وضعیت نا به سامان بازار نهاده های ساختمانی منجر شد که شورای آهن و فولاد تشکیل شود. اصلی ترین هدف این شورا، جلوگیری از دخالت مستقیم وزارت صمت در قیمت گذاری محصولات فولادی است. البته اعضای کنونی آن در حال حاضر با وزارتخانه و فعالان زنجیره ی فولاد به توافق های ضروری دست پیدا نکرده اند. به همین دلیل است که خیلی از فعالین و کارشناسان بازار فولاد، تشکیل این شورا را به معنای ورود مافیا به بازار فولاد کشور می دانند.
به گزارش پرشین سازه ، بسیاری از تولید کننده های آهن و فولاد تمایل دارند که قیمت گذاری این محصولات از دست وزارت صمت خارج شده و به صورت مستقل، توسط زنجیره ی فعالین صورت بگیرد. دقیقا به همین دلیل است که شورای آهن و فولاد تشکیل شد.
اما در حال حاضر به نظر می آید که تشکیل چنین شورایی برای خیلی از فعالین، به معنای ورود مافیا به این بازار است.
حتی به نظر می آید که دولت نیز اهمیت چندانی به این شورا نمی دهد و آن را مشروع نمی داند. در این میان، معاون وزیر صمت، آقای رضا محتشمی پور چنین شورایی را دارای بلوغ لازم نمی داند.
اختلاف نظر در میان حلقه های گوناگون این زنجیره و همچنین سرمایه گذاران نیز بسیار بالاست. تا جایی که خیلی از این افراد، به جای گفتن شورای فولاد و آهن، از آن به عنوان مافیای فولاد و آهن نام می برند. در این میان سوال این جاست که آیا واقعا شورای مربوطه، بر اساس رانت شکل گرفته است یا واقعا بر اساس شعاری که دارند، حافظ منافع تمام اعضای زنجیره است؟
شورای فولاد و آهن بالغ محسوب می شود؟
یکی از اصلی ترین چیزهایی که در خصوص این شورا گفته می شود، این است که بلوغ کافی ندارد. در حال حاضر این شورا با محوریت انجمن سنگ آهن ایران؛ انجمن تولید کنندگان فولاد ایران و انجمن نوردکاران فولادی فعالیت دارد. این شورای تلاش می کند که قیمت محصولت فولادی و آهنی را با استقلال کامل تعیین کند. اعداد و ارقام پیشنهادی این شورا به شرح زیر است:
قیمت پایه ی شمش فولادی، ۸۶ درصد قیمت کشف شده میلگرد، قیمت پایه آهن اسفنجی، ۴۶ درصد قیمت کشف شده ی میلگرد، قیمت پایه گندله ۲۰ درصد قیمت کشف شده ی میلگرد است که در مدت چهار ماه به ۲۲ درصد می رسد. قیمت پایه کنستانتره ۱۶.۵ درصد قیمت کشف شده ی میلگرد خواهد بود.
در این میان معاون وزیر صمت چنین گفته است: اساسا تمایل دولت نیز بر این است که دخالتی در زنجیره ی فولاد نداشته باشد و ورود نکند. مبنا هم بر این است که قیمت گذاری دستوری صورت نگیرد. اما شورای فولاد هنوز به بلوغ لازم نرسیده است.
طبیعی است که این اظهارنظرهای معاون وزیر به مذاق اعضای شورا اصلا خوش نیامد. به نحوی که رئیس انجمن سنگ آهن، آقای مهرداد اکبریان در خصوص این سخنان چنین واکنش نشان داد: آقای محتشمی پور، صحبت بدی کرده است.
قیمت های اعلام شده، نهایی نخواهد بود!
در این میان سوالی مطرح می شود که آیا این قیمت های اعلام شده، نهایی هستند؟ بهرام سبحانی، رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد در خصوص این موضوع چنین گفت: ضرایبی که توسط شورا اعلام شده است صرفا یک طرح ابتدایی و اولیه است و خود اعضای شورا هم هنوز به تعیین ضرایب قطعی و دقیق نرسیده اند و جمع بندی صورت نگرفته است. باید بدانید که منافع تمام کسانی که از ابتدا تا انتهای زنجیره وجود دارند در تعیین نهایی ضرایب در نظر گرفته شده است.
وی همچنین در خصوص اظهارات وزیر صمت نیز چنین گفت: تمامی اعضای شورای فولاد و آهن کسانی هستند که سال هاست در این صنعت استخوان خرد کرده اند. در صورتی که این افراد بلوغ لازم را نداشته باشند، پس چه کسی این توانمندی را داراست؟ آیا در همان وزارتخانه ی صمت، افرادی پیدا می شوند که به اندازه ی این اعضا در صنعت فولاد و آهن فعالیت کرده باشند.
کدام درست است؟ شورا یا مافیا؟
بررسی آمارها و گزارشات نشان می دهد که اختلاف موجود تنها میان وزارتخانه و اعضای شورا نیست. بلکه خود زنجیره ی فعالان نیز در خصوص این شورا تردیدهای بسیاری دارند. بسیاری از این فعالین به نحوه ی شکل گیری شورا، تصمیماتی که می گیرند و البته عملکرد نهایی آن ها اعتراض دارند.
یکی از اعضای کنونی هیئت مدیره انجمن فولاد، آقای رضا شهرستانی به صراحت این شورا را مافیا نامید و چنین گفت: نام اصلی این شورا، مافیای زنجیره فولاد است نه شورای فولاد و آهن! پشت پرده ی اعضای این شورا کسانی وجود دارند که تنها به فکر منافع شخصی خودشان هستند و اهمیتی به کل زنجیره نمی دهند و با همین تفکر وارد فرآیند قیمت گذاری شده اند.
شهرستانی افزود: زمانی که از زنجیره صحبت می کنیم منظورمان از سنگ آهن تا آهن اسفنجی و از آهن اسفنجی تا ذوب را در بر میگیرد. سوال این جاست که انجمن نورد که در حال حاضر عضو شوراست و وارد جریان قیمت گذاری شده است در کجای این زنجیره قرار گرفته است و چرا باید ورود کند؟ مگر وقتی که می خواهند قیمت مرغ را تعیین کنند از تولید کننده ی ناگت نظر می گیرند؟ قیمت گذاری شمش توسط تولیدکنندگان نورد طرحی محکوم به شکست است و منجر می شود که رانت های چند صد میلیاردی به وجود بیاید. در نهایت آتشی ایجاد خواهد شد که دودش قطعا به چشم صنعت فولاد می رود.
یک مافیای بالغ تشکیل شده است!
رضا شهرستانی، در خصوص اظهارات معاون معادن وزیر صمت در خصوص نابالغ بودن این شورا، نظرات متفاوتی داشت: معاونت معادن و فرآوری مواد وزارت صمت می گوید که این شورا بلوغ کافی ندارد. اما به نظر من، این شورا کاملا از روی عمد و بالغانه اقدام به تشکیل یک گروه مافیایی کرده است که اعضای آن تنها به فکر سود شخصی شان هستند.
قبل از این جنجال ها نیز، دبیر سندیکای تولیدکنندگان فولاد ایران، آقای آنوش رحام در خصوص این شورا چنین گفته بود: این شورا تا به الان، بدون حضور تولیدکنندگان ورق و لوله و پروفیل سازان که در حقیقت، حلقه ی آخر زنجیره و متشکل از ۳۰ میلیون تن محصول هستند، تشکیل شده است.
به نظر می آید که وضعیت قیمت گذاری فرآورده های فولاد و آهن تا به این لحظه مشخص نیست و اختلافات، کمتر نشده است.
