به تازگی به بازار رکود زده و تورم خورده مسکن، شوک جدیدی وارد شده و خبرها حاکی از آن است که ساختمان های مسکونی جدید باید به نیروگاه خورشیدی مجهز شوند. این تفاهم نامه خارج از وزارت راه و شهرسازی منعقد شده است، در حالی که این وزارتخانه تنها مرجع قانونی برای تنظیم مقررات ساختمان به شمار می رود!
به گزارش پرشین سازه ، در آخر هفته گذشته خبر شوکه کننده ای به گوش ساختمان سازهای تهران و دیگر کلانشهرها رسید که حاکی از اجبار آن ها به تاسیس یک نیروگاه خورشیدی روی سقف ساختمان ها بود. بر اساس تصاویر و خبرهای منتشر شده، نصب نیروگاه خورشیدی بر پشت بام ساختمان های جدید اجباری بوده و یک مرحله جدید به مسیر سخت دریافت مجوزها اضافه می کند.
تحلیل های صورت گرفته نشان می دهد که ظاهرا شرایط صدور مجوز پایان کار تغییراتی پیدا کرده و الزامات جدیدی یافته است اما خبر اجباری بودن این موضوع تا چه اندازه واقعی و عملی است؟
اجبار یا فرهنگ سازی؟
این یک واقعیت است که در هفته های پایانی دوره قبلی نظام مهندسی، تفاهم نامه ای بین متولی تامین برق و نظام مهندسی کشور به امضا رسید که سازندگان را ملزم می کرد از این پس برای ساختن ساختمان های چهار طبقه به بالا که زیربنایی حداقل ۱۰۰۰ متری دارند، پیش از درخواست برای انشعاب برق، یک نیروگاه خورشیدی روی پشت بام تاسیس کنند. در غیر این صورت هم ساختمان تاییدیه نظام مهندسی و در نتیجه مجوز پایان کار را دریافت نمی کرد.
گرچه این تفاهم نامه واقعی است اما به نظر می رسد که وزارت راه و شهرسازی به عنوان تنها مرجع قانونی برای تنظیم مقررات ساختمان سازی در کشور، هیچ اطلاعی از آن نداشته و تا کنون نیز هیچ ابلاغیه رسمی به شهرداری ها ارسال نکرده است.
با این وصف، اجباری شدن راه اندازی یک نیروگاه خورشیدی در ساختمان های جدید موضوعی است که نیازمند اصلاح قانون فعلی یا حداقل اصلاح مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان است که باید توسط وزارت راه و شهرسازی صورت گرفته و سپس به مراجع اجرایی ابلاغ شود.
در نتیجه به نظر می رسد که تفاهم نامه فوق بیشتر با هدف فرهنگ سازی و تشویق مالکان و ساختمان سازان به احداث نیروگاه های خورشیدی شخصی و کاهش مصرف برق و جلوگیری از خاموشی ها صورت گرفته است و بنا نیست فعلا جنبه اجباری داشته باشد.
هزینه نصب نیروگاه خورشیدی در ساختمان
با فرض الزامی شدن نصب نیروگاه های خورشیدی روی ساختمان، ۳ سوال اصلی به وجود می آید که مردم می خواهند پاسخ آن ها را بدانند:
۱- ساکنان ساختمانی که به نیروگاه خورشیدی مجهز است، از چه خدمات و امکاناتی بهره مند خواهند شد؟
بررسی های انجام شده نشان می دهد که ساکنان یک ساختمان مجهز به نیروگاه برق خورشیدی به سه طریق می توانند از انرژی تامین شده توسط پنل های خورشیدی استفاده کنند:
- در حالت اول، نیروگاه خورشیدی ساختمان منفصل از شبکه توزیع برق بوده و به صورت مستقل، برق ساختمان را در زمان های قطعی برق سراسری تامین می کند و عملکردی مشابه برق اضطراری دارد.
- در حالت دوم، نیروگاه ساختمان می تواند به شبکه برق سراسری متصل شده و در تامین انرژی به نیروگاه ها کمک کند. در این شرایط دولت موظف خواهد بود برق تولید شده توسط ساختمان ها را با قیمتی نزدیک به ۱۰ برابر حالت عادی خریداری کرده و از این طریق بتواند بخش قابل توجهی از کسری های خود را نیز جبران نماید.
- در حالت سوم، نیروگاه به شبکه توزیع متصل می شود اما به یک باتری ذخیره برق نیز مجهز است و در لحظه قطع برق، از ذخیره باتری برای تامین برق ساختمان استفاده می کند.
۲- هزینه احداث یک نیروگاه خورشیدی روی پشت بام چقدر است؟
هزینه احداث نیروگاه برق خورشیدی به دو عامل مساحت پشت بام و میزان مصرف ساکنان بستگی دارد. به صورت میانگین، اگر میزان مصرف را متوسط در نظر بگیریم و ساختمان را مطابق با استانداردهای میانگین تهران، یک آپارتمان ۸ تا ۱۰ واحده با مساحت ۸۰ تا ۹۰ متر محاسبه کنیم، می توانیم نیروگاهی را احداث نماییم که ظرفیت تولید ۱۲ کیلووات ساعت برق را داشته باشد و بتواند به صورت متوسط، روزانه به اندازه ۳ ساعت برق ساختمان را تامین نماید.
با فرض متصل بودن این نیروگاه به شبکه توزیع برق و باتری (برای کاهش هزینه های تولید و نگهداری)، احداث آن امروزه بین ۱.۵ تا ۲ میلیارد تومان هزینه خواهد داشت که به شکل میانگین حدود ۷ تا ۱۰ درصد از کل هزینه ساختمان است.
۳- احداث این نیروگاه چه دشواری هایی دارد و با چه محدودیت هایی روبرو است؟
اجرای این طرح با در نظر گرفتن تفاهم نامه مذکور به عنوان معیار، چند محدودیت قابل توجه دارد که عبارتند از:
- تعداد ساختمان های بالای چهار طبقه با زیربنای ۱۰۰۰ متر در بیشتر شهرهای کشور از ساختمان های دو طبقه با زیربنای کمتر بسیار پایین تر است. تنها در تهران می توان شرایط مطلوبی برای احداث نیروگاه های خورشیدی پیدا کرد.
- مساحت پشت بام ها محدودیت های خاص خودش را دارد، به ویژه سطحی که توسط کولر، آنتن و سایر تجهیزات اشغال شده، زیاد است.
- در روزهای ابری، سطح تولید انرژی الکتریکی کاهش پیدا می کند.
- تغییر شرایط آب و هوایی، به ویژه در فصول سرد باعث کاهش راندمان نیروگاه، به خصوص در بخش باتری می شود.
- آلودگی های هوا و گرد و غبار روی مسیر مستقیم اصابت اشعه آفتاب به سطح پنل ها اثرگذار هستند و می توانند میزان تولید انرژی را کاهش دهند.
استفاده از نیروگاه های خورشیدی روی پشت بام ها، پیشنهادی است که برای رفع ناترازی انرژی مطرح شده و می تواند مزیت های خوبی داشته باشد. هرچند دولت نباید بدون در نظر گرفتن موانع حقوقی، قانونی و البته اجرایی، بدون ایجاد زیرساخت کافی، اقدام عجولانه ای انجام دهد.
