حالا که بازار مسکن به طور کامل دچار رکود شده، بد نیست که فرمول ورود سرمایه گذار خارجی به بازار مسکن داخلی در پیش گرفته شود.
به گزارش پرشین سازه ، این اولین بار نیست که خارجی ها برای ساخت و ساز وارد کشور می شوند و حضور سرمایه گذاران خارجی، لزوماً بد نیست. در طی سال های گذشته(از سال ۸۹ تا به امروز) حجم سرمایه گذاری مسکن حدود ۲۵ درصد افت کرده است. از سوی دیگر نیاز به خانه هم در جامعه رشد ۴۰ درصدی داشته است.
تمام جنبه های بازار مسکن در اثر رکود قفل شده و هیچ راه نجاتی جز سرمایه گذاری خارجی باقی نمانده است. در گذشته نیز خارجی ها با ساخت شهرک غرب و شهرک اکباتان نشان داده اند که می توانند اثر خوبی روی مسکن سازی کشور داشته باشند.
در صورتی که توافق سیاسی و اقتصادی با آمریکا حاصل شود، فرصت برای ورود سرمایه گذار خارجی فراهم می شود. وقتی که دو کشور برای رفع تنش ها مذاکره می کنند، پیش شرط موفقیت این مذاکرات، ایجاد انگیزه برای طرفین و پایدارسازی توافق حاصل از مذاکرات است. کارشناسان همواره گفته اند که چگونه می توان این شروط را تامین کرد و به نظر می آید که بلاخره سیاستمداران کشور نیز به این موضوع توجه کرده اند.
انگیزه های اقتصادی همواره می توانند پیشران خوبی برای موفقیت مذاکرات سیاسی باشند. به نظر می آید که بهترین حوزه برای فرود سرمایه گذاری خارجی در کشورمان، مسکن باشد.
وضع امروز بخش مسکن و ساختمان
به طور کلی، بحران های متعددی گریبان بازار مسکن را گرفته اما چهار مشکل اصلی در این بازار وجود دارد که در نهایت به رکود تورمی منجر شده اند. اولین مشکلی که بازار مسکن را درگیر خود کرده، افت شدید سرمایه گذاری برای تولید مسکن است. در حال حاضر، خیلی از سرمایه گذاران از ترس خواب سرمایه، بازار را ترک کرده اند و همین عامل باعث شده که سال به سال بر قیمت مسکن افزوده شود.
اگر نگاهی به آمارها بندازیم، متوجه می شویم که در طی سیزده سال گذشته، روند سرمایه گذاری ساختمانی ۲۵ درصد کاهش یافته است. از سوی دیگر، در طی همین بازه زمانی، نیاز به خانه بیشتر شده و رشد ۴۰ درصدی را تجربه کرده است.
همچنین نرخ رشد ارزش ساختمان نیز به نسبت دیگر بازارها کمتر بوده است. علاوه بر تیراژ پایین تولید مسکن، نباید از چالش بزرگ طرح های مسکن حمایتی غافل شد که بخش زیادی از آنها، اساساً به شکل موفقیت آمیزی اجرا نشدند و هنوز هم بر وخامت اوضاع بازار می افزایند.
تمام این چالش ها در حالیست که با توافق سیاسی، می توان نسبت به ورود سرمایه های خارجی امیدوار بود. در دهه ۵۰، تجربه موفقی از حضور سرمایه گذاران خارجی داشته ایم که همین موضوع، ورود سرمایه را به این حوزه هموار می کند. شهرک هایی مثل شهرک غرب، شهرک اکباتان، شهرک آپادانا و بخش هایی از تهرانپارس امروزی توسط سرمایه گذاران اروپایی و آمریکایی ساخته شده اند.
وقتی که سرمایه گذاران خارجی برای ساخت مسکن به بازار ایران ورود پیدا کردند، شهرک هایی چندمنظوره ساخته شد که تمام خدمات شهری را به شهروندان خود ارائه می کند و علاوه بر این، فناوری های روز و مدرن صنعت ساختمان نیز با همین شهرک سازی ها وارد کشور شد.
ناگفته نماند که حضور همین سرمایه گذاران بود که منجر به شکل گیری کارخانه های تولید مصالح ساختمانی و توسعه بخش ساختمان شد. در توجیه ورود سرمایه گذار خارجی، کافیست نگاهی به طرح های حمایتی مسکن و روند ساخت شهرک اکباتان بندازیم. در شهرک اکباتان نزدیک به ۱۵ هزار واحد مسکونی ساخته شد اما در طی طرح های مسکن سازی دولتی، بعد از گذشت دو سال، هنوز ۲۰ هزار واحد هم ساخته نشده!
بخش مسکن به سرمایه گذار خارجی احتیاج دارد؛ چرا که حضور این سرمایه گذاران شش مزیت را به دنبال خواهد داشت. اول از همه سرعت ساخت بالا می رود و متقاضیان زودتر خانه دار می شوند. در وهله دوم، تیراژهای چند ده هزار واحدی در پیش گرفته می شوند و به نوعی صنعتی سازی شکل خواهد گرفت.
علاوه بر این مزیت ها، می توان از تکنولوژی هایی استفاده کرد که مصرف انرژی ساختمان ها را کاهش می دهند. در ضمن از مدل های به روز تامین مالی برای احداث شهرک ها استفاده خواهد شد.
برخی ممکن است ورود سرمایه گذار خارجی را با آنچه که در طی طرح مسکن مهر رخ داد، اشتباه بگیرند. در مسکن مهر، چند شرکت خارجی در قالب پیمانکار به طرح مزبور ورود کردند که گرچه به طور کامل موفقیت آمیز نبودند اما می توان گفت پروژه هایی که توسط این شرکت ها انجام شد، در نهایت با فاصله خیلی زیاد، بهترین پروژه های مسکن مهر به حساب می آیند.
در ابتدای دهه ۹۰ هم گرچه سرمایه گذار خارجی به حوزه مسکن ایران ورود نکرد اما با ورود تکنولوژی به این عرصه، اتفاقات مثبتی رخ داد که هنوز هم آثار مثبت آن را در بخش ساختمان می بینیم.
