نگاهی مختصر به بازار اجاره مسکن در برخی از شهرهای بزرگ مثل مشهد، اصفهان و شیراز نشان می دهد که در سال های اخیر، شکل این بازار تغییرات اساسی داشته است.
به گزارش پرشین سازه ، برخی از مالکان در شهرهای بزرگ، خانه ی خود را برای اجاره عرضه می کنند و خود به مناطق ارزان تر مهاجرت می کنند. هدف از انجام چنین کاری، استفاده از ما به ازای اجاره برای پوشش برخی از هزینه های زندگیست. در واقع مالکان ناچار می شوند که تک واحد مسکونی خود را رها کرده و دوباره اجاره نشین شوند تا به این ترتیب بتوانند از هزینه های دریافت اجاره برای گذران زندگی خود بهره ببرند.
گاهی مواقع، این مهاجرت شکل بدتری به خود می گیرد و مالکان ناچار به شهرهای حاشیه ای می روند. در واقع می توان گفت که این افراد به نوعی مستاجر-مالک تبدیل شده اند.
البته پیش از این نیز، چنین اتفاقاتی در بازار مسکن رخ می داد اما بیشتر این مالکان برای خرید خانه ای بزرگ تر یا اجاره نشینی در آپارتمان های بهتر و در محله های بالاتر، ملک خود را اجاره می دادند. اما حالا این روند کاملا معکوس شده است.
در گذشته، افراد اقدام به خرید یک ملک می کردند اما ممکن بود که ملک مزبور، متراژ کافی نداشته باشد یا در محله ای نامناسب واقع شده باشد. به همین دلیل افراد آن را اجاره می دادند و خود راهی مناطق بالاتر و محله های بهتر می شدند.
گرانی های اخیر مسکن و افزایش هزینه های زندگی باعث شده که اجاره داری از حالت همیشگی خود خارج شود و شکل های گوناگونی به خود بگیرد.
تورم مناطق ارزان
از آن جایی که مهاجرت به مناطق ارزان بیشتر شده، تورم نیز افزایش پیدا کرده است. در نتیجه، شرایط برای کسانی که در آن محله ها زندگی می کنند، سخت تر هم شده است.
علاوه بر این، فاصله ای که میان اجاره بهای مناطق مختلف وجود داشت، حالا از بین رفته است. در واقع بررسی ها نشان می دهد که میزان رشد اجاره بهای مناطق متوسط و پایین شهر، بیشتر از نقاط شمالی و بالای شهر بوده است.
دلیل اصلی چنین اتفاقی، رشد تقاضا در این مناطق بوده که طبیعتا منجر به گرانی می شود. علاوه بر این، مدت هاست که قدرت خرید مسکن برای خانه اولی ها از بین رفته و ناچاراً به اجاره نشینی روی می آورند. به همین دلیل میزان تقاضا، باز هم بیشتر می شود و در نهایت به افزایش قیمت مسکن می انجامد.
اجاره بها در مشهد، اصفهان و شیراز
بر اساس آخرین تحقیقاتی که در بازار اجاره مسکن اصفهان، مشهد و شیراز صورت گرفته، مشخص است که قیمت اجاره بها در چند سال اخیر با رشد سرسام آوری رو به رو بوده است. در حال حاضر رهن یک آپارتمان معمولی در منطقه ای متوسط،حدودا ۵ الی ۵.۵۰۰ میلیون تومان به ازای هر متر مربع است.
این عدد نشان می دهد که مبلغ رهن مسکن در سال جاری، نسبت به سال قبل حدود ۴۰ الی ۵۰ درصد رشد داشته است. البته سطح اجاره ی اعلام شده، میانگین اجاره بها در نقاط متوسط این کلان شهرهاست. بنابراین ممکن است که مبلغ مزبور در مناطق مختلف شهر، بالا یا پایین باشد.
در این میان، تنها کسانی که باید بار این فشار را به دوش بکشند، ساکنان مناطق جنوبی شهرهای بزرگ هستند. فعالان بازار مسکن در این سه کلانشهر می گویند که تورم اجاره بها در سال جاری، فرق چندانی با سال گذشته نکرده است. به این معنی که در سال ۱۴۰۱ هم شاهد رشد ۴۰ الی ۵۰ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۰ بوده ایم. اما فرق بزرگی که در این میان وجود دارد، سخت تر شدن شرایط پرداخت برای مستاجران است.
حالا مبلغ اجاره به جایی رسیده که بخش زیادی از درآمد خانوار را می بلعد و پرداخت اجاره، از هر زمان دیگری سخت تر شده است. به خصوص با توجه به اینکه دستمزدها متناسب با تورم افزایش پیدا نکرده و افراد ناچارند اجاره بهای جدید را با همان درآمد قبلی پرداخت کنند.
البته میزان معاملات اجاره مسکن در شهرهای بزرگ ۳۰ درصد کاهش یافته چرا که بسیاری از مستاجران و موجران، ترجیح می دهند که قراردادهای خود را تمدید کنند. در ضمن بسیاری از مستاجران به مناطق دیگر مهاجرت کرده اند و دیگر نیازی به تمدید قراداد اجاره ندارند.
همین موضوع بازار اجاره در شهرهای بزرگ را به یک بحران بزرگ تبدیل کرده و حاشیه نشینی را افزایش داده است. در شهر تهران نیز این وضعیت بغرنج تر از همه جاست و مدت هاست که حاشیه نشینی برای قشر مستاجر رخ داده است.
