حالا که انتخابات ریاست جمهوری به دور دوم کشیده شده، بد نیست که رویکردهای هر دو نامزد نهایی را به موضوع مسکن بررسی کنیم و ببینیم که با چه سناریوهایی در آینده مواجه خواهیم بود.
به گزارش پرشین سازه ، هر شش نامزد ابتدایی انتخابات ریاست جمهوری، مواضع سفت و سختی در خصوص مسکن داشتند و وعده هایی در این خصوص ارائه کرده اند. در این میان، از آن جایی که مسعود پزشکیان و سعید جلیلی به دور دوم راه پیدا کرده اند، باید نگاهی دوباره به صحبت های ایشان در خصوص موضوع مهم و حیاتی مسکن انداخت.
مسعود پزشکیان در صحبت های مناظراتی خود، انتقادات سفت و سختی به اجرا نشدن طرح نهضت ملی مسکن داشت و گریزی هم به طرح مسکن مهر زد که هنوز هم به دلیل عدم وجود زیرساخت کافی، به پایان نرسیده است. البته با وجود انتقادات فراوان به طرح های دولتی مسکن سازی، برنامه مشخص و مدوّنی درباره مسکن ارائه نکرده است. وی در طی مناظرات فقط گفته بود که برخلاف وعده آقایان برای ساخت سالی ۱ میلیون مسکونی، هیچ مسکنی ساخته نشد. حتی اگر هشت سال هم بگذرد، باز هم نمی توانند ۱ میلیون واحد مسکونی بسازند.
در این میان، اظهارات سعید جلیلی درباره موضوع مهم مسکن، ضد و نقیض است. وی به عنوان یکی از مشاوران دولت سیزدهم در ابتدای سال ۱۴۰۰ اعلام کرده بود که سالانه ۱ میلیون واحد مسکونی می سازند و مردم را صاحبخانه خواهند کرد اما با چرخشی عجیب در مناظرات سال ۱۴۰۳، تاکید کرد که مشکلی از بابت تامین زمین در کشور وجود ندارد. از دیدگاه ایشان، اصلی ترین مانعی که بر سر راه ساخت مسکن وجود دارد، انحصار و تبعیض در زمین است. وی گفته بود که می توان ۳۳۰ هزار هکتار زمین را برای ساخت مسکن به کار برد.
از آن جایی که در دولت سیزدهم فقط ۴۵ هزار هکتار زمین برای طرح نهضت ملی مسکن تامین شده، کار دولت چهاردهم برای تامین ۲۸۵ هزار هکتار باقی مانده خیلی سخت خواهد شد و چه بسا به نتیجه هم نرسد.
با توجه به نکاتی که ذکر شد، بعید است که هر یک از کاندیدها، برنامه مدون و خاصی برای موضوع مسکن داشته باشند و احتمالاً تا مدتی، شاهد تغییرات قابل توجه در بازار مسکن نباشیم. البته از آن جایی که بازار مسکن همواره از عامل های بیرونی تاثیر گرفته، بعید نیست که با انتخاب رئیس جمهوری که نگاه روشن تری به سیاست خارجی دارد، بتوان بازار را کمی آرام کرد.
تمام اما و اگرهایی که در بازار مسکن امروز مطرح می شود، در حالی است که طرح هایی مثل مسکن ملی همچنان به مسیر خود ادامه می دهند. البته به نظر می آید که طرح مزبور، تقلیدی ضعیف از طرح مسکن مهر است که خود با شکست مواجه شد و بعد از ۱۸ سال، هنوز هم تکمیل نشده و بخشی از آن، مانند یک میراث شوم به دولت های بعدی می رسد.
با وجود تمام این مسائل، هنوز هم طرح هایی مثل مسکن مهر و نهضت ملی مسکن به عنوان دستاویز انتخاباتی کاربرد دارند و وعده تکمیل آن ها، می تواند خوشایند کاندیدها باشد. این در حالیست که مثلا طرح نهضت ملی مسکن هنوز هم پیشرفت ۲۵ درصدی دارد و اصلاً جزئیات مربوط به آن مشخص نیست. بنابراین وعده هایی که کاندیدها می دهند نیز فاقد مختصات دقیق است.
همین چند وقت پیش بود که رئیس کمیسیون عمران مجلس ضمن انتقاد از کُند بودن روند پیشرفت نهضت ملی مسکن، گفته بود دلیل اصلی توقف پیشرفت فیزیکی این طرح، افزایش هزینه های ساخت و ساز است.
بر اساس گفته های محمدرضا رضایی کوچی، قیمت تمام شده مسکن با آن چیزی که در ابتدای نهضت ملی تعیین شده بود، فرق زیادی پیدا کرده. قیمت دلار در طی این سه سال، بالاتر رفته و همین موضوع بر هزینه ها نیز اثر گذاشته است. به عبارت دیگر، نوسانات قیمتی به قدری شدید است که دیگر نمی توان قیمت تمام شده را پیش بینی کرد. نرخ ارز بر قیمت تمام بازارها اثر می گذارد و نمی توان جلوی افزایش قیمت ها را گرفت.
قراردادهای پروژه های مربوط به نهضت ملی مسکن به نحوی نگاشته می شوند که حتما باید قیمت تمام شده در آن ها درج شود اما با وجود شناور بودن قیمت ها، این موضوع ساده نخواهد بود و انبوه سازان، عملاً نمی توانند با یک قیمت ثابت، پیشرفت پروژه ها را تضمین نمایند.
واقعیت اینجاست که با تمام تحولاتی که در عرصه سیاست کشور رخ داده، بعید نیست که در آینده بازار مسکن متحول شود و اتفاقات جالب توجهی در این حوزه رخ دهد.
