طرح نهضت ملی مسکن محبوبیت زیادی میان مردم و متقاضیان ندارد و به نظر می رسد که دلیل چنین اتفاقی کاملا واضح باشد. مشکلات و ایرادات زیادی که در طرح مزبور وجود دارد، باعث شده که خیلی از متقاضیان و نیازمندان واقعی مسکن نیز در آن ثبت نام نکنند.
به گزارش پرشین سازه ، طرح هایی مثل مسکن مهر که بعد از گذشت ۱۸ سال هنوز هم به پایان نرسیده اند، باعث ترس مردم شده و ترجیح می دهند که با احتیاط بیشتری وارد چنین پروژه هایی شوند. شباهت زیادی که میان طرح های مسکن سازی مهر و نهضت ملی وجود دارد نیز، مزید بر علت شده و احتیاط مردم را بالاتر برده است.
در ادامه به بررسی دلایل عدم استقبال از طرح نهضت ملی مسکن اشاره کرده ایم:
جانمایی پروژه ها
یکی از مهم ترین دلایل عدم محبوبیت طرح نهضت ملی مسکن این است که جانمایی پروژه ها اصلا در محل تقاضا نیست. به همین دلیل، تقاضای موثر در شهرهای بزرگ کاهش پیدا نکرده است. بسیاری از پروژه های نهضت ملی مسکن در جایی هستند که متقاضیان تمایلی به سکونت در آن ها ندارند. به این ترتیب، راه برای ورود دلالان و سوداگران باز می شود.
هدف اصلی این طرح، افزایش مالکان و کاهش اجاره نشینی است اما به دلیل جانمایی اشتباه، می بینیم که چنین هدفی محقق نمی شود و در عوض، بستر خوبی برای حضور دلالان فراهم می گردد که با اقدامات خود، بازار را خراب کنند. بیشتر کسانی که در طرح هایی مثل نهضت ملی مسکن حضور دارند، در واقع به دنبال حفظ سرمایه خویش می باشند.
بیشتر متقاضیان مسکن در طرح نهضت ملی مسکن، خانواده های دونفره هستند. گرچه بخش زیادی از خانواده های ایرانی را، خانوارهای سه یا چهار نفره تشکیل می دهند اما به نظر می رسد که نیاز خانواده های دونفره به مسکن خیلی بیشتر است.
نکته جالب توجه اینجاست که میزان تقاضای خانواده های یک نفره نیز به طرز چشمگیری در طرح مزبور رشد کرده است. بر اساس آمارهای موجود، نزدیک به ۲۱.۵ درصد از متقاضیان مسکن ملی، خانواده های تک نفره هستند.
اقساط وام مسکن
یکی دیگر از دلایل عدم استقبال متقاضیان مسکن از ثبت نام در پروژه های مسکن ملی، نرخ سود تسهیلات بانکی است که در نهایت به اقساط سنگین منجر خواهد شد. در ابتدا نرخ سود این وام ۲۳ درصد بود اما با رایزنی های دولت و مصوبه شورای عالی مسکن به ۱۸ درصد کاهش یافت.
نکته حائز اهمیت اینجاست که بیشتر گروه های هدف این طرح از اقشار پایین دست و محروم جامعه هستند و ابداً تمکن مالی کافی برای پرداخت چنین اقساطی را ندارند. علاوه بر این، هیچگونه تناسبی میان سهم آورده متقاضیان و پرداخت اقساط تسهیلات وجود ندارد.
در حال حاضر، تورم به قدری رشد کرده که درآمد افراد خیلی عقب مانده است. واقعیت اینجاست که بعد از تورم بالا، تحریم های ظالمانه و وقوع کرونا، قدرت خرید مردم به شدت پایین آمد و تا به امروز نیز ترمیم نشده!
بر اساس شرایط کنونی، هر یک از متقاضیان مسکن ملی باید هر سه ماه، ۴۰ میلیون پرداخت کنند. این وضعیت تا زمانی ادامه دارد که سقف آورده های آن ها به ۵۰۰ الی ۶۰۰ میلیون تومان برسد.
دولت نیز به جای تمرکز بر کاهش نرخ سود تسهیلات و اقساط آن، مبلغ آن را افزایش داده که در نهایت به سنگین تر شدن اقساط می انجامد. واقعیت اینجاست که با چنین مصوبه هایی، جامعه هدف مسکن ملی، روز به روز از پروژه های مسکن حمایتی دورتر خواهد شد.
در حال حاضر گفته می شود که مبلغ جدید وام مسکن ملی برای تهرانی ها، ۸۰۰ میلیون تومان با نرخ سود ۱۸ درصد می باشد. البته حرف هایی مبنی بر پلکانی کردن اقساط وام نیز به گوش می رسد اما به نظر می آید که این موضوع، فعلاً در حد حرف و حدیث است.
اگر فرض را بر این بگیریم که در سال ۱۴۰۰، با مشارکت بانک یک واحد مسکونی آغاز به ساخت کرده و در سال ۱۴۰۲ به پایان رسیده و از طریق انعقاد قرارداد فروش اقساطی به خانوار متقاضی واگذار شده، باید بگوییم که اقساط این وام برای دهک اول درآمد، ۱۶۲ درصد از درآمد سالیانه وی خواهد بود.
برای دهک های دوم، سوم و دهم، به ترتیب این عدد ۹۰، ۷۱ و ۱۴ درصد خواهد بود. با توجه به این شرایط طبیعی است که خیلی از دهک های پایین جامعه قدرت پرداخت اقساط وام مزبور را نخواهند داشت چرا که سهم زیادی از درآمد آن ها را می بلعد.
یکی دیگر از نکات مهمی که در خصوص این سیستم وجود دارد، پرداخت همزمان اقساط وام با اجاره بهای مسکن است. خیلی از متقاضیان همزمان با پرداخت مبالغ سنگین وام، ناچارند که اجاره بهای مسکن کنونی خود را نیز پرداخت کنند و این شرایط، وضعیت نامطلوبی را به خانواده ها تحمیل می کند.
مجموع این شرایط باعث شده تا خیلی از متقاضیان مسکن، عطای ثبت نام در طرح نهضت ملی مسکن را به لقایش ببخشند.
