آیا افزایش وام مسکن تورم زا است؟

خیلی از مسئولین بانکی و دولتی مدعی هستند که با افزایش وام خرید مسکن، تورم افزایش پیدا می کند. اما این ادعا تا چه حد صحت دارد؟!

به گزارش پرشین سازه ، گروهی از کارشناسان بانکی که طرح افزایش سقف وام خرید مسکن را تدوین کرده اند و پیشنهادشان این بوده که از طریق چند فقره وام، خرید مسکن مشارکتی را برای متقاضیان میسّر سازند، حالا به موانع زیادی برخورد کرده اند.

به نظر می آید که تورم زا بودن افزایش سقف وام خرید مسکن، نوعی توهم طولانی مدت است که به نفع برخی از افراد است که این توهم را نگه دارند. در هفته های گذشته، بانک ها با ارائه طرح وام خرید مسکن مشارکتی در تلاش بودند تا علاوه بر کارآمد ساختن این تسهیلات، امکان پرداخت اقساط آن را نیز فراهم کنند.
در حال حاضر، سقف این وام برای زوجین تهرانی، ۵۶۰ میلیون تومان با احتساب وام جعاله است. بر اساس طرحی که توسط کارشناسان بانکی به بانک مرکزی ارائه شده، مبلغ این وام به ۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان خواهد رسید. با یک حساب و کتاب ساده می توان متوجه شد که در یک بازه ۱۵ ساله بازپرداخت، مبلغ اقساط این وام ۲۶ میلیون تومان در ماه خواهد شد. طبیعتاً بسیاری از متقاضیان مسکن چنین پولی در اختیار ندارند و این مبلغ، بیش از دو برابر توان مالی خانواده هاست.

به همین دلیل بود که برخی، وام اشتراکی مسکن را پیشنهاد کرده اند که با استفاده از آن، می توان یک واحد مسکونی اشتراکی خرید و مبلغ اقساط آن را نیز نصف کرد.
بسیاری از کارشناسان می گویند که فقط این روش است که می تواند قفل صاحبخانه شدن را برای بسیاری از متقاضیان مسکن بشکند. البته در این میان، مقاومت هایی هم در برابر این طرح شکل گرفته و بسیاری از کارشناسان، چنین طرحی را از اساس غلط و اشتباه می دانند و پرداخت این تسهیلات را تورم زا می دانند و به طور جدی با هرگونه تعدیل مبلغ وام مخالف هستند.

سوال اینجاست که چنین ادعایی تا چه حد صحّت دارد؟ در طی سال های گذشته، بارها تلاش شده که قدرت تسیهلات مسکن احیاء شود اما عده ای با فوبیای تورم زا بودن این اقدام، جلوی آن ایستاده اند و اجازه نداده اند که چنین طرحی به تایید بانک مرکزی برسد!
ادعای تورم زا بودن افزایش وام مسکن صحّت دارد؟!
اگر نگاه کوتاهی به مسیر قیمت مسکن در طی سال های اخیر بندازیم، متوجه می شویم که عامل اصلی افزایش قیمت ها، وام مسکن نبوده و عناصر دیگری در این گرانی ها دخیل بوده اند.
به دو دلیل بسیار مهم و اساسی، وام مسکن اثرگذاری خود را از دست داده است: به علت افزایش قیمت ها، دیگر قدرت پوشش خرید مسکن ندارد و علاوه بر این، محرک های اصلی تورم مسکن با قدرت به فعالیت خود ادامه می دهند و نمی توان همگام با آن ها پیش رفت.
در سال های ۸۰ الی ۹۷، فقط دو بار شورای عالی پول و اعتبار موفق به تغییر مبلغ وام مسکن شد که شاید در این بازه زمانی، کافی بوده باشد اما بعد از جهش قیمت مسکن در سال ۹۷، اصلاً قابل قبول نیست.

در طی این پنج سال، قیمت مسکن بارها از عواملی مثل نوسانات بازار ارز، تورم عمومی و مسیر معاملات واحدهای مسکونی اثر گرفته و دچار تغییر شده است. در این سال ها، کمترین عاملی که باعث تغییر قیمت ها شده، همین وام مسکن است.
در طی سال های ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد، اصل و اساس بر ساخت مسکن بود و دولت های نهم و دهم تمام تلاش خود را کردند تا مسکن مهر را تکمیل کنند. این دولت، اعتقادی به وام خرید مسکن نداشت و در طی این سال ها، مبلغ وام خرید مسکن تقریباً ثابت باقی ماند البته بازار مسکن دچار گرانی های زیادی شد و در یک بازه ۹ ساله، قیمت آن ۹ برابر شد و از متری ۵۰۰ هزار تومان به متری ۴ میلیون تومان رسید.
با توجه به این موضوع، می توان نتیجه گرفت که قیمت مسکن فارغ از وام آن، دچار افزایش شده و مسیر خود را دنبال کرده است. در طی سال های اخیر، قدرت پوشش دهی وام مسکن روز به روز کمتر شده و مهر تایید دیگری بر این مسئله می زند.
در سال ۸۴، قدرت خرید وام مسکن معادل ۲۸ متر از یک واحد مسکونی در تهران بود. به این معنی که تقریباً نصف پول یک آپارتمان ۵۰ متری در تهران را تامین می کرد. اما در سال های بعد، همواره از قدرت خرید این وام کاسته شد و در سال ۹۲ به ۵ متر مربع رسید. همین موضوع باعث شد که متولیان امر دست به کار شده و مبلغ این وام را در سال بعد، ۷۰ درصد افزایش دهند و به ۳۵ میلیون تومان برسانند.
بررسی روند قیمت مسکن و افزایش وام خرید آن، همواره نشان می دهد که تورم مسکن فارغ از مبلغ وام، مسیر مستقل خود را ادامه می دهد و عوامل دیگری به جز وام مسکن بر قیمت ها موثرند. بنابراین به نظر می آید که طرفداران نظریه تورم، بیشتر دچار توهم شده اند!

• در سال های اخیر، قیمت مسکن در ایران به طور قابل توجهی افزایش یافته است.
• برخی از کارشناسان معتقدند که افزایش وام مسکن یکی از عوامل این افزایش قیمت است.
• کارشناسان بانکی این ادعا را رد می‌کنند و می‌گویند که عوامل دیگری مانند نوسانات بازار ارز و تورم عمومی در افزایش قیمت مسکن موثر بوده‌اند.