تا زمانی که عرضه زمین و ساخت مسکن افزایش پیدا نکرده، نمی توان توقع داشت که هزینه های اجاره نشینی نیز کمتر شود و وضعیت زندگی مستاجران بهبود یابد. یکی از کارشناسان مسکن، ضمن اشاره به این موضوع، تاکید کرد که اجاره مسکن تابعی از قیمت مسکن است و تا وقتی که بازار خرید و فروش تکانی نخورد، بعید است که اتفاق خاصی در بازار اجاره رخ دهد.
به گزارش پرشین سازه ، سهم بخش مسکن از سبد هزینه های خانوار، ۳۸.۱ درصد است. البته این عدد میانگین کل کشور را نشان می دهد، وگرنه خانواده های تهرانی ناچارند حدود ۵۰.۸ درصد هزینه های ماهانه خود را صرف اجاره مسکن کنند.
جالب اینجاست که بر اساس استانداردهای جهانی، یک خانواده نباید بیش از ۳۰ درصد هزینه های ماهانه خود را صرف مسکن کند. در غیر این صورت، می توان گفت که در آن جامعه فقر مسکن وجود دارد. خانواده های تهرانی که بیش از نصف درآمد خود را صرف اجاره نشینی می کنند، در واقع وضعیت وخیمی را پشت سر می گذارند.
یکی از کارشناسان مسکن می گوید که کل هزینه های مسکن خانواده های ایرانی به دو قسمت تقسیم می شود: اجاره و هزینه های انرژی! فرهاد بیضایی می گوید که راهکار منطقی این است که با افزایش هزینه های انرژی، قیمت مسکن کمتر شود اما این اتفاق عملاً رخ نمی دهد. فقط با افزایش عرضه زمین و رونق تولید مسکن است که می توان این معادله را حل کرد.
وقتی عرضه و تقاضا متعادل شود، قیمت ها نیز کمتر خواهد شد. در نتیجه می توان امیدوار بود که هزینه های اجاره نشینی در سبد معیشت خانوار کمتر شود.
بیضایی در ادامه خاطرنشان ساخت: به مسائل اقتصادی باید به شکل کلی و در کنار هم نگاه کرد. به همین دلیل دولت باید توجه داشته باشد که با کاهش هزینه های مختلف سبد هزینه خانوار، بازارهای مختلف دچار رکود خواهند شد.
ایشان در بخش دیگری از صحبت های خود به موضوع هزینه های انرژی در سبد خانوار اشاره کرد و خاطرنشان ساخت که نباید هزینه های مسکن را صرفاً به اجاره بها مربوط دانست، بلکه هزینه های انرژی نیز در این موضوع لحاظ خواهد شد. هزینه های آب، برق، گاز و…نیز بخشی از هزینه های مسکن محسوب می شوند که باید به آن ها توجه داشت.
در سال های گذشته به دلیل محدودیت هایی که در حوزه انرژی وجود داشته، هزینه های آن نیز بالاتر رفته است. بنابراین گرچه تورم اجاره بها بسیار بالاست و فشار زیادی به مستاجران وارد می کند اما نباید هزینه های انرژی و گرانی آن را نادیده گرفت.
از سوی دیگر، درآمد خانوار متناسب با تورم رشد نکرده و به همین دلیل، سبد معیشت خانوار، هر روز کوچک تر خواهد شد و در نهایت هزینه های زندگی صرف موارد ضروری مثل خوراک و مسکن می شود.
یکی دیگر از موضوعات مهمی که فرهاد بیضایی به آن اشاره کرد، ناترازی انرژی است که علاوه بر واحدهای تولیدی، هزینه های خانواده را نیز افزایش داده و عامل دیگری بر کوچک شدن سبد خانوار شده است. در طی این سال ها، ناترازی انرژی همیشه به عنوان یکی از مشکلات اساسی دولت وجود داشته که با راهکارهای قیمتی،، در تلاش بوده که مصرف آن را کنترل کند اما دولت غافل از آن است که افزایش هزینه های انرژی، باعث بزرگ شدن سهم مسکن از سبد خانوار می شود و به این ترتیب، بخش بزرگی از درآمد خانوار را ببلعد.
بیضایی در ادامه خاطرنشان ساخت که برای کنترل هزینه های مسکن در سبد معیشت خانوار، باید دولت اقدام به متناسب سازی کند. مثلاً اگر قرار است هزینه های بنزین افزایش پیدا کند، دولت باید ساز و کاری در نظر بگیرد که شرایط خرید خودرو و هزینه آن کاهش یابد. یا اگر دولت به دنبال گران کردن انرژی است، باید تقاضا در حوزه اجاره را کاهش داده و مسکن بیشتری تولید کند. به عبارت دیگر، باید شرایط خانه دار شدن مردم تسهیل یابد تا بخشی از هزینه های مسکن سبد معیشت خانوار کسر شود.
بازار راکد به دلیل گرانی مسکن است!
این کارشناس مسکن در ادامه خاطرنشان ساخت که اگر شرایط فعلی بازار مسکن راکد است، به دلیل فربه شدن هزینه های مسکن در سبد معیشت خانوار است. باید مسائل اقتصادی را به شکل همه جانبه و در کنار هم بررسی کرد. مثلاً مردم باید بتوانند به راحتی صاحبخانه شوند تا هزینه اجاره بها برای مستاجران، کنترل شود. به این ترتیب، بخش های دیگر سبد معیشت از جمله بهداشت، درمان، خوراک، تفریح، آموزش و…نیز بهبود می یابند.
وی تاکید کرد که برای اثرگذاری روی قیمت ها، باید به اثرات آن کالا روی سبد هزینه های خانوار توجه کرد. با برنامه ریزی می توان این کار را انجام داد و به این ترتیب از رکود در بازارهای مختلف جلوگیری کرد.
