ارتباط جمهوری اسلامی ایران با کشورهای منطقه در سطح سیاست های امنیتی بسیار گسترده است. اما به نظر می آید که این کشورهای دوست و همسایه، استقبال چندان زیادی از حضور شرکت های فنی و مهندسی ایرانی در کشور خودشان نمی کنند.
دبیر انجمن صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی می گوید که کشورهایی مثل سوریه، آنقدر که از حضور ایران برای حفظ امنیتشان استقبال می کنند، اصلا روی خوشی به حضور شرکت های خدمات فنی و مهندسی ایرانی برای مشارکت در پروژه ها یا ارائه ی تسهیلات به آن ها نشان نمی دهند.
به گزارش پرشین سازه ، بهمن صالحی جاوید به تشریح ابعاد مختلف سفر رئیس جمهور به سوریه پرداخت و در خصوص مطالبه ای که دولت ایران در خصوص افزایش صادرات خدمات فنی و مهندسی به این کشور داشت، توضیحاتی ارائه کرد:
در دو الی سه دهه ی اخیر، کشور سوریه یکی از اصلی ترین مقاصد شرکت های صادرکننده ی خدمات فنی و مهندسی بوده است اما مدتی است به دلایل امنیتی، حضور این شرکت ها در بازار سوریه دچار نوسان شده است.
وی در ادامه تاکید کرد که با توجه به ارتباط دوستانه ای که با این کشور وجود دارد، می توان شرایط و استقبال از شرکت های خصوصی در سوریه را به وجود آورد.
این مقام مسئول در ادامه خاطرنشان ساخت که البته انتظار نمی رود که این شرکت های خصوصی فنی و مهندسی بیش از قدرت ایران، سهمی از پروژه های مهندسی سوریه داشته باشند. اما مشکل این جاست که گویی استقبال سوری ها از نیروهای ایرانی برای حفظ امنیت سوریه، بیشتر از استقبالشان از شرکت های خدمات فنی و مهندسی است.
بهمن صالحی گفت:
آن ها تلاش می کنند که حضور ایران را به اندازه ی منابعی که با خود در پروژه آورده، محدود کنند و همین موضوع منجر به ایجاد نوعی نگاه دست دوم به شرکت های مهندسی ایرانی در سوریه می شود.
وی در ادامه تاکید کرد که شرکت های ایرانی هم علاقه ی چندان زیادی به حضور در بازر سوریه ندارند. در واقع شرکت های فنی و مهندسی تمایل به همکاری با روسیه را دارند.
دبیر انجمن صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی خاطرنشان ساخت که چنین رفتارهایی هیچگونه ارتباطی به مسائل مربوط به تحریم ندارد. بلکه تنها دلیل آن، مناسبات سیاسی است. در عرصه ی سیاست، سوریه هم در کنار کشورهایی مثل روسیه، ایران و چین قرار دارد. اما مشکل این جاست که اعتبار کیفی عرضه شده به شرکت های روسی و غربی، به شرکت های ایرانی داده نمی شود. در واقع تنها دلیل حضور شرکت های ایرانی در سوریه، این است که بتوانند از منابع ایران بهره مند شوند.
صالحی جاوید در ادامه چنین گفت:
وضعیت نظام مهندسی سوریه با کشوری مثل عراق فرق های زیادی دارد. البته باید بگوییم که استانداردهای نظام مهندسی سوریه بالاتر و بهتر است اما نباید آن را با ایران مقایسه کرد. نظام مهندسی ایران می تواند حتی با کشورهای اروپایی دست اول رقابت کند. به همین دلیل است که خوشحال هستیم که استانداردهای بالاتری در سوریه اجرا می شود.
وی در ادامه اعلام کرد که بازار مهندسی سوریه در اختیار شرکت های روسی است. بعد از آن حضور اروپایی ها در این بازار محسوس است. البته در چند سال اخیر، شرکت های ترکیه هم توانسته اند جایگاه خوبی در بازار سوریه پیدا کنند. در این میان گرچه شرکت های ایرانی هم حضور جسته و گریخته ای در بازار مهندسی سوریه دارند اما با توجه به روابط حسنه ای که میان شرکت های ایرانی و سوری شکل گرفته، انتظار می رود که سهم شرکت های ایرانی بیشتر باشد.
بهمن صالحی جاوید تصریح کرد:
اصلی ترین حوزه ی فعالیت شرکت های اروپایی، انبوه سازی نیست. بلکه بیشتر در حوزه های فنی و تکنیکالی مثل ساخت کارخانه و نیروگاه، راه سازی و…فعالیت دارند.
وی در ادامه توضیح داد که حضور شرکت های اروپایی در بحث انبوه سازی و ساختمان سازی برای سوری ها مقرون به صرفه نبود. همچنین دلایل امنیتی نیز مطرح می شد. به همین دلیل، شرکت های ترکیه توانستند به سرعت وارد بازار شوند و سهم زیادی از بازار مهندسی سوریه را دریافت کنند.
صالحی جاوید در ادامه به حضور شرکت های ترکیه در ایران هم اشاره کرد. با وجود اینکه شرکت های خصوصی خوبی در کشور خودمان هست، باز هم شرکت های ترکیه توانسته اند به بازار کشورمان نفوذ کنند.
تمام این وضعیت در شرایطی رخ می دهد که وضعیت شرکت های خصوصی مهندسی ایرانی در کشورهای همسایه جالب نیست. شرکت های ایرانی به زحمت می توانند پروژه ای در چین یا روسیه بگیرند. ترجیح این کشورها این است که از شرکت های داخلی خودشان برای انبوه سازی و ساختمان سازی استفاده کنند.
یکی دیگر از کشورهایی که جامعه ی هدف شرکت های مهندسی ایرانی است، کشور آذربایجان است. البته در طی ماه های اخیر، تنشی که میان دو کشور ایجاد شده بر فعالیت این شرکت ها هم سایه افکنده است.
بهمن صالحی می گوید که بعد از روی کار آمدن الهام علی اف، وضعیت شرکت های ایرانی بغرنج شد. رئیس جمهور پیشین این کشور یعنی حیدر علی اف، ارتباط خوبی با جمهوری اسلامی ایران داشت و در برخی از مسائل، خود را متعهد می دانست که منافع هر دو کشور را حفظ نماید. اما الهام علی اف چنین تعهدی ندارد و از همان ابتدای کار خود، با وضع سیاست های مختلف، حضور شرکت های ایرانی در این کشور را با مشکلات مختلفی رو به رو کرد.
خیلی زود، شرکت های مهندسی ایرانی، بازار این کشور را ترک کردند و حالا تعداد بسیار محدودی همچنان به فعالیت خود ادامه می دهند.
دبیر انجمن صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی اعلام کرد که البته تنش های سیاسی هنوز به لغو کامل همکاری با شرکت های ایرانی نشده است. در نتیجه نمی توان گفت که شرکت های مهندسی ایرانی در کشور آذربایجان حضور ندارند.
بهمن صالحی جاوید گفت:
کلا کشور آذربایجان تلاش می کند که سطح تنش های خود با ایران را در یک سطح متعادل نگه دارد. چرا که از لحاظ اقتصادی و استراتژی نمی تواند به چنین تنش هایی ادامه دهد. مخصوصا به دلیل ارتباط نزدیک ایران روسیه که باعث می شود اقتصاد آذربایجان کاملا به ترکیه محدود شود. از طرف دیگر، ترکیه هم چندان علاقه ای به آذربایجان مستقل ندارد و آن را نپذیرفته است.
