وضعیت بغرنج مسکن بیش از هر قشر دیگری به ضرر کارگران و بازنشستگان شد؛ چرا که در حال حاضر، بخش زیادی از درآمد ناچیز این اقشار صرف هزینه های مسکن می شود. حالا گفته می شود که ۲۰ هزار میلیارد ریال تسهیلات در قالب نهضت ملی مسکن به ساخت مسکن کارگری اختصاص پیدا کرده است. قرار است واحدهای مزبور از طریق تعاونی های مسکن ساخته شوند.
به گزارش پرشین سازه ، تعاونی های مسکن کارگری جان گرفته و اساساً رویکرد اصلی طرح های مسکن سازی برای کارگران این بود که اعتبار این تعاونی ها تامین شود و دوباره کاربردهای خود را پیدا کنند.
بر اساس آمارهای موجود، نزدیک به ۱۱ هزار تعاونی مسکن در کشور فعالیت می کنند که با توجه به تسهیلات ارائه شده به مسکن کارگری، می توانند ساخت و ساز مسکن برای این قشر را به عهده بگیرند.
برخی از این تعاونی های مسکن به تازگی کار خود را آغاز کرده اند و تازه به نفس به شمار می آیند. مثلاً در سال ۱۴۰۲، ۲۹۳ تعاونی مسکن جهش کارگری در ۲۵ استان کشور راه اندازی شد. هدف این بود که ساخت مسکن کارگری به دست این تعاونی ها سپرده شود و حالا می گویند که این تعاونی ها، ظرفیت ساخت بیش از ۷۵ هزار واحد مسکونی را دارند.
در بهار امسال نیز، خط اعتباری هشت هزار میلیارد تومانی در نظر گرفته شد تا حمایت بیشتری از تعاونی های کشور صورت بگیرد و سهم بخش تعاون از ساخت و ساز مسکن به ۲۵ درصد برسد.
از این میان، ۲ هزار میلیارد تومان نیز با هدف حمایت از ساخت مسکن کارگری در قالب شرکت های تعاونی مسکن در کل کشور در نظر گرفته شده است.
امید می رود که با این اقدامات، ساخت مسکن برای کارگران و بازنشستگان قوت گرفته و بخشی از مشکلات همیشگی آن ها در رابطه با مسکن حل شود. گرچه بخش زیادی از آن ها اساساً هنوز هم درگیر معضلات اجاره نشینی هستند و رویای خانه دار شدن را به دست فراموشی سپرده اند.
آمارهای رسمی می گویند که بخشی از کارگران ساکن تهران تا ۷۰ درصد درآمد خود را صرف اجاره مسکن می کنند و همین موضوع سبب شده که کیفیت زندگی و رفاه آن پایین بیاید. کارگران مستاجر ناچارند از هزینه های سلامت، آموزش، تفریح و حتی خورد و خوراک بزنند و صرف اجاره مسکن کنند.
آیت اسدی، یکی از اعضای کارگری شورای عالی کار می گوید که در شهرهای بزرگ، سهم هزینه های مسکن کارگران به بیش از ۵۰ درصد می رسد. این در حالیست که سهم منطقی مسکن از سبد هزینه ها در کشورهای مختلف دنیا تا ۳۰ درصد است و اگر مردم ناچار به پرداخت هزینه بیشتر به این حوزه شوند، به این معنی است که بحران مسکن وجود دارد.
آیت اسدی در بخش دیگری از صحبت های خود اصل ۳۱ قانون اساسی را یادآور شد و خاطرنشان ساخت که دولت باید برنامه ریزی دقیق، عملی و واقع گرایانه برای حمایت از تولید مسکن کارگری داشته باشد. این طرح هایی که امروزه دولت برای ساخت مسکن دنبال می کند، اساساً به درد کارگران نمی خورد؛ چرا که مطابق با توان مالی آن ها، تدوین نشده اند.
اسدی اعلام کرد: تنها راهی که می تواند به شکل عملی، کارگران و اقشار زیر خط فقر را خانه دار کند، حمایت واقعی از تعاونی های مسکن کارگری و عمل به الزامات ماده ۱۴۹ قانون کار است.
بر اساس قانون کار، دولت و کارفرمایان مسئول حمایت از تعاونی های مسکن کارگری هستند. موضوعی که مدت هاست به دست فراموشی سپرده شده است. اسدی خاطرنشان ساخت که اگر به دنبال قدرتمندسازی و اثرگذاری تعاونی های مسکن کارگری هستیم، باید نهادهای زیرمجموعه دولت از جمله وزارت راه و شهرسازی، شهرداری ها و..در تامین نیازهای اولیه ساخت مسکن از جمله زمین رایگان، مصالح ارزان قیمت و…فعال تر باشند. تنها از همین طریق است که می توان هزینه های ساخت مسکن را به شکل معناداری کاهش داد. در غیر این صورت و با طرح های امروزی، نمی توان کارگران را خانه دار کرد.
این فعال کارگری خاطرنشان ساخت که از محل همین همکاری هاست که می توان تعاونی های مسکن کارگری را بهبود داده و آن ها را توانمند ساخت. اگر دولت به کمک تعاونی ها نیاید، اساساً قادر به تحویل خانه نخواهند بود و دوباره، مشکلات مسکن کارگری با قدرت بیشتری از سر گرفته خواهند شد.
وی در نهایت ابراز امیدواری کرد که وضعیت ساخت مسکن کارگری در آینده تغییر کند. به نظر می آید که تا حدی، ساخت مسکن برای کارگران روی غلطک افتاده و زیرساخت های موردنیاز فراهم شده است. البته برای دستیابی به اهداف میان مدت و بلندمدت، مسیری طولانی در پیش است و فعلاً نمی توان نظر قاطعی در خصوص این موضوع داد.