امروزه به دلیل افزایش اهمیت استفاده از مصالح جدید و کاربردی به جهت بهبود عملکرد ساختمان‌ها، روش‌های جدیدی در معماری نوین به وجود آمده‌اند. به‌طوری‌که هرکدام به شیوه‌ای خاص در رسیدن به چنین اهدافی عمل میکنند. یکی از این روش‌ها که اتفاقا پیاده‌سازی آن منجر به کاهش وزن سازه و افزایش مقاومت آن در برابر نیروهای جانبی می‌شود، سبک سازی ساختمان نام دارد. در این مقاله قصد داریم در خصوص مزایا و معایب اجرای سبک سازی، روش‌ها و مصالح نوینی که در این زمینه مورد استفاده قرار می‌گیرند صحبت کنیم تا بتواند راهنمای خوبی برای شما باشد.
سبک سازی ساختمان
ساختمان‌های قدیمی اغلب از مصالحی چون آجر و سنگ ساخته می‌شدند که مقاومت خوبی در برابر گرما، سرما و باران از خود نشان می‌دادند. اما متاسفانه در برابر عواملی همچون زلزله مقاومت زیادی نداشته و به راحتی تخریب می‌شوند. مهم‌ترین مشکل این مصالح وزن زیاد آنها است که باعث می‌شود در برابر زلزله بسیار آسیب‌پذیر بوده و در صورت تخریب، خسارات جانی و مالی بسیاری را به بار آورند. در چنین حالتی موضوع سبک سازی سازهها مطرح می‌شود.
در حقیقت سبک سازی به مجموعه‌ای از تکنیک‌ها و روش‌هایی گفته می‌شود که هدف اصلی آنها کاهش وزن ساختمان است. همچنین ضمن حفظ مقاومت اولیه سازه، پایداری آن را در برابر زلزله نیز بالا می‌برند. البته لازم به ذکر است که برای اجرای چنین روشی باید نکات خاص و شرایط مختلفی را در نظر گرفت که یکی از مهم‌ترین آنها، کاهش وزن اجزای اصلی ساختمان است. در ادامه مطلب به شرح کامل‌تری از این موضوع می‌پردازیم.
سبک سازی اسکلت فلزی
امروزه، پیشرفت‌های چشمگیری در صنعت ساخت و ساز به‌ویژه در زمینه تولید مصالح نوین به وجود آمده است. سازه‌های سبک فلزی، به ویژه اسکلت فلزی سبک یا LSF از جمله این مصالح هستند که اتفاقا در سبک‌سازی سازهها نیز به کار می‌روند. در واقع این نوع لوله‌های فولادی، به عنوان مصالح اصلی در ساخت سازه‌های سبک فلزی شناخته می‌شوند و نقش بسیار مهمی در بهبود کارایی و کاهش وزن ساختمان‌ها دارند.
علاوه بر آن، اسکلت فلزی جدید به کار رفته در سبک سازی ساختمان، دارای ویژگی‌های همچون مقاومت بالا در برابر زنگ‌زدگی و پوسیدگی بوده و در برخی موارد با استفاده از اتصالات پیچ و پرچ اجرا می‌شوند. ایمنی بالا، سازگاری با انواع اقلیم‌ها، عایق صوتی و حرارتی، هزینه پایین اجرا، افزایش مقاومت و پایداری ساختمان در برابر نیروهای خارجی مانند زلزله و باد از دیگر مزایای آنها در کنار کاهش چشمگیر وزن سازه به شمار می‌روند.
سازه‌های پانلی سبک
یکی دیگر از تکنیک‌های کاهش وزن ساختمان استفاده از سازه‌های پانلی است که با هدف بهینه‌سازی باربری و کاهش هزینه‌های اجرایی طراحی شده‌اند. امروزه این پانل‌ها که متشکل از دو لایه شبکه فلزی مش و یک لایه فوم پلی‌استایرن هستند، به‌جای دیوارهای سنتی باربر مورد استفاده قرار می‌گیرند. البته هرچند این نوع سازهها بسیار سبک هستند اما می‌توانند بخشی از بار وارد بر تیر و ستون را تحمل کنند و در نتیجه به کاهش وزن کلی ساختمان کمک نمایند.
سبک سازی ساختمان با سازه فضایی سبک
سازه‌های فضایی با گسترش شبکه‌ای از خرپاها در سه بعد ساخته می‌شوند. این سازهها به دلیل ویژگی‌های منحصر به فردی که دارند، گزینه مناسبی برای کاهش وزن ساختمان‌ها و در نتیجه سبک‌سازی آنها به حساب می‌آیند. البته یکی از مزیت‌های اصلی این نوع سازه‌های فضایی، امکان ساخت دهانه‌های بزرگ، بدون نیاز به ستون‌های میانی است. این ویژگی نه تنها باعث افزایش فضای داخلی می‌شود، بلکه با کاهش تعداد ستون‌ها، هزینه‌های ساخت و ساز پایین آمده، روند ساخت‌وساز رشد یافته و وزن نهایی سازه کاهش می‌یابد.
ساخت خرپا با قوطی
استفاده از خرپاهای ساخته شده با قوطی، یکی دیگر از روش‌های کارآمد کاهش وزن ساختمان به حساب می‌آید. خرپاها به عنوان سازه‌های باربر، وظیفه توزیع نیروها و بارهای وارده را بر عهده دارند، به همین دلیل، انتخاب مواد مناسب برای ساخت خرپا به کار رفته در سبک سازی ساختمان، از اهمیت بالایی برخوردار است. در اینجا قوطی‌های فولادی به دلیل ساختار یکنواخت و مقاوم خود، گزینه‌ای ایده‌آل برای این منظور هستند.
استفاده از قالب‌های پلای وود
در حال حاضر، قالب بندی پلای وود، یکی از محبوب‌ترین و پرکاربردترین انواع قالب‌های بتن در صنعت ساختمان‌سازی است. در حقیقت این نوع قالب‌ها از لایه‌های چوبی متصل به هم ساخته شده‌اند و دارای ویژگی‌هایی همچون استحکام بالا و دوام مطلوب، مقاومت بالا در برابر فشار و بارهای سنگین، انعطاف‌پذیری، مقاوم در برابر رطوبت، وزن کمتر نسبت به سایر قالب‌های بتن، نصب و برداشتن آسان هستند. بنابراین به طور گسترده‌ای توسط پیمانکاران و مهندسان برای پروژه‌های مختلف ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
استفاده از سقف سبک
در ساخت سقف‌های سبک معمولاً از گوی‌ها یا باکس‌های پلاستیکی توخالی به جای دال‌های بتنی استفاده میکنند که این امر به کاهش وزن آنها منتهی می‌شود. در حقیقت استفاده این نوع سقف‌ها علاوه بر کاهش خسارات مالی و جانی ناشی از تخریب، به کاهش هزینه‌های ساخت، تعمیر و نگهداری نیز کمک میکنند. در ادامه به معرفی انواع مختلف سقف‌های ساختمانی سبک که هر یک ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند می‌پردازیم:
- سقف تیرچه بلوک
- سقف اینتل دک
- سقف وافل
- سقف کوبیاکس
- سقف دال بتنی
- سقف تیرچه کرومیت
- سقف تیرچه کامپوزیت
- سقف سبکLCP
سبک سازی نمای ساختمان
نمای ساختمان از جمله عناصر کلیدی در ساخت هر سازه‌ای به شمار می‌آید. این قسمت نه تنها بر روی زیبایی‌شناسی ساختمان تاثیر دارد، بلکه به بهبود عملکرد و کارایی آن نیز کمک می‌کند. در حقیقت اجرای صحیح نمای ساختمان می‌تواند به سبک‌سازی ساختمان کمک کرده و هزینه‌های ساخت و نگهداری را کاهش دهد. به‌طورمثال به کار بردن مصالح سنتی مانند سیمان، برای شاسی‌کشی نمای ساختمان معمولاً باعث افزایش وزن کلی سازه می‌شود. در اینجا راهکار مناسب برای سبک سازی ساختمان، استفاده از فوم به عنوان یکی از انواع مصالح نوین ساختمانی است که علی‌رغم وزن کم، عایق حرارتی و صوتی نیز به شمار می‌رود.
معرفی مصالح سبک نوین
مصالح سبک نه تنها به کاهش وزن سازه کمک میکنند، بلکه می‌توانند به بهبود عملکرد حرارتی و صوتی، کاهش هزینه‌های ساخت و نگهداری و افزایش سرعت نصب نیز منجر شوند. در این راستا، امروزه انواع مختلفی از مصالح سبک ساخته شده‌اند که هر یک ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند. به عنوان نمونه‌ای از این مصالح می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بلوک سیمانی سبک
- آجرهای سبک مانند آجر گازی، لیکا، هبلکس و لیپر
- ورق‌های فولادی گالوانیزه
- انواع بتن سبک مانند بتن سبک‌دانه، اسفنجی، پلیمری، بدون ریزدانه، ترکیب الیاف بتن و کامپوزیت، بتن خود ترمیم‌کننده
- چوب شفافبا ترکیبی از چوب، شیشه و اپوکسی
مزایای سبک سازی ساختمان
انجام این روش در ساختمان سازی به دلیل مزایای متعددی همچون کاهش وزن سازه و بهبود عملکرد آن، اهمیت ویژه‌ای دارد. در اینجا به بررسی چندین مزیت کلیدی سبک‌سازی سازهها و ساختمان‌های مختلف می‌پردازیم تا دلایل اصلی اهمیت انجام چنین فرایندی بیشتر مشخص گردد:
- کاهش بار ساختمان
یکی از اصلی‌ترین مزایای سبک‌سازی، استفاده از مصالح سبک همچون بتن سبک به جای بتن معمولی به شمار می‌رود. این‌کار باعث می‌شود وزن کلی سازه به طرز قابل توجهی کاهش یابد. در نهایت منجر به کاهش بار، فشار و نیروهای عملکردی بر سازه می‌گردد.
- بهبود عملکرد
مصالح نوینی که در فرایند سبک سازی به کار می‌روند، ویژگی‌های خاصی دارند که هر کدام قابلیتی را در ساختمان ایجاد می‌کند. مثلا بتن سبک دارای خواص عایق حرارتی و صوتی است. این ویژگی‌ها باعث کاهش تبادل حرارت و صدا، بین فضای داخلی و خارجی ساختمان می‌شود. در نتیجه مصرف انرژی سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی کاهش یافته و عملکرد کلی سازه با سبک سازی ساختمان بهبود می‌یابد.
- دوام و طول عمر
ساختمان‌های سبک‌تر معمولاً کمتر تحت تأثیر عوامل محیطی قرار می‌گیرند. بنابراین عمر مفید بیشتری دارند.
- افزایش ایمنی ساختمان
استفاده از روش‌های جدید ساخت و ساز و سبک سازی، به شکل قابل توجهی، ایمنی ساختمان را افزایش می‌دهد. به‌طورکلی این روش‌ها در برابر نیروهای جانبی مانند زلزله مقاومت بیشتری داشته و ایمنی ساختمان را افزایش می‌دهند.
- کاهش هزینه‌ها
استفاده از مصالح سبک نه تنها به کاهش وزن کلی سازه کمک می‌کند، بلکه منجر به صرفه‌جویی در هزینه‌های مربوط به حمل و نقل و نصب مصالح ساختمانی می‌شود. همچنین با کاهش بار مرده، فشار کمتری به فونداسیون وارد می‌شود که همین مسئله هزینه‌های اجرایی پروژه را به طرز چشمگیری کاهش می‌دهد.
سخن پایانی
تکنیک سبک سازی سازهها، نوعی استراتژی کلیدی در بهبود عملکرد و ایمنی سازهها بوده و در دنیای امروز اهمیت ویژه‌ای دارد. در حقیقت اجرای چنین روشی علاوه بر کاهش بارهای سازه‌ای و افزایش پایداری ساختمان، منجر به بهینه‌سازی منابع و حفظ آنها می‌شود.
این مطلب، یک خبر آگهی بوده و پرشین سازه در محتوای آن هیچ نظری ندارد.
