هزینه های مسکن در شهرهای بزرگ به غول درآمدخوار تبدیل شده و بر اساس آخرین خبرها، رکوردهای جدیدی را از خود به جا گذاشته و تقریباً نیمی از درآمد ماهانه ساکنان این شهرها را می بلعد.
به گزارش پرشین سازه ، سهم مسکن از سبد هزینه های تهرانی ها، ۵۶ درصد شده است. این در حالیست که این سهم در میانگین کشوری، ۴۲.۵ درصد می باشد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که تهرانی ها خیلی بیشتر از ساکنان دیگر شهرها برای مسکن هزینه می کنند.
جمعیت تهران لحظه به لحظه بیشتر می شود و همین عامل سبب شده که قیمت مسکن به گران ترین حد خود برسد. البته این تنها دلیل گرانی مسکن نیست اما فشار تقاضا روی بازار، باعث افزایش قیمت ها شده است.
این روند چندین سال است که ادامه دارد و تهرانی ها ناچارند بخش زیادی از درآمد خود را صرف اجاره خانه کنند. مثلاً در سال ۱۴۰۱، سهم مسکن از سبد هزینه های پایتخت نشینان ۵۱ درصد بود. در سال ۱۴۰۲ این عدد به ۵۶ درصد رسید که عملاً نوعی رکوردشکنی به حساب می آمد.
بر اساس داده هایی که مرکز آمار ایران منتشر کرده، ساکنان ۱۵ استان ایران، بیش از ۳۰ درصد درآمد خود را به مسکن اختصاص می دهند. این در حالیست که سهم مجاز مسکن از هزینه های خانوار، نباید بیش از ۳۰ درصد شود. هر عددی بالای ۳۰ نشان دهنده بحران است.
در دهه ۸۰ که شاید یکی از بهترین دهه های بعد از انقلاب برای حوزه مسکن بود، سهم مسکن از سبد خانوار ایرانی زیر ۳۰ درصد بود و با معیارهای استاندارد جهانی تطابق داشت. در میانه دهه ۹۰ این عدد افزایش پیدا کرد و به کانال ۳۰ درصد وارد شد. مثلاً در سال ۹۵، این عدد به ۳۴ درصد رسید.
از سال ۹۷ که جهش قیمت مسکن رخ داد، این قیمت به شکل دائم در حال تغییر است. در سال ۹۹، سهم مسکن به ۳۷ درصد رسید و در سال بعد نیز، عدد مزبور گرچه ۱ درصد کاهش پیدا کرد اما همچنان بالا بود.
حالا هم که نزدیک به ۲ سال است که سهم هزینه های مسکن در میانگین کشوری از ۴۰ درصد عبور کرده است. در این محاسبات، تهرانی ها همواره جایگاه جداگانه ای داشته اند و از میانگین کشوری بالاتر بوده اند. به نحوی که حالا یک خانوار تهرانی ناچار است بیش از نصف درآمد ماهانه خود را خرج اجاره خانه کند.
در کنار تمام مصیبت ها و اتفاقات ناگواری که به سر بازار مسکن آمد، وضعیت اقتصاد کلان کشور نیز چندان قابل تعریف نبوده! از سال ۹۷، تورم های پی در پی، گریبان اقتصاد کشور را گرفته است و به همین جهت، نمی توان انتظار خاصی هم از بازار مسکن داشت. واقعیت اینجاست که بازارهای وابسته ای مثل مسکن همواره تابعی از تورم عمومی بوده اند. بنابراین اگر امروز سهم اجاره بها از سبد معیشت خانواده بالا رفته، به دلیل تورم عمومی بالاست.
بحران سرپناه در نزدیکی تمام مستاجران تهرانی است. هر مستاجری، فارغ از توان مالی خود، باید همواره دغدغه مسکن را داشته باشد و نگران از وضعیت تمدید قرارداد خود باشد. خیلی از متقاضیان مسکن که در طبقه متوسط جا می گرفتند، حالا به سادگی از بازار خرید حذف شده اند و به صف طولانی اجاره پیوسته اند. این معضلات، فشار تقاضا روی بازار اجاره را بالاتر می برد و طبیعتاً سهم اجاره مسکن را از سبد خانوار بیشتر می کند.
کلانشهرها، درگیر مشکل بزرگ مسکن هستند!
گرچه گرانی مسکن بر تمام کشور سایه افکنده اما ساکنان کلانشهرها این معضل را به نوع دیگری لمس می کنند. داده های رسمی نشان می دهد که بیشتر ساکنان این شهرهای بزرگ با چالش تامین هزینه های مسکن مواجه هستند. این در حالیست که ساکنان شهرهای کوچک کمتر درگیر این معضل می شوند. مثلاً در استان تهران، نزدیک به ۵۶ درصد از درآمد خانوار برای اجاره خانه کنار گذاشته می شود. این سهم برای ساکنان شیراز ۴۸.۸ درصد است. در استان البرز نیز، سهم مسکن ۴۴.۷ درصد شده است.
در استان اصفهان سهم اجاره خانه از سبد معیشت در سال ۱۴۰۲، ۳۸.۹ درصد بوده است. در استان های دیگری مثل خراسان رضوی، آذربایجان شرقی و غیره نیز همین وضعیت وجود دارد و صرفاً چند استان هستند که سهم مسکن از سبد هزینه هایشان زیر ۳۰ درصد است.
تامین مسکن برای مردم، یک ضرورت است و نمی توانند آن را مانند پوشاک باکیفیت، انواع خوراکی ها و حتی تفریحات خود حذف کنند. به همین دلیل است که بخش زیادی از درآمد خود را به این بخش روانه می کنند.
سال هاست که مردم با طرق مختلف سعی در تنظیم کردن سبد هزینه های خود دارند. برخی، غذاهای ارزان قیمت را جایگزین گوشت و لبنیات کرده اند. بعضی دیگر، قید سفر و تفریح را زده اند و عده ای هم سال به سال، خرید لباس ندارند. کیفیت زندگی مردم به دلیل افزایش قیمت مسکن پایین آمده و تمام ابعاد زندگی آن ها را در بر گرفته است.
