در انتخابات اخیر ریاست جمهوری کشور، وعده های مختلفی از سوی کاندیدهای محترم شنیدیم که بخش زیادی از آن ها به موضوع مسکن اختصاص پیدا کرده بود. برخی از آن ها صحبت از واگذاری رایگان زمین به مردم می کردند. اما این وعده تا چه حد عملی است و آیا قابلیت اجرا دارد؟
به گزارش پرشین سازه ، یکی از کارشناسان بازار مسکن ضمن تایید عملی بودن این وعده، اعلام کرد که در صورت اجرای آن، هر خانواده ایرانی می تواند ۲۰۰ متر زمین رایگان درریافت کند. این صحبت ها با چیزهایی که تا به امروز در مورد کمبود زمین شنیده ایم، منافات زیادی دارد و این سوال را مطرح می کند که کدام یک از این دو رویکرد، واقعی تر است؟
پیش از این در توجیه قیمت بالای مسکن اعلام می شد که زمین مناسب برای ساخت و ساز خیلی کم است و به همین دلیل، طبیعتاً قیمت مسکن نیز بالا رفته است. اما حالا گفته می شود که هر خانواده ایرانی می تواند تا ۲۰۰ متر زمین دریافت کند.
بر اساس گفته های یکی از کارشناسان مسکن، کمبودهایی که در حوزه زمین ایجاد شده، کاملا عمدی است و بیشتر آن به بحث عرضه زمین برمی گردد. در واقع بسیاری از افراد، نهادها و…زمین های مناسب برای ساخت و ساز را احتکار کرده و به بازار تولید مسکن عرضه نمی کنند. در نتیجه یک کمبود صوری به وجود می آورند و ارزش ملک خود را بالا می برند اما نکته اینجاست که آوار اصلی این مصیبت بر سر خانوار ایرانی فرو می ریزد و او ناچار است که با عواقب عدم عرضه زمین دست و پنجه نرم کند.
در طی چهار دهه ای که از پیروزی انقلاب اسلامی ایران می گذرد، بازار مسکن فراز و نشیب های زیادی به خود دیده است. گاهی مواقع قیمت ها مناسب بوده اند و بخش زیادی از مردم صاحبخانه شده اند. در ابتدای دهه ۷۰ تنها بخش کوچکی از جامعه مستاجر بودند و بیشتر خانواده های جدید بعد از چند سال، صاحبخانه می شدند. در حال حاضر کار به جایی رسیده که نیمی از جمعیت پایتخت را مستاجران تشکیل می دهند و دلیل اصلی این حجم از اجاره نشینی، افزایش قیمت مسکن ناشی از احتکار زمین است.
یکی از کارشناسان بازار مسکن تاکید کرد که ظرفیت های زیادی در حوزه تامین زمین وجود دارد اما متاسفانه به دلیل احتکار زمین، امکان شکوفایی این ظرفیت ها وجود ندارد. با توجه به این موضوع، می توان گفت که وعده های انتخاباتی کاندیدها، کاملاً امکان اجرا شدن را دارند، البته به شرطی که راهی برای مبارزه با احتکار زمین پیدا کنند.
البته وعده های خوش رنگ و لعاب کاندیدها، ضامن قطعیت در اجرای آن ها نیست. مثلا دولت سیزدهم با وعده ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی در طی ۴ سال روی کار آمد اما حالا بررسی ها نشان می دهد که تنها ۱۵ درصد از کل ۴ میلیون واحد تکمیل شده و به دست متقاضیان خود رسیده است. البته گزارش هایی مبنی بر افزایش سرعت ساخت و ساز این واحدها وجود دارد. وزیر راه و شهرسازی می گوید که ساخت ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار واحد را در پیش گرفته اند اما فقط ۲۳ درصد به مصرف کنندگان تحویل داده شده است.
واکاوی دلایل عدم موفقیت این طرح نشان می دهد که مشکل از عدم همکاری بانک هاست. بانک هایی که بر اساس قانون مکلف به پرداخت حداقل ۲۰ درصد سهم اعتبارات سالانه خود به بخش مسکن هستند اما به راحتی از وظایف خود عدول می کنند.
البته در این میان، دولت سیزدهم تمام تلاش خود را برای حل معضل مسکن کرد و با وجود خلف وعده ۱۸ بانک، باز هم توانست که زمین رایگان زیادی به متقاضیان مسکن عرضه کنند و علاوه بر این، تعداد شهرهای جدید را نیز افزایش داد که اقدام مثبت دیگری در راستای حل معضل مسکن بود.
حالا که در آستانه انتخاب دولت چهاردهم هستیم، می توان گفت که وعده واگذاری زمین رایگان به خانواده های ایرانی کاملا امکان پذیر است و ظرفیت واگذاری ۲۰۰ متر زمین به هر خانوار وجود دارد. در واقع این وعده فقط با اختصاص ۱ درصد از زمین های کشور، کاملاً عملی است. به عبارت دیگر در صورتیکه فقط ۱ درصد از مساحت زمین های کشور را در نظر بگیریم، سهم هر ایرانی ۱۹۶ متر زمین خواهد شد.
این موضوع کاملا واقعی است و بدون اغراق می باشد، به شرطی که کمبودهای صوری برطرف شده و فشاری که به شکل تعمدی بر زندگی مردم تحمیل می شود، برداشته شود. صاحبان قدرت و ذینفعان باید کنار بروند تا مردم به حقوق اصلی خود دست پیدا کنند. گرچه برای کنار زدن این افراد باید قدرت زیادی داشت اما یک دولت قدرتمند، می تواند چنین کاری را انجام دهد.
