در بازه زمانی بین شهریور ۱۴۰۰ تا شهریور ۱۴۰۳، روند پرداخت تسهیلات مسکن شتابی جدی به خود گرفته است. طبق گزارشی که سامانه طرح های حمایتی مسکن وزارت راه و شهرسازی منتشر کرده، بانک ها در مجموع ۴۰۳.۹۵۱ همت تسهیلات در حوزه مسکن پرداخت کرده اند؛ آماری که نشان دهنده تحقق ۲۸.۳۷ درصدی سهم بخش مسکن از کل تسهیلات بانکی در طول سه سال گذشته است.
به گزارش پرشین سازه و بر اساس قانون جهش تولید مسکن، بانک ها مکلف شدند سالانه ۲۰ درصد از منابع تسهیلاتی خود را به بخش مسکن اختصاص دهند. آمار منتشرشده نشان می دهد که این هدف نه تنها محقق شده بلکه در برخی سال ها فراتر از پیش بینی بوده است؛ در سال اول ۲۲.۱۶ درصد، سال دوم ۳۰.۰۴ درصد و در سال سوم ۳۰.۷۹ درصد از کل تسهیلات بانکی به این حوزه اختصاص یافته است.
تسهیلاتی بی سابقه برای خانه دار شدن
بررسی عملکرد بانک ها نشان می دهد که تاکنون یک میلیون و ۹۰۲ هزار و ۴۹۲ واحد مسکونی برای دریافت وام به شبکه بانکی کشور معرفی شده اند. از این تعداد، یک میلیون و ۷۱ هزار و ۲۵۲ واحد موفق به عقد قرارداد شده اند و بیش از ۸۳۱ هزار واحد نیز در صف انتظار برای دریافت تسهیلات قرار دارند. مبلغ کل قراردادهای منعقدشده بدون احتساب تسهیلات ودیعه مسکن، بیش از ۴۰۰ همت برآورد شده است و تاکنون بیش از ۶۰ درصد از این مبلغ به پروژه ها پرداخت شده است. سهم الشرکه پرداخت شده نیز از ۲۴۰ همت عبور کرده و این رقم به روشنی نشان می دهد که روند تزریق منابع به پروژه های مسکونی با شدت و پیگیری ادامه دارد.
سهم هر بخش از این جهش بزرگ چقدر بود؟
از میان مجموع واحدهایی که به بانک ها معرفی شده اند، بیش از ۹۳۱ هزار واحد مربوط به طرح نهضت ملی مسکن بوده است. در کنار آن، ۴۴۵ هزار و ۶۶۳ واحد خودمالک شهری، ۴۸۰ هزار و ۷۳۶ واحد خودمالک روستایی، ۲۲ هزار و ۳۷۶ واحد در بافت فرسوده و ۲۲ هزار و ۱۴۳ واحد از نوع مشارکتی بوده اند.
در طرح نهضت ملی مسکن تاکنون ۵۰.۲۸ درصد از مبالغ قراردادها پرداخت شده، این نسبت در خودمالک های شهری ۶۶.۴۹ درصد، خودمالک های روستایی ۸۰.۶۳ درصد، بافت فرسوده ۶۹.۹۸ درصد و طرح های مشارکتی ۶۹.۶۶ درصد گزارش شده است. این ارقام گویای آن است که پرداخت ها در برخی بخش ها به ویژه در نوسازی روستاها بسیار پرشتاب پیش رفته است.
حمایت از مستاجران و بازسازی خانه های روستایی
از سال ۱۴۰۰ تاکنون، حدود چهار میلیون و ۵۵۸ هزار نفر برای دریافت وام ودیعه مسکن ثبت نام کرده اند. از این میان، بیش از یک میلیون و ۱۸۹ هزار نفر به بانک ها معرفی شده و ۹۵۶ هزار و ۶۲۰ قرارداد وام ودیعه منعقد شده است. مجموع ارزش این قراردادها نیز به بیش از ۸۱ همت رسیده است. این آمار نشان می دهد که توجه به مستاجران نیز در کنار ساخت مسکن، یکی از محورهای جدی برنامه های حمایتی دولت و بانک ها بوده است.
بهسازی و نوسازی خانه های روستایی، از موضوعاتی است که در دولت چهاردهم با تمرکز ویژه پیگیری شده است. سقف تسهیلات این بخش به ۴۰۰ میلیون تومان افزایش یافته و تمرکز بر کاهش آسیب پذیری در برابر بلایای طبیعی، مانند زلزله و سیل، در اولویت قرار گرفته است. در آغاز دولت چهاردهم، ۳۰۰ هزار و ۳۷۲ واحد روستایی تسهیلات دریافت کرده بودند، اما در کمتر از یک سال، این عدد به ۳۷۹ هزار و ۲۷۸ واحد افزایش یافته است. هم چنین، حجم تسهیلات پرداختی در این حوزه از ۵۳.۴۰۰ همت به ۶۵.۰۲۲ همت رسیده که نشان از رشد قابل توجه در مدت کوتاه دارد.
بررسی گزارش رسمی سامانه طرح های حمایتی وزارت راه و شهرسازی نشان می دهد که شبکه بانکی کشور در اجرای قانون جهش تولید مسکن عملکردی فعال و درخور توجه داشته است. پرداخت بیش از ۴۰۰ همت تسهیلات، عقد بیش از یک میلیون قرارداد، رشد پرداخت در بخش مسکن روستایی و توجه ویژه به تسهیلات ودیعه، از جمله نشانه هایی هستند که حکایت از جهت گیری عملی و واقعی سیاست های حمایتی دولت در حوزه مسکن دارد. مسیر تامین مالی برای ساخت و تامین مسکن، با تمام چالش هایی که در مسیر وجود دارد، وارد مرحله ای تازه شده و حالا زمان آن رسیده که نتایج این سرمایه گذاری های کلان، در قالب تحویل واحدهای قابل سکونت، به بار بنشیند.
