معضل مهاجران غیرقانونی، نه تنها پیامدهای اجتماعی و فرهنگی به جا گذاشته، بلکه بر بازار مسکن نیز اثر گذاشته و قیمت ها را دچار نوسان کرده است. نزدیک به پنج میلیون مهاجر افغان در کشور حضور دارند که نیازمند ملک و مسکن می باشند و همین موضوع، بحران مستاجری را در ایران تشدید کرده است.
به گزارش پرشین سازه ، یکی از کارشناسان مسکن، ضمن اشاره به این موضوع اعلام کرد که مهاجران افغان به شکل قانونی قادر به خرید مسکن نیستند و به همین دلیل به بازار اجاره روی آورده اند. در نتیجه، بازاری که خود دچار بحران های متعدد بوده، دچار افزایش تقاضا شده و فشار بیشتری را روی جامعه مستاجران وارد می کند.
مجید گودرزی می گوید که با وجود رکود فراوانی که در بازار خرید و فروش مسکن می بینیم، طبیعی است که بازار اجاره پررونق تر از همیشه باشد. تمام کسانی که از صف خرید مسکن جا مانده اند، ناچاراً به بازار اجاره می آیند و فشار تقاضا روی این بازار را بالا می برند. حتی کسانی که تمایل به تبدیل ملک خود به احسن داشتند نیز، حالا این امکان را ندارند و ناچاراً باید در ملک قبلی خود بمانند.
مجید گودرزی اعتقاد دارد که بخش بزرگی از جامعه به دلیل سرکوب دستمزدها، دیگر قادر به خرید مسکن نیست و حتی به زحمت از عهده ی پرداخت اجاره بهای مسکن خود برمی آید. بازاری که تا به این حد مشوش و پرآشوب است، طاقت یک بحران دیگر را ندارد اما وجود پنج میلیون مهاجر که نیازمند مسکن هستند، وضعیت را بغرنج تر خواهد کرد.
بر اساس گفته های این کارشناس مسکن، حتی خیلی از کسانی که مالک هستند، به دلیل مشکلات اقتصادی ناچار به فروش ملک خود شده و به خیل مستاجران پیوسته اند. در کنار تمام این موارد، بعد از تصرف مجدد افغانستان به دست طالبان، جمع زیادی از افغان ها به ایران مهاجرت کردند. گفته می شود که در حال حاضر، نزدیک به پنج میلیون مهاجر افغان در کشور ساکن شده اند و از آن جایی که امکان خرید ملک را ندارند، به صف مستاجران اضافه شده اند.
نکته جالب توجه اما غم انگیز ماجرا اینجاست که موجران ایرانی، مستاجران افغان را ترجیح می دهند، چرا که می توانند اجاره بیشتری از آن ها دریافت کنند.
گودرزی به تجارب کشورهای دیگر دنیا در پذیرش مهاجران اشاره کرد و خاطرنشان ساخت که در کل دنیا، مهاجران ابتدا به کمپ های قانونی می روند و مدتی را در آنجا سکونت می کنند. در صورتی که کشور میزبان، ظرفیت لازم برای پذیرش مهاجران جدید را داشته باشد، این افراد اجازه ورود به کشور پیدا خواهند کرد.
متاسفانه در کشور ما، چنین ساز و کاری وجود ندارد و مهاجران بدون ضوابط قانونی وارد کشور شده و فشار زیادی به بخش های اجتماع وارد می کنند. همین رویکرد باعث شده که بحران مستاجری در کشور بیشتر شود و به کلافی سردرگم تبدیل گردد که به سادگی قابل حل نیست.
صرف نظر از مشکل مهاجران غیرقانونی و فشاری که روی بازار اجاره وارد می کنند، به نظر می آید که موجران هم از شرایط سخت و پیچیده آن ها سوءاستفاده کرده و املاک خود را به بالاترین قیمت اجاره می دهند. گزارش های عجیبی از سبک زندگی افغان های مهاجر وجود دارد که نشان می دهد که بعضاً بیش از ۲۰ نفر از این مهاجران، در واحدهای کوچک متراژ نقلی زندگی می کنند.
واقعیت اینجاست که به دلیل عدم نظارت، موجران هرگونه که بخواهند عمل می کنند و خود را نسبت به هیچکس پاسخگو نمی دانند. در هیچ کجای دنیا مرسوم نیست که موجران، هزینه های زندگی خود را از مستاجر بگیرند. بیشتر مواقع، اجاره خانه، نوعی کمک معیشت به مالک است اما متاسفانه در ایران، ماجرا برعکس است و مالکان تمام درآمد مستاجر را از وی می گیرند و عملاً زندگی خود را از راه اجاره داری می گذرانند.
در این شرایط، طبیعی است که موجران ملک خود را به مستاجری اجاره بدهند که پول بیشتری پرداخت می کند. در این میان، مشاهده شده که مستاجران افغان ناچاراً پول بیشتری پرداخت می کنند تا بتوانند خانه ای اجاره کنند.
مستاجر ایرانی، در کنار تورم بالای اجاره ها، دستمزدهای خیلی پایین، شرایط اقتصادی وخیم و ده ها عامل دیگر، حالا باید با مهاجران نیز بر سر یافتن یک واحد مناسب، رقابت کند. رقابتی که غالباً به شکست منتهی خواهد شد چرا که اکثر مستاجران ایرانی، پولی برای پرداخت اجاره های سنگین ندارند.
دولت باید ساز و کاری برای اسکان مهاجران در نظر بگیرد تا علاوه بر ساماندهی مرزها، فشار مضاعفی روی بازار مسکن و اجاره آن وارد نشود.
