این روزها وضعیت بازار مسکن به هیچ وجه قابل پیش بینی نیست و نمی توان تحلیل درستی از شرایط آن داشت. بازارهای مالی موازی و تنش هایی که در نرخ ملک رخ می دهد، وضعیت را برای کارشناسان و فعالان این بازار دشوار ساخته است.
به گزارش پرشین سازه ، عوامل مختلفی مثل بازار ارز، مسائل داخلی کشور و بازارهای بین المللی دست به دست هم داده اند تا وضعیت بازار مسکن در حال حاضر این گونه باشد.
از سوی دیگر، تمام سیاست هایی که دولت به کار برده است، به جای بهبود اوضاع، تاثیر منفی گذاشته است. زمانی که عرضه ی مسکن کم باشد، در بلند مدت و حتی کوتاه مدت قیمت ها را افزایش می دهد. علاوه بر این، وضعیت تورم عمومی کشور نیز بسیار بحرانی است و پیش بینی می شود که شرایط از این نیز وخیم تر شود و بازار مسکن سیر صعودی خود را ادامه دهد.
مسکن تبدیل به کالای سرمایه ای شده است
در بیشتر کشورهای دنیا، مسکن نوعی کالای مصرفی است. اما در ایران ماجرا فرق دارد و خانه به یک کالای سرمایه ای تبدیل شده است. سال ها طول می کشد تا این رویه ی غلط تغییر پیدا کرده و مسکن ایران نیز به یک کالای مصرفی تبدیل شود. چرا که در باور بیشتر مردم ایران، این بازار برای سرمایه گذاری مناسب است. تجربه هایی که مردم از خرید خانه به دست آورده اند باعث شده که نسبت به این بازار اطمینان بیشتری داشته باشند.
از سوی دیگر، این اعتماد نسبت به دیگر بازارها وجود ندارد و مردم احساس امنیت نمی کنند.
افزایش قیمت مسکن باعث شده تا خیلی از مردم از بازار مسکن خارج شوند. چرا که هزینه های زندگی و سهم پرداختی بابت تهیه ی خانه در حال افزایش است و خانوارها را با ناتوانی زیادی رو به رو کرده است.
در گذشته، زمان انتظار برای خرید خانه ۲۰ الی ۳۰ سال بود. اما امروزه این مدت زمان به بیش از یک قرن افزایش پیدا کرده است. دوره ی انتظار برای خانه دار شدن در ایران با هیچ کشور دیگری قابل مقایسه نیست و وضعیت بحرانی آن، نگرانی هایی به وجود آورده است. از طرف دیگر، به نظر می آید که تنها راهکار موجود کنترل تورم عمومی اقتصاد است.
تا زمانی که برنامه ای مدون و دقیق برای کنترل تورم وجود نداشته باشد، قیمت مسکن صعودی خواهد بود و آسیب های این بازار همچنان با قوت باقی می مانند. کنترل تورم نیز به روابط بین المللی و خنثی سازی تحریم ها بستگی دارد.
بازار مسکن، آینده ای پر نوسان دارد
در این میان، یکی از اعضای انجمن انبوه سازان مسکن در خصوص چالش هایی که در این بازار وجود دارد، چنین گفت: شرایط کشور به خصوص در بازار ارز به گونه ای پیش رفته که کل اقتصاد، دچار بحران شده است. دولت باید هرچه سریع تر فکری به حال ارزش پول ملی کند.
حسن محتشم در ادامه چنین گفت: در حال حاضر، تنش قیمتی که در نرخ ارز وجود دارد روی تمام بخش ها اثر گذاشته و تنها بخشی که دچار نوسان کمتری شده است، بازار مسکن می باشد. چرا که اثرپذیری این بازار زمانبر است.
وی گفت: در سال گذشته، دلار ۲۳ هزار و ۵۰۰ تومان بود که حالا به بیش از ۴۰ هزار تومان رسیده است. این افزایش نرخ می تواند روی تمام بخش ها و کالاها از جمله خدمات و نیروی انسانی، نهاده های ساختمانی و قیمت زمین اثرگذار باشد.
وی در ادامه تاکید کرد که نوسان قیمت ارز حتما روی بخش های مختلف ساخت و ساز موثر خواهد بود و در آینده ای نزدیک، اثرات آن را روی بازار خواهیم دید. محتشم گفت: از طرف دیگر، خیلی از بانک های موجود به جز بانک مسکن، تمایلی به پرداخت تسهیلات مسکن ندارند و دولت با برنامه ریزی هایی که باید انجام دهد، شرایط پرداخت این تسهیلات را فراهم کند. در صورتی که اجرا نشدن طرح تسهیلات مسکن، این بازار با کمبود سرمایه گذار مواجه خواهد بود.
سرمایه ها در بازار مسکن، سردرگم هستند
این کارشناس مسکن و عضو انجمن انبوه سازان در ادامه خاطرنشان کرد: در بعضی مناطق، خرید و فروش صورت نمی گیرد چرا که هیچ فروشنده ای وجود ندارد. از سوی دیگر، برخی از فروشنده ها می خواهند املاک خود را با قیمت فضایی به فروش برسانند. بازارهای زیادی به مسکن وابسته هستند اما بیشترین عاملی که روی این بازارها اثر می گذارد، اقتصاد کلان است.
وی در ادامه گفت: به عنوان مثال در حال حاضر خیلی از سرمایه ها در بازار مسکن سردرگم هستند اما این بازار همچنان جذابیتی برای جذب سرمایه ندارد. بازار ساخت و ساز نیز به دلیل نوسانات قیمت ارز، تقریبا متوقف شده است. سازنده نمی تواند با توجه به وضعیت قیمت دلار دست به ساختمان سازی بزند و یک پروژه را تمام کند. وقتی که سازنده نمی داند قیمت ها به چه صورت خواهد بود، چگونه می تواند نرخ نهایی را تخمین بزند یا منابع کافی تهیه کند؟
محتشم افزود: زمانی که یک مهندس نتواند منابع را تخمین بزند، قادر به پیش فروش ساختمان هایش نیست و در نتیجه، پروژه هم به سرانجام نمی رسد. بنابراین می توان گفت که تولید مسکن به رفتارهای دولت برمی گردد.
این عضو انجمن در مورد طرح نهضت ملی مسکن نیز توضیحاتی ارائه کرد و گفت: دولت مدعیست که وعده ی ساخت چهار میلیون مسکن را پیگیری می کند اما با وجود گذشت ۱۵ ماه از آغاز این طرح، هنوز خبری از ۱ میلیون واحد مسکونی نیست. متاسفانه هیچ تصویر واضح و زیرساخت مناسبی از پروژه ی نهضت ملی وجود ندارد. مثلا می گویند که زمین واگذار می کنند اما خود پروژه ی واگذاری زمین با سوالات زیادی رو به روست.
وی در نهایت گفت: تا زمانی که یک سری تصمیمات مشخص از سوی دولت و نهادهای مرتبط صورت نگیرد، نمی توان به ثبات قیمت ها امیدوار بود.
