطعا قیمت ها تغییر زیادی خواهند کرد.
به گزارش پرشین سازه ، یکی از بزرگ ترین مالکان مسکن در ایران، بانک ها هستند. مالکیت آن ها از طرق مختلفی مثل دریافت وثیقه، تسهیلات معوقه و…به دست آمده است. قرار بود این املاک به فروش برسند تا بخشی از مشکلات مالی بانک ها حل شود اما به نظر می آید که بعد از آگهی مزایده، هیچوقت این واحدها فروخته نمی شوند و فقط به شکل دوره ای، قیمت آن ها بیشتر می شود.
ضوابط بانک مرکزی می گوید که اگر بعد از دو بار انتشار آگهی مزایده و فروش نرفتن ملک، بانک ها موظف هستند که قیمت را به شکل توافقی تعیین کنند تا خللی در روند فروش این املاک پیش نیاید اما مشخصاً بانک های کشور، اصلاً و ابداً توجهی به این ضابطه ندارند و هر بار، آگهی جدیدی با قیمت تازه منتشر می کنند.
به این ترتیب، نه تنها ملک فروخته نمی شود، بلکه روز به روز بر قیمت ملک افزوده می شود و دارایی بانک ها ارزشمندتر می گردد. علاوه بر این، چنین اقدامی به بانک ها کمک می کند تا با شناسایی سودهای غیرواقعی در صورت های مالی خود، وضعیت مالی خود را بهبود ببخشند.
صرف نظر از دلالی و سوداگری بانک ها، چنین اقداماتی باعث می شود که قیمت مسکن به شکل مصنوعی بالاتر برود. بانک ها به عنوان بزرگترین مالکان کشور، تبدیل به الگویی برای دیگر مالکان نیز می شوند و به این ترتیب، قیمت ها به شکل دسته جمعی بالا می رود. البته دود این موضوع به چشم خود مالکان نیز می رود، همانگونه که دیدیم افزایش بی رویه قیمت منجر به ایجاد رکود سنگین در یک سال اخیر شده و املاک مالکان روی دستشان مانده است.
آن سوی بازار نیز، نارضایتی زیادی وجود دارد و بسیاری از خریداران با مشاهده قیمت های فضایی، عطای خرید ملک را به لقایش می بخشند. واقعیت اینجاست که این موضوع فقط گریبان خریداران کم بودجه را نگرفته، بلکه حتی کسانی که تا همین چند ماه قبل نیز، بودجه کافی برای خرید خانه داشته اند، حالا با افزایش قیمت ها دیگر از بازار مسکن رانده شده اند.
سیاست های خطرناک بانک در قبال بازار مسکن باعث شده که وضعیت تا حد زیادی پیچیده شود. البته که در نهایت، بانک ها چنین اقدامی را در راستای بهبود گزارش های مالی خود و نشان دادن سود بالا انجام می دهند اما در نهایت ضرر واقعی را خریداران مسکن می بینند.
واقعیت اینجاست که سودهای ذکر شده توسط بانک، معمولاً تحقق پیدا نمی کنند و عملاً بسیاری از بانک های کشور با مشکلات مالی رو به رو هستند. گرچه دارایی های بانک ها زیاد است اما به هرحال، باید این دارایی ها به نقدینگی تبدیل شوند تا بتوانند به کمک بانک ها بیایند.
در کنار تمام اقدامات مخرب بانک ها، نظارت موجود نیز مورد انتقاد است. بانک مرکزی قادر به اجرای ضوابط و قوانین خود نیست و نظارتی هم بر عملکرد بانک ها ندارد. به همین جهت، فرصتی برای بانک ها پیش آمده تا از خلاءهای قانونی بیشترین بهره را ببرند و اقدامات غیرقانونی خود را ادامه دهند.
بانک های کشور به جای تلاش برای بهبود واقعی وضعیت های مالی خود، به دنبال این هستند که سودهای غیرواقعی و کوتاه مدت به دست آورند و اهمیتی به ثبات اقتصاد کلان کشور و بازار مسکن نمی دهند.
یکی از کارشناسان مسکن می گوید که مافیای بزرگ مسکن، در واقع همین بانک ها هستند. متاسفانه اینگونه تلقی می شود که بالا رفتن تراز مالی یک سازمان با افزایش تعداد املاک آن ارتباط مستقیم دارند. این مسئله را حتی می توان از رفتار مدیران بانک ها و دیگر مدیران دولتی دید که به هیچ وجه حاضر به از دست دادن املاک تحت مالکیت خود نیستند.
علیرضا محمدی در بخش دیگری از صحبت های خود اعلام کرد که کار مافیا، تعیین قیمت در بازار است. بانک ها و سازمان های دیگر اجازه نمی دهند که املاک موجود در بازار با قیمت پایین فروخته شوند. از سوی دیگر، قیمت پایه املاک نیز به قدری بالاست که اساساً خرید آن ها مقرون به صرفه نیست.
حالا کار به جایی رسیده که بانک ها، املاک خود را بی استفاده گذاشته اند و سرمایه گذاری خاصی روی آن ها انجام نمی دهند. جالب اینجاست که با وجود این بی عملی، سود بزرگی به جیب می زنند و عملاً تبدیل به سوداگران مسکن شده اند.
اگر بانکی ها دست از سر بازار مسکن بردارند و با بهانه های مختلف، دست به سوداگری در آن نزنند، احتمالاً وضعیت بازار بهتر خواهد شد و شاید شاهد کاهش قیمت ها نیز باشیم.
