در بسیاری از نقاط کشور، بافت تاریخی در خطر ریزش و تخریب است. سرپرست مدیریت بحران استانداری یزد اعلام کرد که در صورت وقوع زلزله در این شهر، بافت تاریخی یزد که ۷۰۰ هکتار مساحت دارد، اولین و آسیب پذیرترین نقطه شهر خواهد بود.
به گزارش پرشین سازه ، احسان بالاکتفی در مراسمی که به مناسبت روز ملی ایمنی در برابر زلزله و کاهش اثرات بلایای طبیعی برگزار شده بود، به ارائه گزارشی در خصوص اقدامات فرهنگی و پیشگیرانه که برای ارتقاء ایمنی ساختمان های استان در برابر زلزله صورت گرفته، پرداخت و خاطرنشان ساخت که باید فکری به حال بافت تاریخی یزد کرد.
وی اعلام کرد که بعد از زلزله بم در سال ۱۳۸۲، خوشبختانه فرهنگ سازی خوبی در حوزه ایمنی ساخت و استفاده از اسکلت بتنی یا فلزی صورت گرفت و سازمان نظام مهندسی استان نیز نظارت بیشتری بر ساخت و سازها اعمال کرد و بعد از آن، بیشتر ساختمان های ساخته شده، مقاوم بوده اند.
این مقام مسئول در ادامه صحبت های خود اعلام کرد که در کشورهای توسعه یافته، می توانند مقاوم ساختمان را به درستی انجام بدهند، چرا که فناوری های پیشرفته ای برای اجرای عملیات پیچیده و سخت مقاوم سازی دارند. اما در ایران، از آنجایی که صرفه اقتصادی چنین عملیاتی پایین است، ترجیح می دهند که بنا را تخریب کنند.
با این حال نباید از اقدامات فرهنگی و نظارتی و اثرات آنها به سادگی گذشت. همین موارد بوده که در سال های گذشته، منجر به افزایش ایمنی ساختمان ها شده است. در طی سال های گذشته، بحران های زیادی در حوزه ساختمان رخ داده که یکی از غم انگیزترین آنها، ریزش متروپل بود.
بعد از آن و بر اساس بخشنامه وزارت کشور، کارگروه رصد و پایش ساختمان های بلندمرتبه و ناایمن در استان تشکیل شد. بالاکتفی می گوید که این کارگروه موفق شد که از میان ساختمان های مهم استان مثل مدارس، بیمارستان ها، مراکز تجاری، آپارتمان ها و ورزشگاه ها، ۵۳ ساختمان غیرایمن را شناسایی کند و دستورات لازم را برای رفع نوافق آنها صادر نماید.
از آنجایی که استان یزد، یکی از کهن ترین استان های کشور و دارای حجم زیادی بافت تاریخی است، بیشتر از دیگر استان های کشور در معرض آسیب های زلزله قرار می گیرد. بافت تاریخی یزد حدود ۷۰۰ هکتار است که به محض وقوع بلایای طبیعی مثل زلزله، اولین جایی هستند که دچار آسیب می شوند.
سرپرست مدیریت بحران استانداری در ادامه صحبت های خود اعلام کرد که در حال حاضر، تمام فرایندهای ساخت و ساز تحت نظام مستمر شهرداری ها و دهیاری ها قرار دارد و به ندرت، ساختمانی را می بینیم که بدون پروانه ساختمانی ساخته شود.
علاوه بر بافت تاریخی، بخشی از بافت فرسوده شهری که عموما در دهه ۶۰ و ۷۰ بدون نظارت مهندسی و دریافت پروانه ساخت ساخته شده اند نیز، در خطر جدی آسیب قرار دارند.
تمام ساختمان هایی که دارای پروانه ساختمانی هستند، بر اساس آیین نامه ۲۸۰۰ زلزله ایران و مباحث مقررات ملی ساختمان شامل ۲۰ مبحث مربوط به سازه های بتنی و فولادی، انرژی، ایمنی، برق، مکانیک و غیره ساخته شده اند.
ناظران فنی نیز بر اجرای دقیق استانداردهای تعریف شده نظارت می کنند تا ساختمان ها بدون مشکل و با ایمنی بالا ساخته شوند. با این وجود، مقاوم سازی ساختمان های قدیمی به ندرت صورت می گیرد و اولویت معمولاً با تخریب است. با این حال، فرهنگ سازی اجرای اصول ایمنی در ساختمان های جدید اولویت دارد و ناظران اجازه نمی دهند که ساختمان های غیرایمن جدید ساخته شوند.
بالاکتفی در ادامه صحبت های خود به این نکته اشاره کرد که باید علاوه بر ایمن سازی ساختمان، آموزش های لازم جهت پناه گیری و تخلیه اضطراری نیز داده شود.
وی در ادامه یادآور شد: در صورتی که بیمه حوادث ساختمانی توسعه پیدا کند، می تواند نقشی اساسی در جبران خسارت ناشی از بلایای طبیعی ایفاء کند.
در راستای فرهنگ سازی این موارد، اقدامات تسهیلی نیز توسط ارگان های مختلف انجام شده است. مثلاً بنیاد مسکن، تسهیلاتی تا سقف ۴۰۰ میلیون تومان با سود چهار درصدی برای مقاوم سازی مسکن روستایی ارائه می کند. اداره کل نوسازی مدارس نیز بر روند نوسازی مدارس فرسوده نظارت می کند.
از وقتی که زلزله بهم رخ داد و اقدامات فرهنگ سازی گسترش یافت، مردم استقبال زیادی از اسکلت بتنی و فلزی کرده اند و به این ترتیب، مقاومت سازه ها چند مرحله بالاتر رفته است.
برنامه های آموزشی برابر افزایش آمادگی در برابر زلزله نیز در سطح استان برگزار می شود. برخی از این برنامه ها شامل مانور سالانه زلزله در مدارس، برگزاری همایش های مختلف آموزشی و انتشار پیام های آگاهی بخش در سطح رسانه هاست.
در حال حاضر، شهرداری ها و دهیاری ها، تدابیر سختگیرانه ای برای ساخت و ساز در نظر گرفته اند و به محض عدول از استانداردها، مراتب امر را به کمیسیون های مربوطه ارجاع می دهند. در صورتی که کارشناسان رسمی دادگستری ساختمان مربوطه را تایید نکنند، رای تخریب از سوی کمیسیون صادر شده و در اسرع وقت، تخریب نیز صورت می گیرد.
