از سال ۹۶ که جهش قیمت مسکن شروع شد تا به امروز، دهک های درآمدی زیادی به ترتیب از صف خریداران مسکن حذف شدند اما در حال حاضر، حتی دهک های بالای درآمدی و مرفهان جامعه نیز از خرید مسکن در برخی از مناطق تهران عاجزند.
به گزارش پرشین سازه ، خریداران مسکن در این روزها به شدت کاهش پیدا کرده اند و این موضوع را می توان در برخی از مناطق شمالی تهران به وضوح مشاهده کرد. در پاییز امسال، قیمت هر متر مربع مسکن در منطقه یک تهران، ۱۳۷ میلیون تومان عنوان شده است. بررسی درآمد و نرخ پس انداز بیشتر اقشار جامعه نشان می دهد که قادر به خرید مسکن در این منطقه نیستند.
حتی پردرآمدترین دهک های جامعه نیز برای خرید مسکن در این منطقه باید حداقل ۱۷ سال منتظر بمانند و تمام درآمد خود را پس انداز نمایند. واقعیت اینجاست که به دلیل تورم شدید و روزافزون، مدت هاست که مردم قدرت خرید خود را از دست داده اند و هر روز، یک چیز دیگر از سبد خرید آنها حذف می شود. علاوه بر تورم عمومی، شاخص مسکن نیز دچار تورم شده و به همین دلیل، دیگر عملاً خریداری در بازار مسکن مشاهده نمی شود.
واقعیت اینجاست که وقتی از معضل مسکن صحبت می کنیم، نباید فقط اقشار و دهک های کم درآمد را در نظر گرفت. با احتساب نرخ پس انداز، حتی ثروتمندترین دهک های جامعه و پردرآمدها نیز باید مدتی طولانی در انتظار خرید خانه باقی بمانند که همین موضوع، بحران مسکن را به خوبی نشان می دهد.
در حال حاضر، احتمالاً فقط آخرین دهک درآمدی جامعه و ثروتمندترین قشر جامعه، مشکلی برای خرید مسکن نداشته باشند و انتظار طبیعی برای خرید خانه دارند. الباقی دهک های درآمدی باید در صف طولانی خرید مسکن باقی بمانند. مشکل اینجاست که در طی این سال هایی که قیمت مسکن روز به روز افزایش پیدا می کرد، درآمدها و دستمزدها به نسبت تورم افزایش نیافت و هر روز، فاصله بیشتری میان قیمت مسکن و سطح درآمدها ایجاد شد.
مدت زمانی که طول می کشد تا یک فرد با درآمد سالانه اش قادر به خرید مسکن شود، شاخص دسترسی به مسکن می گویند و فاکتورهای مشخصی برای محاسبه آن وجود دارد. قدرت خرید پس انداز فرد برای خرید مسکن در مقابل سطح قیمت ها نیز به عنوان شاخص انتظار شناخته می شود.
اگر نگاهی به وضعیت انتظار برای خانه دار شدن بندازیم، می بینیم که وضعیت دهک های درآمدی پایین بسیار بغرنج و وخیم است. مثلاً خانه اولی هایی که حقوق مصوب دریافت می کنند، برای خانه دار شدن و با قیمت مسکن در سال ۱۴۰۲ باید ۱۵۷ سال منتظر بمانند! مدت زمانی که طبیعتاً به عمر هیچ یک از آن ها نخواهد رسید.
حتی دهک های درآمدی بالا نیز باید ۱۷ سال منتظر بمانند تا پس اندازشان به حد خرید خانه برسد. نکته حائز اهمیت اینجاست که آمار مشخصی در مورد سطح پس انداز اقشار پردرآمد تهرانی وجود ندارد اما به هرحال می توان با قطعیت اعلام کرد که دهک های پایین درآمدی با این سطح تورم و هزینه های معیشت، احتمالاً قادر به پس انداز نیستند.
البته لازم به ذکر است که در آمارهای رسمی گزارش شده که بر اساس ارقام هزینه و درآمد سال گذشته، نرخ پس انداز تهرانی ها ۱۳ درصد بوده است اما به هرحال، این نرخ برای تمام ساکنان تهران مصداق ندارد.
تمام کشورهایی که توانسته اند بازار مسکن خود را کنترل کنند و تورم را مهار نمایند، مدت زمان انتظار زیر ۱۰ سال دارند. به عبارت دیگر، کشورهای موفق در عرصه سیاستگذاری مسکن توانسته اند به نحوی امور را اداره کنند که ساکنان آن کشور، نهایتاً ۱۰ سال در انتظار خانه دار شدن باشند.
این در حالیست که شهروندان ایرانی مدت هاست که آرزوی صاحبخانه شدن را فراموش کرده اند و به خوبی می دانند که با این فرمان، خرید خانه در دوره زندگی آنها میسر نخواهد بود. اگر تا چند سال پیش این موضوع مختص دهک های پایین درآمدی بود و فقط فقرا در این مورد مشکل داشتند، حالا این مسئله به پدیده ای فراگیر تبدیل شده که حتی گریبان ثروتمندترین اقشار جامعه را نیز گرفته است.
بسیاری از دهک های جامعه ناچاراً بخشی از هزینه های رایج زندگی خود را فدای هزینه های مسکن کرده اند و تلاش می کنند که به هر قیمتی، سقف بالای سر خود را نگه دارند. خرید خانه که تبدیل به آرزو شده اما با وضعیت اجاره بهای مسکن، بعید نیست که همین روزها، اجاره نشینی در تهران نیز فقط برای دهک های بالای درآمدی میسر باشد.
