تامین مسکن کارگران، که سالها به عنوان یکی از اصلیترین دغدغههای زندگی قشر زحمتکش شناخته میشود، حالا به مرحلهی تازهای رسیده است. طبق اعلام وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، اجرای طرح مسکن کارگری با هدف خانهدار شدن قشر کارگر، در صدر برنامههای دولت قرار گرفته و این بار مسیر اجرا هم با تدبیرهای جدید همراه شده است.
براساس گزارش پرشین سازه ، طبق قانون اساسی، تامین مسکن از حقوق بنیادین هر ایرانی است و اولویت نیز با کسانی است که نیاز بیشتری دارند، از جمله کارگران. حالا وزارت کار اعلام کرده اگر واحدهای صنعتی فقط ۲۰ درصد از هزینهی ساختوساز را تامین کنند، میتوانند از تسهیلات بانکی برای ساخت مسکن ویژه کارگران خود بهرهمند شوند.
۳۰۰ هزار واحد مسکونی، چشمانداز ۳ ساله
در طرح جدید، دولت علاوه بر ارائهی تسهیلات، زمینهایی را که در مجاورت شهرکهای صنعتی قرار دارند، برای اجرای این طرح در نظر گرفته است. این تصمیم، گامی مهم برای کاهش هزینههای مسکن کارگران و افزایش بهرهوری کارخانجات به شمار میرود، چرا که نزدیکی محل کار و زندگی نیروی کار، تاثیر مستقیم بر بهرهوری، رضایتمندی و کیفیت زندگی دارد.
در ادامهی همین برنامه، شرکت خانهسازی اعلام کرده که ساخت ۳۰۰ هزار واحد مسکونی ویژه کارگران را طی ۳ سال آینده هدفگذاری کرده است. این پروژه به طور ویژه بر کارگران شاغل در شرکتهای تابعهی وزارت کار تمرکز دارد و در قالب شرکتهای تعاونی مسکن اجرا میشود.
تجربه نشان داده تعاونیهای مسکن، به دلیل نبود نگاه سودمحور، بستر مناسبی برای خانهدار کردن افراد کمدرآمد هستند. به همین دلیل، وزارت کار تلاش کرده است تا هم تعاونیهای موجود را فعالتر کند و هم زمینهایی را با قیمت مناسب در اختیار آنها قرار دهد.
همزمان با این اقدامات، تفاهمنامهای نیز میان وزارت تعاون و بانک توسعه تعاون به امضا رسیده که بر اساس آن، مبلغی معادل ۲۰ هزار میلیارد ریال برای حمایت مالی از این طرح اختصاص یافته است. این منابع، علاوه بر تسهیلات نهضت ملی مسکن، محرک جدیدی برای پیشبرد طرح مسکن کارگری خواهد بود.
اتصال پروژهها به سامانه ملی و آغاز عملیات اجرایی
در حال حاضر بیش از ۵۰ پروژه و طرح در زمینهی ساخت مسکن کارگری آغاز شده یا در مراحل آمادهسازی قرار دارد. تمام این پروژهها به سامانهی معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی متصل شدهاند تا از مرحلهی برنامهریزی تا اجرا، کاملا تحت نظارت و مدیریت باشند.
نکتهی مهم این است که در بسیاری از مناطق، اراضی دولتی به صورت ۹۹ ساله و رایگان برای ساخت این واحدها اختصاص یافته است؛ مشروط بر آنکه کارفرمایان برای کارگران خود متقاضی ساخت مسکن باشند.
کارشناسان معتقدند که موفقیت این طرح به میزان مشارکت کارفرمایان و صنایع وابسته است. تامین ۲۰ درصد از هزینهی ساختوساز توسط صنایع، شرط اصلی استفاده از این تسهیلات بانکی است. این مشارکت نه تنها به خانهدار شدن کارگران کمک میکند، بلکه گامی موثر برای حفظ نیروی انسانی پایدار و کاهش مهاجرتهای شغلی خواهد بود.
همان طور که احمد میدری نیز اشاره کرده، مسکن بین ۳۰ تا ۴۰ درصد از هزینههای زندگی یک خانوار کارگری را تشکیل میدهد. از همین رو، هر اقدامی در جهت تامین این نیاز حیاتی، مستقیما به تقویت امنیت اقتصادی خانوادههای کارگری منجر میشود. با اجرای این طرح، نه تنها بخش قابلتوجهی از مشکلات مسکن کارگران کاهش خواهد یافت، بلکه رونق ساختوساز و اشتغالزایی هم در شهرکهای صنعتی شکل خواهد گرفت. این پروژه میتواند سرآغاز فصل جدیدی در تعامل میان دولت، کارفرما و کارگر باشد؛ تعاملی که نقطهی پایان دغدغه خانهدار شدن برای بسیاری از زحمتکشان کشور خواهد بود.