علت روشن نشدن مشعل دیگ بخار هرچه که باشد، می‌تواند به‌سرعت روند تولید را متوقف و هزینه‌های سنگینی بر صنایع تحمیل کند. اگر مدیرعامل یک کارخانه، مدیر تأسیسات یا کارشناس نگهداری و تعمیرات هستید و با تجربه اضطراب‌آور توقف خطوط تولید مواجه شده‌اید، باید بدانید که بسیاری از این مشکلات، قابل‌پیش‌بینی و به‌سرعت قابل‌رفع هستند. در این مقاله از اعتلای صنعت پارس، ۷ مشکل رایج و مراحل عیب‌یابی مشعل دیگ بخار را مرحله‌به‌مرحله توضیح می‌دهیم تا بتوانید بدون توقف طولانی، سیستم گرمایشی را دوباره به کار بیندازید. تا انتها با ما همراه باشید.
علت روشن نشدن مشعل دیگ بخار: بررسی ۷ مشکل رایج در بخش‌های مختلف
کیفیت و عملکرد مشعل دیگ بخار به‌طور مستقیم با ایمنی و بهره‌وری تولید مرتبط است و بررسی دقیق قطعات، تست پرشر سوییچ‌ها و رله‌ها در کنار آشنایی با برندهای معتبر می‌تواند احتمال خرابی و توقف ناگهانی سیستم را به حداقل برساند. برای دسترسی به اطلاعات کامل و مقایسه برندها می‌توانید از لیست شرکت های تولید کننده دیگ بخار و مرکز تخصصی تعمیر مشعل گازی استفاده و با انتخاب محصولات استاندارد و باکیفیت، هم ایمنی و هم راندمان سیستم گرمایشی خود را تضمین کنید.در ادامه، ۷ مشکل رایجی را که دیگ‌های بخار را درگیر خود می‌کنند، توضیح می‌دهیم.
مشکل در ورودی سوخت
یکی از شایع‌ترین دلایل روشن‌نشدن مشعل، اختلال در تأمین سوخت است. اگر فشار گاز ورودی کمتر از حد استاندارد باشد، مشعل نمی‌تواند احتراق کند. این مشکل می‌تواند ناشی از افت فشار شبکه گاز، مسدودشدن فیلتر گاز یا تاخوردگی شلنگ باشد. در مشعل‌های سوخت مایع مانند گازوئیل، هرگونه ایراد در پمپ سوخت مانند ازکارافتادن پمپ، شل‌بودن اتصالات یا کثیف‌بودن فیلتر می‌تواند سوخت‌رسانی را مختل کند و مانع از روشن‌شدن مشعل شود.
خرابی قطعات ایمنی
قطعات ایمنی مشعل دیگ بخار شامل کلید فشار پایین آب، ترموستات، پرشر سوییچ هوا و گاز، طوری طراحی شده‌اند تا در شرایط خطرناک، مشعل را به‌طور عمدی خاموش نگه دارند و از انفجار، آتش‌سوزی و آسیب‌های جانی/مالی جلوگیری کنند. اگر پرشر سوییچ گاز خراب باشد یا فشار هوا ناکافی تشخیص داده شود، مشعل روشن نمی‌شود تا جلوی انفجار گرفته شود. همچنین، ترموستات یا کلید فشار پایین آب معیوب می‌تواند سیگنال غلط ارسال کند و مشعل به‌اشتباه خاموش شود.
ایراد در مدار احتراق
همان‌طور که در مقاله دلایل جرقه نزدن مشعل گازی گفته شد، مدار احتراق شامل الکترود جرقه‌زن و سنسور شعله (یون یا فتوسل) است و اگر الکترود کثیف، شکسته یا فاصله آن نامناسب باشد، جرقه ایجاد نمی‌شود. همچنین، اگر سنسور شعله کثیف یا معیوب باشد، وجود شعله را تشخیص نمی‌دهد و مشعل خاموش می‌ماند.
نقص در سیستم کنترل (رله مشعل و PLC)
رله مشعل دستورات الکتریکی را برای روشن‌شدن مدیریت می‌کند. اگر رله سوخته یا اتصالات آن شل باشد، سیگنال به جرقه‌زن نمی‌رسد و مشعل روشن نمی‌شود. در سیستم‌های پیشرفته که از PLC یا کنترل‌کننده منطقی قابل‌برنامه‌ریزی استفاده می‌کنند، اگر PLC برنامه‌ریزی غلط یا سخت‌افزار معیوب داشته باشد، مشعل را بلاک می‌کند.
کمبود هوای احتراق
هوای کافی برای مخلوط‌شدن با سوخت حیاتی است. اگر دمپر بسته/مسدود باشد، فن خراب باشد یا پروانه آن کثیف باشد، هوا تأمین نمی‌شود و مشعل روشن نمی‌ماند. این مشکل می‌تواند باعث اختلاط نامناسب هوا و سوخت شود.
مشکل در تأمین برق
مشکلات الکتریکی مانند قطع برق ورودی، سوختن فیوز یا اتصال برعکس فاز و نول می‌توانند مشعل را از کار بیندازند؛ برای مثال در مشعل‌های گازی، برعکس‌بودن فاز و نول اغلب باعث اختلال در عملکرد رله می‌شود. همچنین، سیم‌کشی معیوب یا ولتاژ ناپایدار مانع روشن‌شدن مشعل می‌شود.
انسداد مسیر سوخت یا هوا
انسداد در نازل سوخت، فیلترها یا دودکش می‌تواند جریان سوخت و هوا را مختل کند و مانع روشن‌شدن مشعل شود. وضعیت نامناسب دودکش باعث کاهش اکسیژن و خاموشی مشعل می‌شود. این مشکل بیشتر در سیستم‌های قدیمی رخ می‌دهد و تمیزکردن منظم نازل و دودکش می‌تواند از بروز آن جلوگیری کند.
در جدول زیر می‌توانید تمام ۷ مشکل رایج را همراه با توضیح و راه‌های رفعشان به‌صورت خلاصه مشاهده کنید:
| مشکل | توضیح | روش رفع |
| مشکل در ورودی سوخت | فشار گاز پایین یا ایراد در پمپ سوخت مایع، گرفتگی فیلتر یا شلنگ | بررسی فشار ورودی، تمیزکردن فیلتر، تعمیر یا تعویض پمپ سوخت |
| خرابی قطعات ایمنی | کلید فشار پایین آب، ترموستات، پرشر سوییچ هوا یا گاز معیوب | تست و تعویض قطعات معیوب |
| ایراد در مدار احتراق | جرقه‌نزدن به‌دلیل کثیف یا شکسته‌بودن الکترود جرقه‌زن یا مشکل در سنسور شعله | تمیزکردن یا تعویض الکترود و سنسور شعله |
| نقص در سیستم کنترل (رله یا PLC) | رله سوخته، اتصالات شل یا برنامه PLC نادرست | بررسی و تست رله، بررسی اتصالات و برنامه PLC |
| کمبود هوای احتراق | دمپر بسته یا مسدود، فن خراب یا پروانه کثیف | بررسی و تمیز کردن مسیر هوا و فن، بازکردن دمپر |
| مشکل در تأمین برق | قطع برق، سوختن فیوز، اشتباه در فاز و نول، سیم‌کشی معیوب | بررسی برق ورودی، تعویض فیوز، اصلاح سیم‌کشی |
| انسداد مسیر سوخت یا هوا | گرفتگی نازل، فیلتر یا دودکش، کمبود اکسیژن | تمیزکردن نازل، فیلتر و دودکش، اطمینان از جریان هوای کافی |
اگر می‌خواهید از تعمیرات تخصصی و سرویس دوره‌ای دیگ‌های بخار خود مطمئن باشید، شرکت اعتلای صنعت پارس در خدمت شماست. این شرکت با بیش‌از ۲۰ سال تجربه در زمینه تعمیرات دیگ بخار و بیش‌از ۶۰۰ پروژه موفق در صنایع مختلف نفت، گاز، پتروشیمی، مواد غذایی، دارویی و غیره، خدماتی جامع و تخصصی برای صنایع و کارخانه‌ها ارائه می‌کند که از جمله آن‌ها می‌توان به تعمیر و اورهال دیگ‌های بخار، آبگرم و روغن داغ، تست‌های هیدرواستاتیک و ضخامت‌سنجی، رسوب‌زدایی، تعویض لوله‌های آتشخوار، سیمان‌کاری و عایق‌کاری بدنه دیگ همراه با گارانتی کتبی اشاره کرد.
روش‌های رفع مشکل روشن‌نشدن مشعل: راهنمای عیب‌یابی چند مرحله‌ای
برای رفع ایراداتی که مانع از روشن‌شدن مشعل می‌شوند، باید به‌صورت سیستماتیک و مرحله‌به‌مرحله، طبق دستورالعملی که در ادامه آورده خواهد شد، پیش بروید.
نحوه تست پرشر سوییچ‌های ایمنی دیگ
اولین گام در عیب‌یابی مشعل، بررسی پرشر سوییچ‌ها است. برای تست پرشر سوییچ هوا به‌صورت زیر عمل کنید:
1. ابتدا برق دیگ را قطع کنید؛
2. لوله‌های فشار را جدا و با مولتی‌متر بررسی کنید که در حالت بدون فشار، کنتاکت‌ها باز باشند؛
3. با دمیدن در لوله، باید کنتاکت‌ها بسته شوند؛ یعنی مسیر برقرار شود؛
4. اگر پرشر در هر دو حالت باز یا بسته باقی بماند، به‌معنی خرابی و نیاز به تعویض آن است.
پرشر سوییچ گاز، فشار گاز ورودی را کنترل می‌کند و فشار کمتر از حد ایمن باعث جلوگیری از روشن‌شدن مشعل می‌شود. برای تست این قطعه:
1. شیر گاز را باز و فشارسنج را به خروجی رگولاتور وصل کنید؛
2. فشار گاز را اندازه‌گیری کنید؛ مقدار استاندارد معمولاً بین ۱۵ تا ۱۸ میلی‌بار طبق دیتاشیت مشعل است؛
3. مولتی‌متر را روی حالت بیزر (اتصال یا بوق) قرار دهید؛
4. در فشار پایین، کنتاکت‌ها باید باز (∞ اهم) باشند و با افزایش فشار تا مقدار مناسب، کنتاکت‌ها باید بسته (۰ اهم) شوند؛
5. اگر در هیچ‌کدام از حالت‌ها تغییری مشاهده نشود، سوییچ معیوب است و باید تعویض شود.
سخن پایانی
علت روشن نشدن مشعل دیگ بخار می‌تواند ناشی از عوامل متعددی مانند خرابی رله، اشکال در مسیر سوخت یا ایرادات الکتریکی باشد و بررسی دقیق هر یک از این عوامل اهمیت ویژه‌ای دارد. آگاهی از این دلایل به مهندسان و تکنسین‌ها کمک می‌کند تا به‌سرعت مشکل را شناسایی، رفع و از توقف ناگهانی سیستم جلوگیری کنند. به یاد داشته باشید که پیشگیری و نگهداری منظم سیستم‌ها کلید کارکرد امن و بهینه آن‌ها است.
