بر اساس گزارش های موجود، مدت زمان انتظار برای خانه دار شدن در تهران به ۱۱۹ سال رسید که تقریبا ۱۰ برابر وضعیت نرمال جهانیست.
به گزارش پرشین سازه ، سال به سال بر این مدت زمان انتظار افزوده می شود و به نظر نمی آید که اتفاق خاصی در این حوزه رخ داده باشد. در سال ۱۴۰۱ این وضعیت فاجعه بار بود اما در سال بعد، بدتر شد. بنابراین بعید است که تا پایان امسال، اتفاق خاصی در بازار مسکن تهران رخ دهد که شرایط انتظار برای خانه دار شدن را تسهیل کند.
واقعیت اینجاست که زوج های تهرانی، این مدت زمان انتظار اخیر را مدیون جهش قیمت مسکن در ابتدای سال ۱۴۰۲ هستند. در این دوره، قیمت واقعی مسکن در پایتخت نزدیک به ۲۰ درصد رشد کرد که بسیار بالا بود و خیلی از مستاجران را یک قدم دیگر از خرید خانه دورتر کرد.
از طرف دیگر، دستمزد تهرانی ها به اندازه تورم رشد نکرد و نرخ پس انداز خانواده های پایتخت نشین نیز در قیاس با سال ۱۴۰۱ با یک سقوط آزاد مواجه شد که طبیعتاً، نتیجه تمام این اتفاقات، خرید خانه را برای زوجین تهرانی غیرممکن ساخت.
وقتی از زمان انتظار بیش از ۱۰۰ سال صحبت می کنیم، در واقع صحبت از یک ماموریت غیرممکن است که احتمال موفقیت آن نزدیک به صفر می باشد. گرچه بعد از خرداد سال ۱۴۰۲، وضعیت کمی بهبود پیدا کرد و درآمد واقعی خانواده های شهری نزدیک به ۱۰ درصد بیشتر شد و فاصله قدرت خرید آن ها با قیمت مسکن کمی کاهش پیدا کرد، اما به هرحال هنوز هم وضعیت نا به سامان است.
علاوه بر این، در نیمه دوم سال ۱۴۰۲، نرخ پس انداز خانواده ها از ۱۶ درصد در سال ۱۴۰۱ به ۱۸ درصد رسید.
واقعیت اینجاست که در سال ۱۴۰۲، قدرت پس انداز خانواده های غیرتهرانی نسبت به پایتخت نشینان بیشتر بود. از آن جایی که نرخ اجاره بها در تهران خیلی بیشتر از دیگر نقاط شهری کشور است، این اتفاق چندان عجیب نیست. علاوه بر مسکن، هزینه های خورد خوراک، پوشاک، حمل و نقل و بسیاری دیگر از شاخصه های کلیدی معیشت در تهران خیلی بیشتر از شهرهای دیگر می باشد که همین موضوع، قدرت پس انداز پایتخت نشینان را پایین می آورد.
ماراتن تهرانی ها برای به دست آوردن کلید خانه اول خود، ۲.۶ برابر میانگین کل کشور است. به عبارت دیگر، تهرانی ها برای خرید خانه باید ۲.۶ برابر دیگر شهروندان ایران صبر کنند. مدت زمانی که احتمالاً به دوره زندگی بسیاری از این شهروندان نخواهد رسید و فکر کردن به آن، می تواند بسیار غم انگیز باشد.
البته این وضعیت نا به سامان همواره حاکم نبوده و زوح های تهرانی و خانه اولی در دوره هایی از این ۴۵ سال هم، شرایط خوبی از لحاظ خرید مسکن داشته اند. سیاستگذاران مسکن باید برای تسهیل شرایط انتظار تا خانه دار شدن، نیم نگاهی به تجربه دهه ۷۰ و سال های ۹۵ تا ۹۶ داشته باشند.
در طی این سال ها، زوج های ایرانی روند طبیعی خانه دار شدن را طی می کردند و خرید مسکن تا این حد مشکل زا نبود. در سال ۹۵ تا ۹۶، برجام امضاء شد و همین مسئله عاملی بر رفع تنش های اقتصادی ناشی از ریسک های غیراقتصادی بود. برجام توانست رونق را به اقتصاد کشور برگرداند و حتی مدت زمان انتظار برای خانه دار شدن را به زیر ۱۵ سال کاهش دهد.
در طی دو سالی که آرامش و ثبات بر کشور حاکم بود و قدرت خرید متقاضیان مسکن تا حد زیادی تقویت شده بود، خیلی از زوج ها و خانه اولی ها توانستند خانه بخرند. بنابراین سیاستگذار اگر به دنبال بهبود شرایط مسکن است، باید بداند که در سایه ثبات سیاسی و شرایط بین المللی می توان این مشکل را حل کرد.
وضعیت در اواخر دهه ۷۰ حتی از این دو سال هم بهتر بود و ایرانیان می توانستند با پس انداز سالانه شان، ظرف مدت ۱۲ سال خانه بخرند. در این دوره، مسکن سازی رونق پیدا کرد و قیمت ها متعادل شدند. همین موضوع سبب شد که معضل مسکن تا حدی برطرف شده و از لیست مهم ترین دغدغه های خانوار ایرانی حذف گردید.
حالا که دولت چهاردهم که رویکرد اصلاحات محور دارد، روی کار آمده، خیلی از مردم امیدوار هستند که شرایط به همان سال های طلایی برگردد. در روزهای گذشته که رئیس جمهور جدید، اولین نشست خبری خود را برگزار کرد، بار دیگر به اهمیت رفع ریسک های غیراقتصادی برای رونق اقتصادی اشاره کرد.
در صورتی که مسیر حل موانعی که توسط دولت پزشکیان ترسیم شده، محقق شود می توان انتظار داشت که بلاخره قیمت ها کاهشی شده و مدت زمان انتظار برای خرید خانه نیز کاهش یابد. در غیر این صورت، فقط باید در انتظار وخیم تر شدن شرایط باقی ماند.
