در شرایط بحرانی صنعت داخلی ساختمان، تنها راهی که برای تولیدکنندگان مصالح ساختمانی باقی مانده، صادرات است اما به نظر می آید که وضعیت فعلی صادرات نیز به خاطر عوارض بالا، چندان جالب توجه نیست.
به گزارش پرشین سازه ، کشور ترکیه یکی از اصلی ترین مقاصد صادرات محصولات فولادی مثل تیرآهن و میلگرد بود اما در حال حاضر، نرخ عوارض واردات فولاد ایران در این کشور به ۳۰ درصد رسیده است. در نتیجه، تولیدکنندگان ایرانی ناچارند محصول خود را هزار میلیارد تومان زیر قیمت به کشور ترکیه صادر کنند. طبیعتاً این ضرر بزرگ باعث می شود که به تدریج، حتی صادرات هم گزینه ی مناسبی برای تولیدکنندگان مصالح ساختمانی نباشد.
نکته جالب توجه اینجاست که همین تولیدکنندگان میلگرد و تیرآهن، محصولات خود را با قیمت جهانی به مصرف کننده داخلی می فروشند اما ناچاراً این محصول را ۳۰ درصد ارزان تر از قیمت خود به کشورهای همسایه صادر می کنند. این دوگانگی، علاوه بر ضرر کردن تولیدکنندگان، به نفع مصرف کننده داخلی هم نیست.
این ضرر ۳۰ درصدی باعث شده که خسارت هزار میلیاردی به کشور وارد شود. یک حساب و کتاب کوتاه نشان می دهد که با چنین مبلغی می توان چه کارهایی در سطح کشور انجام داد. مثلا می توان هر یک ماه، ۳۰ مدرسه را به طور کامل ساخت و در اختیار تحصیل دانش آموزان قرار داد. اما به نظر می رسد که فعلاً ترجیح تولیدکنندگان بر این است که این ضرر را متحمل شوند، به جای اینکه به پروژه های عمرانی کشور توجه بیشتری داشته باشند.
اصلی ترین کاربرد تیرآهن و میلگرد در کشور ما، ساخت مسکن است. از آن جایی که در حال حاضر، ساخت مسکن ارزان قیمت برای افراد فاقد خانه در دستور کار دولت قرار گرفته، انتظار می رود که سیاست هایی در پیش بگیرد تا محصولات فولادی ارزان قیمت در اختیار سازندگان قرار بگیرد. به جای ارائه تخفیف های بیجا به کشورهای همسایه، می توان از این محصولات در کشور خود استفاده کرد.
بیش از هشت ماه است که فولاد ایران، زیر قیمت به کشورهای خارجی فروخته می شود. البته برخی از فعالان بازار فولاد می گویند که چنین موضوعی به خاطر وضع عوارض ۳۰ درصدی در کشور ترکیه است.
در ماه های اخیر، کشورهای همسایه تصمیم گرفته اند از تولیدکنندگان داخلی خود حمایت کنند. به همین دلیل، ورود فولاد ایرانی به این کشورها با عوارض ۳۰ درصدی همراه است. با وجود اینکه چنین وضعیتی برای تولیدکننده ایرانی، مطلوب و به صرفه نیست اما همچنان به صادرات خود ادامه می دهد.
این عوارض واردات از دی ماه سال ۱۴۰۲ در کشور ترکیه به اجرا درآمد. از آن زمان تا به امروز، صادرات فولاد به این کشور، نزدیک به ۱.۵ میلیون تن بوده است. بیشتر محصولات صادر شده، شامل میلگرد و تیرآهن می باشند.
به نظر می آید که چند عامل اصلی در تولید ارزان قیمت فولاد اثر داشته باشد. نیروی کار ایرانی ارزان است و هزینه های انرژی نیز چندان بالا نیست. به همین دلیل، تولید فولاد در ایران، ارزان تمام می شود. در نتیجه می توان گفت که حتی عوارض بالای صادرات نیز باعث از بین رفتن حاشیه سود تولیدکنندگان نشده است.
یکی از مدیران شرکت های فولادی از دولت درخواست کرد که برای رفع مشکلات صادرات فولاد دست به کار شود. سیاست هایی مثل تسعیر نرخ ارز، رعایت کف عرضه ها در بورس کالا و…باعث شده که مشکلات زیادی بر سر راه صادرات فولاد باشد. در صورتی که این موانع برطرف شود، می توان سالیانه ۱۰ میلیارد دلار از محل صادرات فولاد، ارزآوری داشت.
البته این نظر در میان تمام فعالان و کارشناسان بازار مشترک نیست. یکی از اساتید دانشگاه می گوید که چنین رویکردی به معنای حراج منابع ملی است. دانیال آل هاشم می گوید که سود صادرات به جیب اقتصاد کشور نمی رود. از آنجایی که هزینه های تولید در ایران ارزان است، در واقع این یارانه های سنگین مردم ایران است که در قالب تخفیف و عوارض به جیب کشورهای همسایه می رود.
در طی گزارشی که مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی منتشر کرد، اعلام شد که برای افزایش عایدی اقتصاد ایران از صنایعی مثل تولید فولاد، باید یارانه انرژی حذف شود تا به این ترتیب، چوب حراج به اموال ملی کشور زده نشود.
از سوی دیگر، دولت نیز باید در قالب ماده ۳ قانون مانع زدایی از صنعت برق اقدام کرده و تعرفه انرژی صنایع را تغییر بدهد. به این ترتیب، علاوه بر جلوگیری از متضرر شدن اقتصاد کشور، بهره وری صنایع نیز بالاتر می رود.
- نرخ عوارض واردات فولاد ایران در ترکیه به ۳۰ درصد رسیده است.
- تولیدکنندگان ایرانی ناچارند محصول خود را هزار میلیارد تومان زیر قیمت به کشور ترکیه صادر کنند.
- مصرف کننده داخلی فولاد، این محصول را با قیمت جهانی می خرد.
- صادرات فولاد به ضرر اقتصاد کشور است.
- دولت باید برای رفع مشکلات صادرات فولاد دست به کار شود.
- حذف یارانه انرژی و تغییر تعرفه انرژی صنایع، راه حل مشکل است.
